- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 2,935
Merkez Bankası’nın yüksek enflasyon ve bedel kaybeden TL’ye karşın siyaset faizini yüzde 14’te sabit tuttuğu Para Siyaseti Şurası (PPK) toplantısının çabucak akabinde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan (BDDK) üst üste kritik ataklar geldi.
Dünya’dan Şebnem Turhan’ın haberine nazaran şirketlerin TL satarak yurtharicinde swap yapmasını kısıtlayan BDDK bugün de TL krediler için döviz varlığı sonu getirdi.
BDDK’nın sonucuna nazaran şirketler TL kredi kullanmak istiyorlarsa BDDK’nın getirdiği hudut kadar döviz varlığı olmak zorunda. Hudut ise şirketlerin döviz varlıklarının 15 milyon TL’yi aşmaması.
Eğer 15 milyon TL’yi aşıyor yahut şirketin cirosu ile etkin büyüklüğünün yüzde 10’undan fazla dövizi var ise bu şirketler TL kredi kullanamayacak. 15 milyon TL’yi aşmayan şirketler ise hududu aşmama kelamı vererek TL kredi kullanabilecek.
Dolar 17 liranın altına indi
Bu sonucun akabinde dolar/TL Türkiye piyasaları kapanmışken bankalararası piyasada düşük hacimli süreçlerde 17.36 lira düzeylerinden süratle 16.40 lira düzeylerine kadar geriledi. Saat 20:15 itibariyle dolar/TL 16.71 liradan süreç görüyordu.
15 milyon TL’yi aşmayacağım sözü
BDDK’nın Türkiye piyasaları kapandıktan daha sonra yaptığı açıklamaya nazaran kurum kredi sisteminin faal bir biçimde çalışmasına yönelik olarak koordineli makro ihtiyati adımlar atılmasına karar verdi.
Buna nazaran şirketler kredi başvurusu yaptıkları tarih itibariyle yabancı para nakdi varlıklarının (altın dahil, efektif döviz ile bankalardaki YP mevduat) Türk Lirası karşılığı 15 milyon TL’nin üzerinde ise ve bu yabancı para varlıklar şirketin en yeni finansal tablolarına nazaran etkin toplamından yahut son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’unu aşıyorsa bu şirket TL cinsinden yeni bir nakdi ticari kredi kullanamayacak.
“Döviz alımını yasakladığı için bir nevi sermaye kontrolü”
Yabancı para nakdi varlıklarının TL karşılığı 15 milyon TL’yi aşmayan şirketler ise kredi müracaat tarihinde mevcut yabancı para nakdi varlıkları ile en şimdiki finansal tablolarının faal toplamını ve son 1 yıllık net satış çıkarını bağımsız kontrol kuruluşuna tespit ettirecekler. Ve kullanacakları kredinin vadesi boyunca yabancı para nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL’yi aşmayacağını beyan ve taahhüt edecekler.
Peki bu piyasayı nasıl etkileyecek? Bankacılık kaynakları sonucun hem şirketlere neredeyse döviz alımını pratikte yasakladığı için bir sermaye denetimi olarak yorumlanabileceğini tıpkı vakitte şirketlere döviz varlıklarını satma mecburiliği getirdiğini vurguladı. Kaynaklardan edinilen bilgiye bakılırsa Türkiye’de gerek işletme sermayesi gerek ihracat için TL kredi almadan çalışan şirket fazlaca fazlaca az.
Rotatif kredi kullanmasını da etkileyecek
Bu hudut şirketlerin rotatif kredi kullanmasını da etkileyecek. Bankacılık kaynakları Merkez Bankası’nın faiz artırmadan TL’deki bedel kaybının önüne geçilebilmesi için bu cins makroihtiyati uygulamalar getirildiğini belirterek ayrıyeten kamunun son periyotta hukukî bireylerin döviz alımlarının sürmesinin de bu adımı atılmasının niçinlerinden olduğunu kaydetti. Kaynaklar şirketlerin döviz varlıklarına karşın yüksek enflasyon ortamında düşük TL kredi faizleriyle kredi alıp ithalat için döviz gereksinimlerini karşıladıklarını belirterek BDDK’nın döviz alımı için TL kredi kullanılmamasını istediğini lisana getirdi.
Fazlası olanın döviz satmaktan öteki dermanı yok
Şirketlerin bu hudut daha sonrası spot piyasada döviz satmak zorunda kalacaklarını söyleyen kaynaklar şirketlerin ise döviz varlıklarını şirket sahibinin hesaplarına aktarabileceklerini yahut VİOP’ta süreç yapabileceklerini lisana getirdi. VİOP’ta da fiziki bir alım satım olmadığı ve ortada farkın Merkez Bankası tarafınca kapatıldığı için dolar/TL’nin artışında tesir etmeyeceği için bu tarafta kararlar alındığını söyleyen bankacılık kaynakları Merkez Bankası’nın da bundan daha sonra VİOP’ta daha faal yer alacağını vurguladı.
Bankacılık kaynakları hakikat faiz siyaseti uygulanmadan bu tıp makroihtiyati önlemlerde TL’nin kıymetinin korunmaya çalışılmasının kısa vadeli bir rahatlatma sağlayacağını kaydederek uzun vadede bu adımların daha büyük zahmetler yaratacağını vurguladı.
Dr. Burcu Aydın Özüdoğru Bilkent Üniversitesi Öğretim vazifelisi, E.IMF Ekonomisti:
“Kur baskısı sürerken krediyi kısma, stagflasyon riskini artırıyor”
Dr. Burcu Aydın Özüdoğru’nun BDDK’nın son sonucu ile ilgili yaptığı tahlil şöyleki:
BDDK’nın yabancı para varlıkları olan firmalara TL kredi kapısını kapatması firmalara döviz sattırır mı? Bu soruya Kur Muhafazalı Mevduat meseladen yanıt vermeye çalışalım. KKM’nin şirketlere sunduğu ana para kur müdafaası, kambiyo gelirlerinden ve faiz yararından muafiyet üzere değerli havuçlara karşın, BDDK bilgilerine göre, 17 Haziran prestijiyle, şirketler toplam mevduatlarının yaklaşık %60’ını yabancı parada tutuyor. Bu oran, 2015’li senelerda %30 dolaylarındaydı. bir daha KKM’ye karşın yıl sonundan bu yana dolar TL’ye karşı yaklaşık %50 arttı.
BDDK’nın 24 Haziranda deklare ettiğı düzenleme bu kademede yalnızca bağımsız kontrole tabi firmaları etkileyecek. KOBİ’lerin büyük kısmı kapsam dışı duruyor. Düzenlemeden etkilenecek firmaların lobi gücüyle izleyen günlerde limitlerde esneme bakılırsabiliriz.
“İç talep ve istihdam olumsuz etkilenir”
Düzenlemeye tabi olacak firmalardan acil işletme kredisi gereksinimi olanlar döviz varlıklarını bozabilir. Öbür firmalar ise, KKM meseladen de yola çıkarak, yabancı para konumunda değişiklik yapmayabilir.
Öte yandan firmaların krediye erişimini azaltmak ekonomik aktivite, iç talep ve istihdamı olumsuz tarafta etkileyecektir.
Birfazlaca iktisatta politikler bu yüzden faiz oranlarının artmasını istemez. Türkiye’de ise ekonomik aktivite düzenlemelerle baskılanırken para ve maliye siyasetleri gevşek bir yapıda yürütülüyor.
Kur ve enflasyon üzerinde üst taraflı baskı devam ederken kredi kanalının sıkılması, yurt haricinde sıkça konuşulan stagflasyon riskini yurt ortasında görme ihtimalini de artırıyor.
Dünya’dan Şebnem Turhan’ın haberine nazaran şirketlerin TL satarak yurtharicinde swap yapmasını kısıtlayan BDDK bugün de TL krediler için döviz varlığı sonu getirdi.
BDDK’nın sonucuna nazaran şirketler TL kredi kullanmak istiyorlarsa BDDK’nın getirdiği hudut kadar döviz varlığı olmak zorunda. Hudut ise şirketlerin döviz varlıklarının 15 milyon TL’yi aşmaması.
Eğer 15 milyon TL’yi aşıyor yahut şirketin cirosu ile etkin büyüklüğünün yüzde 10’undan fazla dövizi var ise bu şirketler TL kredi kullanamayacak. 15 milyon TL’yi aşmayan şirketler ise hududu aşmama kelamı vererek TL kredi kullanabilecek.
Dolar 17 liranın altına indi
Bu sonucun akabinde dolar/TL Türkiye piyasaları kapanmışken bankalararası piyasada düşük hacimli süreçlerde 17.36 lira düzeylerinden süratle 16.40 lira düzeylerine kadar geriledi. Saat 20:15 itibariyle dolar/TL 16.71 liradan süreç görüyordu.
15 milyon TL’yi aşmayacağım sözü
BDDK’nın Türkiye piyasaları kapandıktan daha sonra yaptığı açıklamaya nazaran kurum kredi sisteminin faal bir biçimde çalışmasına yönelik olarak koordineli makro ihtiyati adımlar atılmasına karar verdi.
Buna nazaran şirketler kredi başvurusu yaptıkları tarih itibariyle yabancı para nakdi varlıklarının (altın dahil, efektif döviz ile bankalardaki YP mevduat) Türk Lirası karşılığı 15 milyon TL’nin üzerinde ise ve bu yabancı para varlıklar şirketin en yeni finansal tablolarına nazaran etkin toplamından yahut son 1 yıllık net satış hasılatından büyük olanının yüzde 10’unu aşıyorsa bu şirket TL cinsinden yeni bir nakdi ticari kredi kullanamayacak.
“Döviz alımını yasakladığı için bir nevi sermaye kontrolü”
Yabancı para nakdi varlıklarının TL karşılığı 15 milyon TL’yi aşmayan şirketler ise kredi müracaat tarihinde mevcut yabancı para nakdi varlıkları ile en şimdiki finansal tablolarının faal toplamını ve son 1 yıllık net satış çıkarını bağımsız kontrol kuruluşuna tespit ettirecekler. Ve kullanacakları kredinin vadesi boyunca yabancı para nakdi varlıklarının TL karşılığının 15 milyon TL’yi aşmayacağını beyan ve taahhüt edecekler.
Peki bu piyasayı nasıl etkileyecek? Bankacılık kaynakları sonucun hem şirketlere neredeyse döviz alımını pratikte yasakladığı için bir sermaye denetimi olarak yorumlanabileceğini tıpkı vakitte şirketlere döviz varlıklarını satma mecburiliği getirdiğini vurguladı. Kaynaklardan edinilen bilgiye bakılırsa Türkiye’de gerek işletme sermayesi gerek ihracat için TL kredi almadan çalışan şirket fazlaca fazlaca az.
Rotatif kredi kullanmasını da etkileyecek
Bu hudut şirketlerin rotatif kredi kullanmasını da etkileyecek. Bankacılık kaynakları Merkez Bankası’nın faiz artırmadan TL’deki bedel kaybının önüne geçilebilmesi için bu cins makroihtiyati uygulamalar getirildiğini belirterek ayrıyeten kamunun son periyotta hukukî bireylerin döviz alımlarının sürmesinin de bu adımı atılmasının niçinlerinden olduğunu kaydetti. Kaynaklar şirketlerin döviz varlıklarına karşın yüksek enflasyon ortamında düşük TL kredi faizleriyle kredi alıp ithalat için döviz gereksinimlerini karşıladıklarını belirterek BDDK’nın döviz alımı için TL kredi kullanılmamasını istediğini lisana getirdi.
Fazlası olanın döviz satmaktan öteki dermanı yok
Şirketlerin bu hudut daha sonrası spot piyasada döviz satmak zorunda kalacaklarını söyleyen kaynaklar şirketlerin ise döviz varlıklarını şirket sahibinin hesaplarına aktarabileceklerini yahut VİOP’ta süreç yapabileceklerini lisana getirdi. VİOP’ta da fiziki bir alım satım olmadığı ve ortada farkın Merkez Bankası tarafınca kapatıldığı için dolar/TL’nin artışında tesir etmeyeceği için bu tarafta kararlar alındığını söyleyen bankacılık kaynakları Merkez Bankası’nın da bundan daha sonra VİOP’ta daha faal yer alacağını vurguladı.
Bankacılık kaynakları hakikat faiz siyaseti uygulanmadan bu tıp makroihtiyati önlemlerde TL’nin kıymetinin korunmaya çalışılmasının kısa vadeli bir rahatlatma sağlayacağını kaydederek uzun vadede bu adımların daha büyük zahmetler yaratacağını vurguladı.
Dr. Burcu Aydın Özüdoğru Bilkent Üniversitesi Öğretim vazifelisi, E.IMF Ekonomisti:
“Kur baskısı sürerken krediyi kısma, stagflasyon riskini artırıyor”
Dr. Burcu Aydın Özüdoğru’nun BDDK’nın son sonucu ile ilgili yaptığı tahlil şöyleki:
BDDK’nın yabancı para varlıkları olan firmalara TL kredi kapısını kapatması firmalara döviz sattırır mı? Bu soruya Kur Muhafazalı Mevduat meseladen yanıt vermeye çalışalım. KKM’nin şirketlere sunduğu ana para kur müdafaası, kambiyo gelirlerinden ve faiz yararından muafiyet üzere değerli havuçlara karşın, BDDK bilgilerine göre, 17 Haziran prestijiyle, şirketler toplam mevduatlarının yaklaşık %60’ını yabancı parada tutuyor. Bu oran, 2015’li senelerda %30 dolaylarındaydı. bir daha KKM’ye karşın yıl sonundan bu yana dolar TL’ye karşı yaklaşık %50 arttı.
BDDK’nın 24 Haziranda deklare ettiğı düzenleme bu kademede yalnızca bağımsız kontrole tabi firmaları etkileyecek. KOBİ’lerin büyük kısmı kapsam dışı duruyor. Düzenlemeden etkilenecek firmaların lobi gücüyle izleyen günlerde limitlerde esneme bakılırsabiliriz.
“İç talep ve istihdam olumsuz etkilenir”
Düzenlemeye tabi olacak firmalardan acil işletme kredisi gereksinimi olanlar döviz varlıklarını bozabilir. Öbür firmalar ise, KKM meseladen de yola çıkarak, yabancı para konumunda değişiklik yapmayabilir.
Öte yandan firmaların krediye erişimini azaltmak ekonomik aktivite, iç talep ve istihdamı olumsuz tarafta etkileyecektir.
Birfazlaca iktisatta politikler bu yüzden faiz oranlarının artmasını istemez. Türkiye’de ise ekonomik aktivite düzenlemelerle baskılanırken para ve maliye siyasetleri gevşek bir yapıda yürütülüyor.
Kur ve enflasyon üzerinde üst taraflı baskı devam ederken kredi kanalının sıkılması, yurt haricinde sıkça konuşulan stagflasyon riskini yurt ortasında görme ihtimalini de artırıyor.