Türk-İş: Açlık sonu 4 bin 249 TL’ye yükseldi

Severus

Global Mod
Global Mod
Katılım
30 May 2021
Mesajlar
2,935
Türk-İş’in 2022 Ocak ayı Açlık ve Yoksulluk Sonu Araştırması’na nazaran, ithalata bağımlılığı yüksek ziraî girdilerdeki artışlar ve piyasadaki yüksek enflasyon beklentisi niçiniyle besin fiyatları bu ay artmaya devam etti. 16 Aralık 2022’de Cumhurbaşkanlığında gerçekleşen basın toplantısında net yüzde 50 oranında artışla 4.253,40 TL olarak ilan edilen yeni yıl taban fiyatı, yaklaşık altı hafta daha sonra (yılın birinci ayında) dört kişilik hanenin sağlıklı ve istikrarlı beslenmesini sağlayan besin harcanması fiyatı olan açlık sonu ile birebir seviyeyi yeniden yakaladı.

Araştırma neticelerina nazaran;

Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken aylık besin harcanması fiyatı (açlık sınırı) 4.249,95 TL’ye,

Besin harcanması ile giysi, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi gereksinimler için yapılması zarurî öteki aylık harcamalarının toplam fiyatı (yoksulluk sınırı) 13.843,50 TL’ye,


Bekâr bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 5.587,79 TL’ye yükseldi.

Aralık ayında detayları kamuoyuna ilan edilen ”kur muhafazalı TL vadeli mevduat“ programı ile dövizde sert bir düşüş yaşansa da haftalar ortasında Türk Lirası bir daha kıymet kaybetmeye başladı ve 2021’in Aralık ayı itibariyle besin sepetinin genelinde yüksek artış gözlemlenmişti. Lakin ondan sonrasındaki günlerde, takip edilen birtakım mamüllerin fiyatında gerileme olurken bir kısmının fiyatı değişmedi. Döviz kurlarının son büyük doruğundan daha sonra geçen ay %25’e yakın bir artış goren besin fiyatlarında, bir daha bedel kazanan Türk lirasının olumlu tesiri market ve pazarlara neredeyse hiç yansımadı. Ülkenin en değerli gündemi, bu ay da art geriye gelen fiyat artışları oldu. Akaryakıta, elektriğe, doğalgaza, toplu ulaşıma gelen artırımlarla personel ve ailesinin değerli ve birçok vakit tek geliri olan minimum fiyatla geçimi daha da zorlaştı.

Türk-İş’in bilgileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim Ocak 2022 itibariyle şöyle gelişti:

Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken minimum harcama fiyatındaki artış bundan evvelki aya nazaran yüzde 3,71 oranında gerçekleşti.

Son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 59,67 olarak hesaplandı.

TÜRK-İŞ hesaplamasında temel alınan ve direkt piyasadan derlenen fiyatlara göre, besin mamüllerinde Ocak 2022 itibariyle gözlenen değişim -harcama kümelerine gore- şöyle oldu:

Süt, yoğurt, peynir kümesinde;

Süt meblağlarında Ocak ayının birinci haftasında promosyon indirimler yapılsa da ay sonunda, geçen ay olduğu üzere yine litrede 12 TL düzeylerine çıktı. Peynir ve yoğurtta geçen ay gelen yüksek artırımları, bu ay raflarda bakılırsace daha az yer kaplayan markaların sonlu fiyat artışları takip etti.


Et, tavuk, balık, kurubaklagil, yağlı tohum mamüllerinin bulunduğu kümede;

Dana kıyma, kuşbaşı et ve balık fiyatı az bir artış gösterirken kuzu kuşbaşı fiyatında yüzde 15’lik artış gözlemlendi. Balıklardan hamsinin fiyatı sabit kalırken başka balık çeşitlerinin fiyatlarında hudutlu değişimler gözlendi. Tavuk fiyatı sabit kaldı. Yumurtanın tanesi fiyat düşüşü ile 1,20 TL’ye kadar geriledi. Bakliyat mamüllerinden nohut ve yeşil mercimekte fiyat azalışları görüldü. Bunun yanında kırmızı mercimek ve kuru fasulyede -özellikle ithal olanlarda- bir ölçü artış gerçekleşti. Bakliyat mamüllerinde son hafta itibariyle promosyon indirim gözlemlenmedi. Yağlı tohumlarda (sert kabuklu yemişler) ise sonlu seviyede bir fiyat azalışı tespit edildi.

Ekmek ve tahıllar kümesinde;

Ekmeğin fiyatında bu ay bir değişim gözlemlenmedi. Öteki yandan, önümüzdeki aylarda simitle bir arada ekmek fiyatlarında da –yükselen girdi maliyetleri niçiniyle- artış olması ihtimali kamuoyunda tartışılmaya başlandı. Bu harcama kümesinde yer alan besin kalemlerinden bulgurda fiyat sabit kalırken, pirinç, un ve irmikte az bir ölçü fiyat artışı yaşandı. Dar gelirlilerin çoğunlukla tükettiği makarnada artış yüzde 17 olarak gerçekleşti.

Taze sebze-meyve kümesinde;

Taze sebze-meyve ortalama fiyatları bu ay bir daha artış gösterdi. İçerisinde lahana, ıspanak üzere yeşil yapraklıların olduğu zerzevat kümesi ile maydanoz, kıvırcık üzere salata yeşilliklerinin olduğu zerzevat kümesinde artış tesirli oldu. Ortalama yurttaşın sofrasında yükü nazarance yüksek olan patatesin fiyatında bu ay bir ölçü düşüş yaşanırken geriye kalan sebzelerin ortalama meblağları bir ölçü arttı.


Her vakit olduğu üzere pazarda çoğunlukla bulunan eserler temel alınarak hesaplama yapıldı. Bu ay sert geçen kışın tesiriyle tezgâhlarda çeşitlilik azalmaya başladı. 19 zerzevat ve 5 meyve olmak üzere toplamda temel 24 eserdeki fiyat değişimi hesaplamada dikkate alındı.

Temel yağ mamüllerinin bulunduğu kümede;

Margarinin fiyatı hudutlu bir seviyede artarken tereyağı fiyatında neredeyse artış olmadı. Ayçiçek yağı sabit kalırken zeytinyağında yüzde 11’lik bir artış oldu. Lakin raflarda ayçiçek yağı marka çeşitliliğinde azalış gözlemlendi.

Son küme ortasında yer alan besin unsurlarından;

Siyah ve yeşil zeytin fiyatında değişim olmadı. Şeker, bal ve reçel meblağlarında az ölçüde artış gözlemlenirken pekmez fiyatındaki düşüş sonlu oldu. Tuz fiyatı artarken baharatların ortalama fiyatı düştü. Çay fiyatı değişmedi. Ihlamurdaki fiyat düşüşü sonlu oldu. Çeşitli salça markalarında indirim gözlemlendi. “