- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 3,272
TCMB, Kasım 2021 periyodu Finansal İstikrar Raporu’nu yayınladı. Raporda TCMB, tüketici fiyat enflasyonundaki son hızlanmanın temel olarak artan besin ve güç ithalat meblağları ve tedarik zinciri sıkıntılarından kaynaklandığını söylemiş oldu. Raporda öne çıkan başka değerli başlıklar;
· 3Ç21’de ekonomik canlanma ihracat ve hizmetlerden dayanak aldı.
· Merkez Bankası, ihracat, turizm ve altın ithalatındaki düşüş yardımıyla cari süreçlerde “önemli” güzelleşme görüyor.
· Borçlanma suratındaki düşüş ve finansal varlıkların kıymetindeki artış yardımıyla hanehalkının borçlarının varlıklara oranı “tarihi en düşük seviyede”.
· Eylül ayından bu yana uygulanan faiz indirimleri yardımıyla ticari krediler toparlanıyor; banka, kişisel kredilerdeki büyümeyi yavaşlatmayı amaçlayan “makroihtiyati” önlemlerin sonuçlarını izliyor.
Ekonomik istikrarlar konusunda TCMB global görünümü temkinli, yurtarasındaki görünümü optimist bir biçimde ele almaktadır. Nette devam eden bir global toparlanma bulunmasına karşın, devreye alınan risk temaları iktisatların yavaşlamasına dair çekinceler oluşturmaktadır. Tedarik zinciri aksaklıklarına bağlı olarak arz kısıtları ve artan emtia meblağları, eş vakitli olarak talep artışı üzere etkenler global enflasyonist baskıyı beslemektedir. Başta yüksek enflasyon kaynaklı ekonomik ve finansal risklerin denetim altına alınması emeli, Merkez bankalarının siyasetlerini sıkılaştırma istikametinde beklentileri artırırken; gelişmiş ülkelerdeki siyaset dönüşümü kaynaklı faiz hareketlerinin de sermaye hareketlerini gelişmekte olan ülkeler aleyhine çevirmesi ihtimali vardır. Yalnız, bugün ortaya çıkan yeni koronavirüs varyantı üzere güncellenen risk ögelerini hesaba katmak gerekecektir.
Yurtiçi ekonomik dengelerde, ekonomik aktivitenin temel sürükleyicileri olarak ihracat ve hizmetler dalı gösteriliyor. Hizmetlerdeki katkı, bilhassa kapanma periyodu ertesinde canlanan talep ve faaliyet ile birlikte artmış durumdadır. İhracatın büyümeye katkısında ise, dış talep kaynaklı güzelleşmenin kıymetli bir müspet tesiri kelam konusudur. Covid salgınına dair tedbirlerin hafifçeletildiği bir ortamda, ihracat ve turizm gelirlerindeki süratli artış ile altın ithalatı elemine olduğu için daha az artan ithalat, cari süreçler istikrarında de güzelleşme sağlamıştır. Buna karşılık, liradaki dalgalanmaların ekonomik yansımaları, finansman kalitesi ve hammadde ile güç fiyatlarındaki artış ödemeler istikrarı konusunda aykırı istikametli risk teşkil etmektedir. Finansman kalitesi ve döviz hareketleri noktasında, devreye TCMB rezervlerinin durumu da girmektedir. Son periyotta swap mutabakatları, SDR tahsisatı ve zarurî karşılıklarla desteklenen brüt rezervlere karşılık, net rezerv konumundaki hassasiyet devam etmektedir.
Enflasyon konusunda, ana bileşenler besin ve güç fiyatlarındaki gelişmeler olarak görülmekle bir arada, arz kaynaklı külfetlerin bunun faal faktörü olarak belirtilmiştir. Merkez Bankası’nın bu bahisteki değerlendirmesinde dönemsel bir tesir olarak kelam konusu faktörler ışığında enflasyon geçiciliği vurgusu yapılırken; 2022 birinci yarısında bu tesirlerin sürmesi beklentisi kelam konusu. Bu da yüksek enflasyon etkisinin, beraberinde global fiyat baskılarıyla birebir vakit dilimi ortasında ülkemizde de devam edeceğinin göstergesidir. Çekirdek enflasyon göstergelerinde yavaşlama eğilimi olsa da yüksek seyrin devamı belirtilirken; bilhassa temel mal ve hizmetlerde de son devirde döviz kurundaki artışın hızlandırdığı fiyat artışlarını enflasyon görünümü açısından olumlu bulmayız.
Finansal göstergelere bakacak olursak; hane halkı finansal borçluluk / GSYH oranı %17 olarak emsal ülkelerin ve tarihi ortalamaların altında seyrederken, bu kanaldaki risklerin yönetilebilir olduğuna dikkat çekilmektedir. Başka taraftan; tüketim eğilimleri ve borç çevirme ihtiyacı üzere finansal muhtaçlıklar itibariyle tüketici kredilerindeki ve ferdî kredi kartlarındaki artış devam etmektedir. Bu kapsamda, muhtaçlık kredilerindeki artışın yavaşlatılması tarafında makro ihtiyati önlemler devreye alınmıştır. Öbür yandan, enflasyon yüksekliği ve TL bazlı faiz oranlarının düşüklüğü üzere etkenler sabit getirili enstrümanlarda ve TL mevduatta daha az eğilime ve döviz kaynaklı enstrümanlar ile DTH’lara isteği artıracaktır. Bu kapsamda dolarizasyon trendinin mevcut dinamikler eşiğinde devam edeceğini düşünürüz.
Gerçek bölüm aktivitesi manasında salgın kapanmaları daha sonrası sektörel açılmaların olumlu katkıları görülmektedir. Yabancı para cinsinden finansal yükümlülükler ise, hem kur artışlarından birebir vakitte yurtdışı borçlanma maliyetlerindeki artıştan etkilenme eğilimindedir. ötürüsıyla, bilhassa borç rolloverları açısından yeni borçlanmalarda daha yüksek döviz bazlı faiz oranları oluşabilir. Bu kapsamda, kimi gerçek bölüm firmalarının vade, döviz meçhullüğü ve yurtdışı borçlanma profili üzere faktörlerden yurtiçi TL bazlı borçlanmanın tartısını artırma ve mevcut borçları yapılandırma yoluna gitmeleri mümkündür.
Bankacılık bölümü açısından; Merkez Bankası likidite şoklarına karşı dalı sağlam görüyor ve sermaye yeterlilik rasyolarının ihtiyatlı yaklaşımla birlikte yasal düzeylerin ve öteki ülkelerin üzerinde seyrettiğine vurgu yapıyor. Son periyotta ferdî kredilerdeki artış suratını makro ihtiyati önlemlerle yavaşlatılmak istenmesine karşılık, ticari kredilerdeki döngünün ise hızlanması istenmektedir. Bu kapsamda, Merkez Bankası’nın Eylül’den daha sonra yaptığı faiz indirimlerinden daha sonra kamu bankalarının fiyat öncülüğü ile ticari kredi faizlerinde eş kıymet indirim yapılmıştır.
Bankacılık dalının bilanço riskleri noktasında ise TGA’ların büyük bir yer tutmasını bekleriz. Döviz kurlarındaki belirsizlik çerçevesinde ticari hayatta fiyat belirlemenin zorlaşması, vadelerin kısalmasının bilhassa ödeme döngüsü manasında birtakım yavaşlamalara yol açması mümkündür. ötürüsıyla, sağlanmak istenen çerçevenin yatırım ortamının güzelleştirilmesi ve makroekonomik istikrar ile oluşturulması gerektiğini düşünürüz. Bankaların etkin pasif idaresi, kredilerde vade ve döviz cinsi yapıları, müşteri bazlı risk değerlendirmeleri, döviz durumları (YP varlıkları) ve provizyonlar bilanço kıymetleri açısından değerli olacaktır. Mevduat faizlerindeki azalış ise, bankaların karlılık performansı açısından daha olumludur. TGA seyrinin ne kadar ölçülü olacağı ve bunun provizyon masraflarına tesiri bankaların finansal performansı açısından kıymetli olacaktır. Sendikasyon kredilerinde ise yenilemelerde ise bir sorun beklemiyoruz.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı