2021 yazında Akdeniz Bölgesi’ni uydulardan görülebilecek biçimde ateş çemberine çeviren orman yangınları turizm cenneti Marmaris’e büyük ziyan verdi. Kızılçam ve meşe yüklü doğal bitki örtüsü endemik çeşitlerle taçlanan Marmaris ormanlarının farklı noktalarında görülen yangınların en büyük sebebi 46 dereceyi bulan sıcaklıkla birleşen yüzde 6 oranındaki bağıntılı nem. 29 Temmuz öğlen saatlerinde oteller bölgesi Armutalan Mahallesi Siteler semtinin yüksek doruklarında görülen birinci dumanlar, eşsiz kumsalda tatil yapan yerli ve yabancı turistler tarafınca telaşla izlenmişti.
Yangına müdahale eden takımlar alevlerin kızılçam ormanlarına yayılacağını öngörür görmez Antalya’nın Manavgat ve Finike ilçelerindeki orman yangınlarını söndürmek için destek takım olarak bakılırsavlendirilen itfaiye üniteleri geri dönmüştü. Orman Genel Müdürlüğü ve Marmaris Belediyesi itfaiye ünitelerinin çabasıyla 15 günde 9 bin 52 hektar ormanlık alan yanarken en büyük ziyanı kızılçam ağaçlarından dünyaca ünlü Marmaris çam balı elde eden dağ köylüleri gördü.
‘20 YIL ÇAM BALI BEKLENMESİN’
Turistik İçmeler’in doruklarında şurası bal köyleri Osmaniye ve Bayır’da yaşayanlar coğrafik işaretli Marmaris çam balının gördüğü ziyanı anlatmakta zorlanıyor. Yaşadıkları etraf felaketinin en büyük ziyanı kızılçam ağaçlarından elde edilen bal üzerinde hissedileceğini belirten köylüler ismine konuşan Osmaniye Ziraî Kredi Kooperatifi Lideri Hüseyin Aydın, yangından evvelki randımana ulaşmak için 20-25 yıl beklenmesi gerektiğini belirtti. Aydın, “Dünyada çam balının merkezi Marmaris’tir, yüzde 90’ı köylerimizden yapılır. 9 ay çam balı üretilirdi lakin kızılçam ormanlarımız yok oldu. Ormanın tekrar yeşermesi en az 20 yıl sürecek. Arının besleneceği ağaç olmadığı için üretim de sıfırlanacak. Devlet kızılçam fidanlarına güzel bakar, üzerlerini örten maki bitki örtüsü temizlenirse umudumuz artar. Bu müddette de bal köylüleri artık çiçek balcılığı yapacak” dedi.
Kızılçam ormanlarıyla birlikte meskeni kül olanlardan biri de İlyas Şahin. Osmaniye köyünde balcılık yapan İlyas Şahin, “Yaklaşık 100 yıldır balcılık yapan bir aileyiz. Yangında dağ meskenimiz kül oldu. Köyümüzde toplam 18 arıcı ailesinin meskeni yandı. Devlet, TOKİ ile bize geldi ve proje meskenlerden biri olarak konutumuzu kısa müddette yaptı. Yalnızca kızılçam balı üreterek hayatımızı sürdürüyoruz. Artık ne ağaç kaldı ne balcılık. Konutlar için ödeme isteneceği söyleniyor ancak ödeme gücümüz de kalmadı” diye konuştu.
Orman bitki örtüsünün Anadolu coğrafyasının temel yapı taşlarından birisi olduğunu bilen bilim insanları yangın bölgesindeki araştırmalarını sürdürüyor. Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Kısmı Ekoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çağatay Tavşanoğlu, Marmaris yangınlarında yok olan bitki örtüsünün yenilenme çalışmaları için tertipli olarak bölgeye gelen bilim insanlarından. 2021 yaz yangınlarının bizlere hazırlıksız olduğumuzu gösterdiğini belirten Prof. Dr. Çağatay Tavşanoğlu, “İklim değişikliğiyle birlikte yangınları daha sık yaşayacağız. Bu nitekim uzaklaşmadan yetersizliklerimizi gidererek önlemler almamız gerekiyor. 1978 yılında çıkan yangında teraslama prosedürüyle yenilenen bu alanda bir daha teraslamanın hakikat olduğunu söyleyebiliriz. Birtakım ağaçlar yangının gücünden ölmüş. Biyoçeşitliliğin korunması ve artması için doğal gençleştirmeyi öneriyoruz. Şubat ayında atılan fidelerin kayaların içinden yeşerdiğini gördük. Kendinden çimlenen fidelerin yangın da hayatta kalmaları umutlarımı artırdı. Düzgün göstergeler ede ettik. Tabiata baht vermeli ve bilimsel uygulamalarla kendisini yenilemesine müsaade vermeliyiz” sözlerini kullandı.
‘KIZILÇAM GENÇLİĞİ UMUT VERİYOR’
Bilimsel araştırmalar için Marmaris’in yüksek doruklarındaki yangın alanlarını inceleyen Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’den Dr. Öğretim Üyesi Golshan Zare de, ağaçların yok olduğu alanda çiçeklenen toprağın umut verici olduğunu vurguladı: “Yanan alanlarda lale, aksi lale, çiriş üzere soğanlı bitkilerin yanında epey sayıda otsu ve odunsu bitkilerin de filizlendiğini tespit ettik. Baharın birinci günlerinde olmamıza karşın tabiatın kendisini yenileme gücüyle kuvvetliklerin üzerinden geldiğine inanıyoruz.” Çukurova Üniversitesi Ormancılık Kısmı öğretim nazaranvlisi Gökhan Ergan da, doktora tez çalışması kapsamında Marmaris’teki ormanların yenilenme süreçlerini inceliyor. Ergan, “Kızılçam tohumlarının ve öbür bitki tiplerinin taşlı ve engebeli yerde kendilerini topraktan gökyüzüne yanlışsız bıraktığını gördükçe memnun olduk. Kızılçam gençliği de yerde kendini gösteriyor. 1 metrekarelik alanda 30-100 içinde kızılçam fidesini bulmak umutlarımızı arttırdı. 100’den çok bitki çeşidinin yangın daha sonrasında yeşerdiğini görmek sevindirici” dedi.
YANGINA DİRENÇLİ AĞAÇLAR DİKİLİYOR
Marmaris Orman İşletme Müdürü Akın Ünler ise, yangın daha sonrası saha envanterini tamamladıktan daha sonra alanda hangi cins ormancılık formlarının uygulanacağını belirlediklerini söylemiş oldu. Ünler, “Yangına maruz kalan 9 bin hektar alanın yaklaşık 3 bin hektarlık kısmını teknik ve ekolojik sebeplerle tabiata terk ederek müdahalede bulunmadık. 5 bin hektarlık alanda doğal gençleştirme metodu uyguladık. Geriye kalan bin hektarlık alanda ise yapay gençleştirme metotları yaptık. Hektarda ortalama 10-18 kg aralığında kızılçam tohumu ekimi yaptık. Yaklaşık 400 hektar alanda ise teras çalışmalarını tamamlayarak yaklaşık 280 bin fidanın dikimini gerçekleştirdik. Doğal örtü olan kızılçamın yanında yangına dirençli tipler olan harnup, yalancı akasya, zakkum, servi üzere fidanlar kullanıldık. Marmaris’te yangına maruz kalan alanlarda bir daha orman oluşturulması gayesiyle yapılan bu çalışmaları yüzde 75 oranında tamamladık. 2022 yılı yangın hazırlıklarımızda her yıl olduğu üzere büyük bir hassasiyetle sürdürülmektedir.” diye konuştu. Tüm ormanlık alanlarından yüzde 16’sının yandığını belirten Marmaris Belediye Lideri Mehmet Oktay, “Manavgat’a destek yangın aracı gönderdiğimiz dakikalarda yangın ilçemizde görüldü. Siteler’de başlayan alevler artınca elimizden ne geliyorsa yaptık. Vatandaşların ve yurdun bir epey yerinden gelen itfaiye takımlarıyla söndürdüğümüz yangınlar epey şey öğretti” dedi.
YARIN: Turizm merkezi Bodrum’un kül olan ormanları
Yangına müdahale eden takımlar alevlerin kızılçam ormanlarına yayılacağını öngörür görmez Antalya’nın Manavgat ve Finike ilçelerindeki orman yangınlarını söndürmek için destek takım olarak bakılırsavlendirilen itfaiye üniteleri geri dönmüştü. Orman Genel Müdürlüğü ve Marmaris Belediyesi itfaiye ünitelerinin çabasıyla 15 günde 9 bin 52 hektar ormanlık alan yanarken en büyük ziyanı kızılçam ağaçlarından dünyaca ünlü Marmaris çam balı elde eden dağ köylüleri gördü.
‘20 YIL ÇAM BALI BEKLENMESİN’
Turistik İçmeler’in doruklarında şurası bal köyleri Osmaniye ve Bayır’da yaşayanlar coğrafik işaretli Marmaris çam balının gördüğü ziyanı anlatmakta zorlanıyor. Yaşadıkları etraf felaketinin en büyük ziyanı kızılçam ağaçlarından elde edilen bal üzerinde hissedileceğini belirten köylüler ismine konuşan Osmaniye Ziraî Kredi Kooperatifi Lideri Hüseyin Aydın, yangından evvelki randımana ulaşmak için 20-25 yıl beklenmesi gerektiğini belirtti. Aydın, “Dünyada çam balının merkezi Marmaris’tir, yüzde 90’ı köylerimizden yapılır. 9 ay çam balı üretilirdi lakin kızılçam ormanlarımız yok oldu. Ormanın tekrar yeşermesi en az 20 yıl sürecek. Arının besleneceği ağaç olmadığı için üretim de sıfırlanacak. Devlet kızılçam fidanlarına güzel bakar, üzerlerini örten maki bitki örtüsü temizlenirse umudumuz artar. Bu müddette de bal köylüleri artık çiçek balcılığı yapacak” dedi.
Kızılçam ormanlarıyla birlikte meskeni kül olanlardan biri de İlyas Şahin. Osmaniye köyünde balcılık yapan İlyas Şahin, “Yaklaşık 100 yıldır balcılık yapan bir aileyiz. Yangında dağ meskenimiz kül oldu. Köyümüzde toplam 18 arıcı ailesinin meskeni yandı. Devlet, TOKİ ile bize geldi ve proje meskenlerden biri olarak konutumuzu kısa müddette yaptı. Yalnızca kızılçam balı üreterek hayatımızı sürdürüyoruz. Artık ne ağaç kaldı ne balcılık. Konutlar için ödeme isteneceği söyleniyor ancak ödeme gücümüz de kalmadı” diye konuştu.
Orman bitki örtüsünün Anadolu coğrafyasının temel yapı taşlarından birisi olduğunu bilen bilim insanları yangın bölgesindeki araştırmalarını sürdürüyor. Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Kısmı Ekoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çağatay Tavşanoğlu, Marmaris yangınlarında yok olan bitki örtüsünün yenilenme çalışmaları için tertipli olarak bölgeye gelen bilim insanlarından. 2021 yaz yangınlarının bizlere hazırlıksız olduğumuzu gösterdiğini belirten Prof. Dr. Çağatay Tavşanoğlu, “İklim değişikliğiyle birlikte yangınları daha sık yaşayacağız. Bu nitekim uzaklaşmadan yetersizliklerimizi gidererek önlemler almamız gerekiyor. 1978 yılında çıkan yangında teraslama prosedürüyle yenilenen bu alanda bir daha teraslamanın hakikat olduğunu söyleyebiliriz. Birtakım ağaçlar yangının gücünden ölmüş. Biyoçeşitliliğin korunması ve artması için doğal gençleştirmeyi öneriyoruz. Şubat ayında atılan fidelerin kayaların içinden yeşerdiğini gördük. Kendinden çimlenen fidelerin yangın da hayatta kalmaları umutlarımı artırdı. Düzgün göstergeler ede ettik. Tabiata baht vermeli ve bilimsel uygulamalarla kendisini yenilemesine müsaade vermeliyiz” sözlerini kullandı.
‘KIZILÇAM GENÇLİĞİ UMUT VERİYOR’
Bilimsel araştırmalar için Marmaris’in yüksek doruklarındaki yangın alanlarını inceleyen Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’den Dr. Öğretim Üyesi Golshan Zare de, ağaçların yok olduğu alanda çiçeklenen toprağın umut verici olduğunu vurguladı: “Yanan alanlarda lale, aksi lale, çiriş üzere soğanlı bitkilerin yanında epey sayıda otsu ve odunsu bitkilerin de filizlendiğini tespit ettik. Baharın birinci günlerinde olmamıza karşın tabiatın kendisini yenileme gücüyle kuvvetliklerin üzerinden geldiğine inanıyoruz.” Çukurova Üniversitesi Ormancılık Kısmı öğretim nazaranvlisi Gökhan Ergan da, doktora tez çalışması kapsamında Marmaris’teki ormanların yenilenme süreçlerini inceliyor. Ergan, “Kızılçam tohumlarının ve öbür bitki tiplerinin taşlı ve engebeli yerde kendilerini topraktan gökyüzüne yanlışsız bıraktığını gördükçe memnun olduk. Kızılçam gençliği de yerde kendini gösteriyor. 1 metrekarelik alanda 30-100 içinde kızılçam fidesini bulmak umutlarımızı arttırdı. 100’den çok bitki çeşidinin yangın daha sonrasında yeşerdiğini görmek sevindirici” dedi.
YANGINA DİRENÇLİ AĞAÇLAR DİKİLİYOR
Marmaris Orman İşletme Müdürü Akın Ünler ise, yangın daha sonrası saha envanterini tamamladıktan daha sonra alanda hangi cins ormancılık formlarının uygulanacağını belirlediklerini söylemiş oldu. Ünler, “Yangına maruz kalan 9 bin hektar alanın yaklaşık 3 bin hektarlık kısmını teknik ve ekolojik sebeplerle tabiata terk ederek müdahalede bulunmadık. 5 bin hektarlık alanda doğal gençleştirme metodu uyguladık. Geriye kalan bin hektarlık alanda ise yapay gençleştirme metotları yaptık. Hektarda ortalama 10-18 kg aralığında kızılçam tohumu ekimi yaptık. Yaklaşık 400 hektar alanda ise teras çalışmalarını tamamlayarak yaklaşık 280 bin fidanın dikimini gerçekleştirdik. Doğal örtü olan kızılçamın yanında yangına dirençli tipler olan harnup, yalancı akasya, zakkum, servi üzere fidanlar kullanıldık. Marmaris’te yangına maruz kalan alanlarda bir daha orman oluşturulması gayesiyle yapılan bu çalışmaları yüzde 75 oranında tamamladık. 2022 yılı yangın hazırlıklarımızda her yıl olduğu üzere büyük bir hassasiyetle sürdürülmektedir.” diye konuştu. Tüm ormanlık alanlarından yüzde 16’sının yandığını belirten Marmaris Belediye Lideri Mehmet Oktay, “Manavgat’a destek yangın aracı gönderdiğimiz dakikalarda yangın ilçemizde görüldü. Siteler’de başlayan alevler artınca elimizden ne geliyorsa yaptık. Vatandaşların ve yurdun bir epey yerinden gelen itfaiye takımlarıyla söndürdüğümüz yangınlar epey şey öğretti” dedi.
YARIN: Turizm merkezi Bodrum’un kül olan ormanları