Safa Monopolü – “Efendiler, Afyonkarahisar-Dumlupınar Meydan Savaşı ve onun son safhası olan bu 30 Ağustos Savaşı, Türk tarihinin en kıymetli dönüm noktasını oluşturur. Ulusal tarihimiz hayli büyük ve hayli parlak zaferlerle doludur. Lakin Türk milletinin burada kazandığı zafer kadar kesin sonuçlu yalnız bizim tarihimize değil, dünya tarihine yeni bir taraf vermekte kesin tesirli bir meydan savaşı hatırlamıyorum. Hiç kuşku etmemelidir ki, yeni Türk devletinin, genç Türk Cumhuriyeti’nin temeli burada sağlamlaştırılmış oldu. Sonsuz ömrü burada taçlandırıldı. Bu alanda akan Türk kanları, bu gökyüzünde uçan şehit ruhları, devlet ve cumhuriyetimizin sonsuz koruyucularıdır.
Burada gerçeklerini söylemiş olduğimiz “Şehit Asker” abidesi işte o ruhları, o ruhlarla birlikte gazi arkadaşlarını, özverili ve kahraman Türk milletini temsil edecektir. Bu abide Türk vatanına göz dikeceklere Türk’ün 30 Ağustos günündeki ateşini, süngüsünü, saldırısını, gücü ve iradesindeki şiddeti hatırlatacaktır. Efendiler, bu büyük zaferin çeşitli ögeleri üstünde en kıymetlisi ve büyüğü, Türk milletinin kayıtsız koşulsuz egemenliğini eline almış olmasıdır. Bu olayın tarihimizde ve bütün dünyada ne büyük, ne verimli bir inkılap olduğunu anlatmaya gerek görmem. Milletimizin uzun yüzsenelerdan beri hanlar, hakanlar, sultanlar, halifeler elinde, onların idare ve baskısı altında ne kadar ezildiğini, onların hırslarını sağlama yolunda ne kadar büyük felâketlere ve ziyanlara uğradığını düşünürsek, milletimizin egemenliğini eline almış olması olayının, bütün büyüklüğü ve değeri gözleriniz önünde canlanır. Gerçi büyük zaferin sonraki gününe kadar İstanbul’da halife ve sultan ismi altında bir şahıs ve onun işgal ettiği hilafet ve saltanat unvanı ile bir makam vardı. Lakin bu zaferden daha sonra millet o makamları ve o makam sahiplerini hak ettikleri sona ulaştırdı.
‘Millî egemenlik ışığı’
Efendiler, ulusal egemenlik o denli bir ışıktır ki, onun karşısında zincirler erir, taç ve tahtlar yanar, yok olur. Milletlerin esareti üzerine kurulmuş olan kurumlar, her tarafta yıkılmaya mahkûmdurlar. Avrupa’nın ortasından, ta doğunun öbür ucundaki binlerce yıllık memleketlere bakacak olursak, Osmanlı İmparatorluğu’nun hak ettiği sonu daha hoş anlayabiliriz. Arkadaşlar, saraylarının ortasında Türk’ten öbür ögelere dayanarak, düşmanlarla birleşerek Anadolu’nun, Türklüğün karşısında yürüyen çürümüş gölge erkeklerinın Türk vatanından sürülmeleri, düşmanların denize dökülmesinden daha kurtarıcı bir harekettir. Türk milletinin cetlerinin kutlu emaneti olan bu topraklarda tam manasıyla efendi olarak yaşaması; lakin o gereksiz ve manasız olmaktan öteki, varlıkları tam ziyan ve felâket olan makamların yok edilmesiyle mümkün olabilirdi.
Efendiler, onlar yüzünden Türk vatanının ve Türk milletinin geçirdiği acıları, ıstırapları hissetmemiş bir ferdimiz yoktur. Bu kadar kederler ve berbatlıklar geçirdikten daha sonra şüphesiz Türk öğrenmiştir ki, vatanı bir daha yapmak ve orada keyifli ve hür yaşayabilmek için kesinlikle egemenliğine sahip kalmak ve Cumhuriyet bayrağı altında bütün çocuklarını toplu ve dikkatli bulundurmak gereklidir. Efendiler, yüzsenelerdan beri inleyen, lakin baskıcıların, aldatanların, bilgisizlerin oluşturdukları pürüzlerle yürek parçalayan sesini milletin kulağına duyuramayan zavallı vatan bugün diyor ki; can kulağınızı, bağrında en derin ıstıraplar duymuş annenizin samimi kelamlarına daima açık bulundurunuz. Efendiler, Asya’da, Avrupa’da, Afrika’da hükmedici olma güç ve kabiliyetini göstermiş olan cetlerimiz, vaktinde bu sesi duymaktan geri çevrilmemiş olsalardı; Türk topluluğunun, Türk ülküsünün, Türk çıkarlarının korunmuş ve çoğaltılmış olacağı anavatanı bugünkü parçalanmış biçiminde mi miras alırdık?
‘Hür niyet, hür zihniyet’
Efendiler, artık vatan imar istiyor, zenginlik ve refah istiyor. İlim ve hüner, yüksek medeniyet, hür niyet ve hür zihniyet istiyor. Gurur, namus, istiklal, gerçek varlık… Vatan bu isteklerini büsbütün ve süratle yerine getirmek için kurallı ve gerçek bir biçimde çalışmayı emreder. Efendiler! Yüzsenelerdan beri Türkiye’yi yönetenler hayli şeyler düşünmüşlerdir; ama yalnız bir şeyi düşünmemişlerdir: Türkiye’yi. Bu düşüncesizlik yüzünden Türk vatanının, Türk milletinin uğradığı ziyanları fakat bir biçimde giderebiliriz: O da artık Türkiye’de Türkiye’den diğer bir şey düşünmemek. Lakin bu niyetle hareket ederek her türlü kurtuluş ve memnunluk gayelerine ulaşabiliriz.
Efendiler! Bizim milletimiz vatan için, özgürlüğü ve egemenliği için özverili bir halktır; bunu ispat etti. Milletimiz yaptığı inkılapların kararlı savunucusudur da. Benliğinde bu düzgün huylar yerleşmiş bir milleti yürümekte olduğu yanlışsız yoldan hiç bir kimse, hiç bir kuvvet alıkoyamaz. Efendiler! Milletimiz egemenliğini eline aldığı gün, bilmeyen kalmamıştır, en karanlık kötülüklerin, en derin uçurumun kenarında bulunuyordu. Maddi kuvveti yıprattırılmış, savunma araçları elinden alınmış, manevi dünyası, kutsal saydıkları atağa uğramış üzücü bir durumda bulunuyordu. Bütün bunlara karşın varlığını ve istiklalini kurtarmaya karar verdi. Bu sonucunda muvaffakiyet sağlayabilmek için bütün milletin kendine bir maksat ve hareket seçmesi gerekiyordu. Bütün milletin, o amaç üzerinde kesinlikle muvaffakiyet sağlamayı maksat kabul etmesi gerekiyordu. Millet bütün varlığıyla bütün özverililiğiyle, bütün inancı ile o amaca birlikte yürümeli ve kesinlikle başarılı olmalıydı. Efendiler, o gaye burasıydı. Maksat olan muvaffakiyet, burada kazanılan zafer idi.”
YARIN: Çağdaş bir toplum olmak
Burada gerçeklerini söylemiş olduğimiz “Şehit Asker” abidesi işte o ruhları, o ruhlarla birlikte gazi arkadaşlarını, özverili ve kahraman Türk milletini temsil edecektir. Bu abide Türk vatanına göz dikeceklere Türk’ün 30 Ağustos günündeki ateşini, süngüsünü, saldırısını, gücü ve iradesindeki şiddeti hatırlatacaktır. Efendiler, bu büyük zaferin çeşitli ögeleri üstünde en kıymetlisi ve büyüğü, Türk milletinin kayıtsız koşulsuz egemenliğini eline almış olmasıdır. Bu olayın tarihimizde ve bütün dünyada ne büyük, ne verimli bir inkılap olduğunu anlatmaya gerek görmem. Milletimizin uzun yüzsenelerdan beri hanlar, hakanlar, sultanlar, halifeler elinde, onların idare ve baskısı altında ne kadar ezildiğini, onların hırslarını sağlama yolunda ne kadar büyük felâketlere ve ziyanlara uğradığını düşünürsek, milletimizin egemenliğini eline almış olması olayının, bütün büyüklüğü ve değeri gözleriniz önünde canlanır. Gerçi büyük zaferin sonraki gününe kadar İstanbul’da halife ve sultan ismi altında bir şahıs ve onun işgal ettiği hilafet ve saltanat unvanı ile bir makam vardı. Lakin bu zaferden daha sonra millet o makamları ve o makam sahiplerini hak ettikleri sona ulaştırdı.
‘Millî egemenlik ışığı’
Efendiler, ulusal egemenlik o denli bir ışıktır ki, onun karşısında zincirler erir, taç ve tahtlar yanar, yok olur. Milletlerin esareti üzerine kurulmuş olan kurumlar, her tarafta yıkılmaya mahkûmdurlar. Avrupa’nın ortasından, ta doğunun öbür ucundaki binlerce yıllık memleketlere bakacak olursak, Osmanlı İmparatorluğu’nun hak ettiği sonu daha hoş anlayabiliriz. Arkadaşlar, saraylarının ortasında Türk’ten öbür ögelere dayanarak, düşmanlarla birleşerek Anadolu’nun, Türklüğün karşısında yürüyen çürümüş gölge erkeklerinın Türk vatanından sürülmeleri, düşmanların denize dökülmesinden daha kurtarıcı bir harekettir. Türk milletinin cetlerinin kutlu emaneti olan bu topraklarda tam manasıyla efendi olarak yaşaması; lakin o gereksiz ve manasız olmaktan öteki, varlıkları tam ziyan ve felâket olan makamların yok edilmesiyle mümkün olabilirdi.
Efendiler, onlar yüzünden Türk vatanının ve Türk milletinin geçirdiği acıları, ıstırapları hissetmemiş bir ferdimiz yoktur. Bu kadar kederler ve berbatlıklar geçirdikten daha sonra şüphesiz Türk öğrenmiştir ki, vatanı bir daha yapmak ve orada keyifli ve hür yaşayabilmek için kesinlikle egemenliğine sahip kalmak ve Cumhuriyet bayrağı altında bütün çocuklarını toplu ve dikkatli bulundurmak gereklidir. Efendiler, yüzsenelerdan beri inleyen, lakin baskıcıların, aldatanların, bilgisizlerin oluşturdukları pürüzlerle yürek parçalayan sesini milletin kulağına duyuramayan zavallı vatan bugün diyor ki; can kulağınızı, bağrında en derin ıstıraplar duymuş annenizin samimi kelamlarına daima açık bulundurunuz. Efendiler, Asya’da, Avrupa’da, Afrika’da hükmedici olma güç ve kabiliyetini göstermiş olan cetlerimiz, vaktinde bu sesi duymaktan geri çevrilmemiş olsalardı; Türk topluluğunun, Türk ülküsünün, Türk çıkarlarının korunmuş ve çoğaltılmış olacağı anavatanı bugünkü parçalanmış biçiminde mi miras alırdık?
‘Hür niyet, hür zihniyet’
Efendiler, artık vatan imar istiyor, zenginlik ve refah istiyor. İlim ve hüner, yüksek medeniyet, hür niyet ve hür zihniyet istiyor. Gurur, namus, istiklal, gerçek varlık… Vatan bu isteklerini büsbütün ve süratle yerine getirmek için kurallı ve gerçek bir biçimde çalışmayı emreder. Efendiler! Yüzsenelerdan beri Türkiye’yi yönetenler hayli şeyler düşünmüşlerdir; ama yalnız bir şeyi düşünmemişlerdir: Türkiye’yi. Bu düşüncesizlik yüzünden Türk vatanının, Türk milletinin uğradığı ziyanları fakat bir biçimde giderebiliriz: O da artık Türkiye’de Türkiye’den diğer bir şey düşünmemek. Lakin bu niyetle hareket ederek her türlü kurtuluş ve memnunluk gayelerine ulaşabiliriz.
Efendiler! Bizim milletimiz vatan için, özgürlüğü ve egemenliği için özverili bir halktır; bunu ispat etti. Milletimiz yaptığı inkılapların kararlı savunucusudur da. Benliğinde bu düzgün huylar yerleşmiş bir milleti yürümekte olduğu yanlışsız yoldan hiç bir kimse, hiç bir kuvvet alıkoyamaz. Efendiler! Milletimiz egemenliğini eline aldığı gün, bilmeyen kalmamıştır, en karanlık kötülüklerin, en derin uçurumun kenarında bulunuyordu. Maddi kuvveti yıprattırılmış, savunma araçları elinden alınmış, manevi dünyası, kutsal saydıkları atağa uğramış üzücü bir durumda bulunuyordu. Bütün bunlara karşın varlığını ve istiklalini kurtarmaya karar verdi. Bu sonucunda muvaffakiyet sağlayabilmek için bütün milletin kendine bir maksat ve hareket seçmesi gerekiyordu. Bütün milletin, o amaç üzerinde kesinlikle muvaffakiyet sağlamayı maksat kabul etmesi gerekiyordu. Millet bütün varlığıyla bütün özverililiğiyle, bütün inancı ile o amaca birlikte yürümeli ve kesinlikle başarılı olmalıydı. Efendiler, o gaye burasıydı. Maksat olan muvaffakiyet, burada kazanılan zafer idi.”
YARIN: Çağdaş bir toplum olmak