Merkez Bankası’ndan paraya imza daha atamadan gittiler

Severus

Global Mod
Global Mod
Katılım
30 May 2021
Mesajlar
2,935
Merkez Bankası birinci kurulduğu 1930 yılından bu yana 25 lider değiştirdi. Liderlerden kimi üzerinde ‘kuruş’ kimi de ‘milyon’ yazan kağıt paralara imzalarını attılar. Kimileri da tek bir banknotu bile imzalayamadan koltuklarından ayrıldılar.

Sözcü’den Erdoğan Süzer’in haberine göre bugün cebimizde taşıdığımız banknotlar, 2009 yılından itibaren tedavülde dolaşan ve ‘E9 Emisyon Grubu’ diye isimlendiren kağıt paralardan oluşuyor. O tarihten bu güne kadar Merkez Bankası’nda (MB) 6 lider vazife yaptı. Bunlardan 5’inin imzaladığı paralar hala cebimizde bulunuyor. Tedavüldeki paralarda yalnızca bir liderin imzası yok. O lider faiz artırdığı için 4 ay ortasında bakılırsavine son verilen Naci Ağbal oldu.


Ağbal haricinde da MB tarihinde 4 lider, Merkez Bankası’ndan “imzasız” ayrıldı. Para basma yetkisi aslında yasa gereği TBMM’ye ilişkin. TBMM, bu yetkisini birinci vakit içinderda 1930’da, o yıl kurulan Merkez Bankası’na süreksiz mühletle devretti. Verilen müddet bittikçe her seferinde uzatıldı. 1994’te ise müddet kaldırıldı, yetki büsbütün MB’ye geçti. Kağıt paralarda dünyanın çabucak her yerinde Merkez Bankası liderlerinin imzası bulunuyor. İmza, sembolik de olsa garanti gayesiyle atılıyor. Paralarda genelde, lider yardımcısının da yer aldığı çift imza yer alıyor.

BİRİNCİ İMZA BAKANDAN

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na birinci lider olarak Selahattin Çam atandı. Çam, 1931 yılından Atatürk’ün vefat ettiği 1938 yılına kadar aralıksız 7 yıl başkanlık yaptı. Fakat bir tek paraya dahi imzasını atamadı. Çam’ın başkanlık yaptığı periyotta tedavüle çıkarılan tüm banknotları Maliye Bakanı Mustafa Abdülhalik Renda imzalıyordu. O tarihte banknot matbaası olmadığı için genç Cumhuriyet’in paraları İngiltere’de bastırıldı. Paralar 1928 Harf Devrim’indilk evvel bastırıldığı için ana metinleri eski yazı Türkçe, kupür pahaları ise Fransızca olarak yazıldı. 1930’da eski yazılı bu paralar Latin alfabesiyle yazılmış yeni serilerle değiştirildi. Yeni paralarda da Renda imzası yer aldı.

Yeni MB Lideri Şahap Kavcıoğlu’nun imzası epey


YTL banknotların büsbütün kaldırılıp 6 sıfırı atılmış TL banknotların tedavüle girdiği 2009’dan bu yana Merkez’e 6 lider gelip gitti. Bu 6 isimlerden Durmuş Yılmaz, Fazilet Başçı, Murat Çetinkaya, Murat Uslu ve Şahap Kavcıoğlu hala tedavülde dolaşan, cüzdanlarımızda taşıdığımız 5, 10, 20, 50, 100 ve 200 TL’lik banknotların tamamına ya da bir kısmına imza attı. Yalnızca Ağbal, paraya imza atma fırsatı bile bulamadan 4 ayda misyondan alındı. Lider Kavcıoğlu’nun ise imzası bugün 5, 10, 20 ve 200 TL’lik banknotlarda yer alıyor. Kavcıoğlu 50 ve 100 TL’lik banknotlara da imza atarsa, seriyi tamamlamış olacak.

Kuruş banknotlar Almanya’da TL’ler ise İngiltere’de basıldı

MB tarihinde banknotlara birinci imzayı atan lider ise Selahattin Çam’dan daha sonra nazaranvi devralan Kemal Zaim Sunel oldu. Sunel’le bir arada yardımcısı Nedim Ersun’un imzalarını taşıyan banknotlar içinde tarihimizde birinci ve son defa ‘kuruş’ cinsinden para yer aldı. 50 kuruşluk bu banknot Almanya’da, 1 liradan başlayıp bin liraya kadar uzanan banknotlar ise İngiltere’de basıldı.

Atatürk’ten daha sonra birinci kere İsmet İnönü portreli paraların basıldığı bu devrin çabucak sonunda bir yıl Merkez Bankası Başkanlığı koltuğunda kalan Mehmet Sadi Bekter, paraya imzası bulunmayan 2. lider oldu. 2. Dünya Savaşı sırasında İngiltere’de bastırılan 5 kuruş ve 100 TL’lik banknotlar bir hava akınında Türkiye’ye getirilemeden denize döküldüğü için tedavüle de verilemedi.

Birinci yerli basım para ise 1958’de kurulan banknot matbaasından çıktı.