TL mevduatın hissesi 8.73 puan arttı

Severus

Global Mod
Global Mod
Katılım
30 May 2021
Mesajlar
2,935
Döviz talebini azaltmak ve kurdaki yükselişi denetim altına alabilmek için devreye sokular kur muhafazalı TL mevduat eserinin akabinde toplam mevduat ortasında TL mevduatın hissesi tabanı gördüğü 17 Aralık 2021 haftasından 25 Mart 2022 haftasına kadar 8.73 puan arttı. TL mevduatın hissesi yüzde 32,93 düzeyinden 41,66’ya yükselirken, yabancı para mevduatın hissesi da 17 Aralık haftasındaki yüzde 67,06 düzeyinden yüzde 58,33’e indi.

Dünya’dan Şebnem Turhan’ın haberine bakılırsa geçen yıl kasım ve aralık aylarında döviz kurlarında görülen süratli yükseliş ve aralık sonunda kurun 18 lirayı aşmasının akabinde devreye alınan kur muhafazalı TL mevduat hesabı ile Rusya-Ukrayna savaşına kadar kurlarda bir stabilizasyon yaşanması sağlanmıştı.


Uzun bir süre dolar/TL 13.50-13.65 lira bandında hareket etmiş her ne kadar resmi açıklama yapılmasa da Merkez Bankası ve kamudan da döviz satışlarıyla kurun bu düzeylerde kalmasının sağlandığı analistlerin raporlarında yer almıştı.

Savaşın başlaması ve Amerikan Merkez Bankası Fed’in beklenen faiz artışı atılımının gelmesiyle birlikte ise dolar/TL 14.85 lirayı aşmış bir daha 15 liranın aşılmaması için Merkez Bankası ve kamunun döviz sattığını analistler hesaplamıştı. Rusya-Ukrayna görüşmelerinin İstanbul’da yapılması ve diyalog istikametindeki açıklamalarla dolar/TL 14.70 liranın altında haftayı tamamladı.

Merkez Bankası datalarına nazaran bankalararası piyasa dahil toplam mevduat 25 Mart itibariyle 6 trilyon 223 milyar 536.5 milyon liraya yükseldi. Toplam mevduatın 2 trilyon 593 milyar 68 milyon lirası Türk Lirası mevduattan, 3 trilyon 630 milyar 468.3 milyon lirası da yabancı para mevduatın TL karşılığından oluştu.

TL mevduat 17 Aralık 2021’de 1 trilyon 953 milyar 75 milyon lira ile son devrin en düşük düzeyine inerken TL mevduatın toplam mevduat ortasındaki hissesi da yüzde 32,93’e indi.TL mevduatın hissesi KKM öncesinde tarihi en düşük düzeyini gördü. Yabancı para mevduatın TL karşılığı da kurdaki süratli yükselişin de tesiriyle 4 trilyon 22 milyar 882 milyon lira ile rekor kırdı. Yabancı para mevduatın toplam mevduat ortasındaki hissesi da yüzde 67,06’ya çıktı.

YP mevduat bir daha yükselişte


KKM’nin devreye girmesi ve kurlarda bir stabilizasyon sağlanmasıyla TL mevduatın hissesi her hafta artış eğilimine girdi. Şirketlerin de son çeyrek kur farkı gelirlerinin döviz mevduatından KKM’ye dönmesiyle kurumlar vergisi muafiyeti sağlanması da artışın ivmelenmesini sağladı ve 2.6 trilyon liraya hakikat yükseldi. Yabancı para mevduatları da zıddı bir hareketle 4 trilyon liradan birebir vakitte TL’nin kıymet kazanmasının da tesiriyle 3.3 trilyon liraya kadar inse de mart başından itibaren bir daha istikametini üste çevirdi.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Konseyi haftalık bilgilerine göre de 25 Mart itibariyle kur muhafazalı TL mevduatının büyüklüğünü 610 milyar 427 milyon liraya yükseldi. Her ne kadar yükseliş devam etse de haftalık artışlar tek hanelere geldi. halbuki şirketlerin vergi avantajının müddetinin biteceği 25 Şubat ve evvelki haftada yüzde 30’un üzerinde haftalık KKM artışı yaşanmıştı.

Öte yandan son üç haftadır Merkez Bankası para ve banka istatistiklerine göre döviz mevduatı bir daha artış trendine girdi. Bilhassa şirketlerin üç haftadır yaptıkları yüklü alımlarla döviz mevduatında artış süyüro. Datalara göre şirketlerin döviz mevduatı 25 Mart haftasında parite tesirinden arındırılmış olarak 1 milyar 548 milyon dolar arttı.

TL ve döviz mevduat faizinde artış

Merkez Bankası bilgilerine bakılırsa bankaların TL mevduat için uyguladıkları faiz oranı 25 Mart haftasında bundan evvelki haftaya nazaran 19 baz puan artışla yüzde 15,60’ye çıktı. Lakin bankacılık kaynaklarından edinilen bilgiye bakılırsa KKM’de yeni muahedelerde bankalar yüzde 17 faiz oranı uyguluyor.


Bankalarda dolar mevduat faizi 8 baz puan artışla yüzde 0,94 ve Euro mevduat faizi 9 baz puan artışla yüzde 0,42’e çıktı. TL bazlı ticari kredilerin faiz oranı ise tıpkı haftada bundan evvelki haftaya bakılırsa 21 baz puan artışla yüzde 20,90’a çıktı. Ticari kredi faizi son iki haftadır yükselişte. TL bazlı konut kredi faizleri 14 baz puan azalışla yüzde 18,13’e inerken; taşıt kredi faizleri 121 baz puan azalışla yüzde 25,06’ya ve muhtaçlık kredi faizleri 66 baz puan azalışla yüzde 28,54’e geriledi. Dolar bazlı ticari kredilerin faiz oranı birebir haftada 17 baz puan artışla yüzde 4,26, Euro bazlı ticari kredilerin faiz oranı 107 baz puan artışla yüzde 4,69 oldu.

S&P’de dolarlaşmaya dikkat çekti

Milletlerarası kredi derecelendirme kuruluşu S&P’nin Türkiye not değerlendirmesinde de Türkiye ekonomisindeki dolarlaşmaya dikkat çekilerek yabancı para yerleşik mevduatının 2017 sonunda yüzde 39 iken, 2021 sonunda yüzde 55’e ulaştığı kaydedildi. Açıklamada değerli madenler de dahil edilirse bu oranın yaklaşık yüzde 60’a çıktığı lisana getirilerek “Bu ortada, devlet borcunun para ünitesi kompozisyonu da yabancı para lehine değişiyor ve yabancı para borcu 2017 sonunda yüzde 40’ın altındayken 2021 sonunda yüzde 66’ya yükseldi” denildi.