- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 2,935
Politikler ve ekonomistler içinde son günlerde elden ele dolaşan ve ağır biçimde tartışılan. “TCMB 18.11.2021 Toplantısı daha sonrası Ekonomik Görünüm” başlıklı raporun sahibi Şefik Çalışkan DÜNYA’dan Mehmet Kaya’ya konuştu.
Rapor, iktidarın uygulayacağı iktisat programının savunusu ve temeli olarak sunuldu. Şefik Çalışkan, ekonomik gelişmeleri nizamlı olarak takip edip periyodik raporlar hazırlayıp iş, idare ve siyaset dünyasındaki her görüşten beşerle yıllardır paylaştığını, raporun yanlışsız yerde tartışılmadığını, tahlil sunulmadan yalnızca kategorik itirazlara mevzu olduğunu belirtti.
Çalışkan, önerdiği modele çeşitli isimler takıldığını fakat kendisinin “Parasının Bedelini Düşük Tutan Ülkelere Karşı Yerli Üretimi ve İstihdamı Muhafaza Modeli” olarak isimlendirdiğini, misal siyaset teklifinin Oktay Yenal, Kemal Kurdaş ve Ege Cansen’in de önerdiğini söylemiş oldu.
Şefik Çalışkan, geçmişte şirketlerde profesyonel olarak çalışsa da hala bağımsız çalışan bir kişi. Çalışkan kendisini, “Asıl işim şirket doktorluğu. Bankacılıkta biroldukca kademe ve özel dalda üst seviye yöneticilik deneyimlerim var. Lakin yıllardır yaptığım iş, hasta olan şirketleri düzgünleştirmek. En hayli imalat alanındaki şirketlerle ilgileniyorum” kelamlarıyla tanıttı.
Raporunda sunduğu görüşlerin, banka müfettişliği ve şirket doktorluğu periyodunda, alanda gördüğü gerçek meselelerden ortaya çıktığının altını çizen Şefik Çalışkan, birinci başta şirketlerin berbat yönetildiğini düşündüğünü lakin hayli sayıda şirketi incelediğinde hepsinin ortak bir makroekonomik sıkıntıdan etkilendiği kararına vardığını kaydederek “Bizim imalatçı firmalarımız yıllardır parasının kıymetini düşük tutan ülkelerden yapılan ithal eserlerle rekabet edemeyip batıp gitmekte. Haydi birkaç firma makus idare yüzünden batsın fakat gördüğüm onlarca ve hatta yüzlerce firma yalnızca bu niçinden dolayı battı” dedi.
Şefik Çalışkan, tespit ettiği yıkıcı makroekonomik düzeneğin yeni olmadığını, Türkiye’nin Sovyet tehdidi altında, Batı dünyasına entegre olmasıyla savaşla yıkılan Avrupa’nın meselelerini çözmede kaynak ülke olarak yönlendirildiğini; evvel besin tedarikçisi, daha sonrasında madencilik-hammadde kaynağı, insan gücü kaynağı ve nihayet sıcak para ile finansal olarak bağımlı, eserler için de ticari pazar haline getirildiğini ileri sürdü. Bütün bu süreç boyunca, zirai ya da hammadde üretim teknolojisi ve nihayetinde makine vb. katma kıymetli eser üretiminin engellendiğini söyleyen Çalışkan, “Her ne hikmetse ülkemizdeki tüm ağır sanayi tesisleri de düşman bilinen Sovyetler tarafınca kurulmuştur” dedi.
Kısa vadeli problemler ve tahlil teklifleri
“Rapor gündeme oturduğundan beri herkes bu işin nasıl olmayacağını anlatıyor. Uygun ya, o meseleler, siyaset uygulamamak için mazeret olmamalı, tam aksisi yol işareti olmalı” diyen Şefik Çalışkan, stratejinin değişmesiyle ortaya çıkacak kısa vadeli meselelerin farkında olduğunun altını çizdi.
Değiştirilen modelin birinci başta kurları artıracağını, enflasyonun da yükseleceğini belirten Şefik Çalışkan, bununla çaba için mevcut yaklaşımın bütçe açığının düşürülmesi olduğunu fakat Türkiye’nin bütçesindeki ana sorunun açık düzeyi değil, bütçe gelirlerinin niteliğinden kaynaklandığını vurguladı. Çalışkan, “Stratejik gaye, istihdamı artırmak ve enfl asyonu kalıcı biçimde düşürmektir. Taktik amaç, bütçe ve dış borç için 200 milyar TL’lik faizi ödemek ve bunun kadar da döviz likitidesi üretmektir. Bütçe, aslına bakarsan faizlerin yüzde 50-60’ını ödeyecek biçimde faiz dışı fazla vermektedir. Talep taraflı enfl asyona kesin ve kısa vakitte darbeyi vurmak için faiz dışı fazlanın artırılması gerekir. Bunun için bütçe gelirleri artırılırken sarfiyatların de kısılması stratejiye uygun bir taktik atak olacaktır. Maliyet istikametli enfl asyonu kesin ve kısa müddette bitirmek için de cari fazla verilmesi gerekir.
İktisattaki dolarizasyonun ziyan verici seviyede olduğunu belirten Şefik Çalışkan, bunun telafisi için dövize dönen mevduatın ihracatı destekleme araçlarında kullanılması, ihracatçı firmalar üzerinden nakit yaratılması, swap vb. uygulamalarla iç piyasada kullanılmaması gerektiğini savundu.
İnsanların itimadı kritik
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı bu strateji değişikliğini gerçekleştirebilir iradede gördüğünü ve ekonomimize giydirilen bu mecnun gömleğini çıkaracağını inandığını söyleyen Şefik Çalışkan, mevcut kurallar altında en zayıf noktanın başta iş insanları olmak üzere toplumun bu değişikliğe inanması olduğunu kaydetti. Çalışkan, Türkiye’deki tüm siyasi partilerin er geç bu politikayı zarurî olarak uygulamak ve savunmak zorunda kalacağını; süratli siyaset değişimleriyle yapılacak müdahalelerin Haziran 2022’ye kadar olumlu sonuçlarının görüleceğini savundu.
“Düşük faizle doların kıymetlenecek olması sıcak parayı uzak tutacak”
Şefik Çalışkan, temel strateji değişikliğinin yüksek faiz, kıymetli TL ile “sıcak para” finansmanına son verilmesi olduğunu; bu biçimdece pahalı TL’nin yarattığı ithalat baskısı ve turizmdeki gelirlerin düşüklüğüne bağlı olarak cari süreçler açığının azaltılması, hatta önlenmesi olduğunu vurguladı. Bunun yerli imalat sanayiini geliştireceğini, istihdamda artışı sağlayacağını ve TL’nin düzeyinin ihracatı destekleyeceğini söyleyen Çalışkan, bu modelin yıllardır başta Japonya, son 30 yılda da Çin olmak üzere fazlaca sayıda ülke tarafınca kullanıldığını söylemiş oldu.
Çalışkan, bu modele geçiş için Türkiye’nin kâfi tecrübesi olduğunu, kâfi iç tasarruf imkanlarının bulunduğunu vurgularken, “Düşük faizle doların pahalanacak olması, sıcak parayı ülkemizden uzak tutacak ve o ülke pazarlarında rekabet talihimizi artıracaktır. Telaşa kapılacak hiç bir durum olmadığı üzere yıldızımızın parlayacağı hayli hoş gelişmeler var. Telaşa kapılanlar, eski alışkanlıklarından dolayı bakış açısının yanlış olduğunun farkında değiller. Vatandaşımız korkmasın. Yalnızca düşük kur yüksek faiz ile felç olmuş ekonomimiz, 19 yılda yapılan yatırımlarla artık titreyerek kendine gelmektedir” diye konuştu.
“Kredi kartları kullanılarak iç varlıklara dayalı para yaratılmalı”
Türkiye’nin mevcut imalat sanayii yatırımlarının ihracattaki artışı kalıcı hale getirme için kâfi olduğunu savunan Şefik Çalışkan, bunun istikrarlı bir istihdam ve şirketler için tertipli bir gelir yaratacağı görüşünü belirtti. IMF programlarında olduğu üzere bu kere sıcak paracıların değil yabancı para tutan vatandaşlarımızın servetlerinin kur artışı ile enfl asyon içindeki fark kadar yüksek olacağını anlatan Çalışkan, bu artışın tüketim malı ithalatına gidişi ÖTV ile engellenerek iç tüketime yönlendirilmesi gerektiğini kaydetti.
Merkez Bankası siyaseti olarak bir daha kısa vadede ihracatı desteklemek için reeskont kredisi ve esnafın ve halkın rahatlaması için de kredi kartlarının kullanılarak iç varlıklara dayalı para yaratmayı öneren Çalışkan, sıcak para ve hazine kağıtları karşılığı TL yaratmanın son bulması ve yüksek maliyetli bu TL yaratmanın bankaların da aracılığıyla piyasaya daha fazla faizle ulaştığını hatırlatarak, ihracata dayalı üretim ile gerçek iç tüketime bağlı evraklara dayanan iç varlıklarla para yaratmanın üretim ve istihdamı artıracağını söylemiş oldu.
Rapor, iktidarın uygulayacağı iktisat programının savunusu ve temeli olarak sunuldu. Şefik Çalışkan, ekonomik gelişmeleri nizamlı olarak takip edip periyodik raporlar hazırlayıp iş, idare ve siyaset dünyasındaki her görüşten beşerle yıllardır paylaştığını, raporun yanlışsız yerde tartışılmadığını, tahlil sunulmadan yalnızca kategorik itirazlara mevzu olduğunu belirtti.
Çalışkan, önerdiği modele çeşitli isimler takıldığını fakat kendisinin “Parasının Bedelini Düşük Tutan Ülkelere Karşı Yerli Üretimi ve İstihdamı Muhafaza Modeli” olarak isimlendirdiğini, misal siyaset teklifinin Oktay Yenal, Kemal Kurdaş ve Ege Cansen’in de önerdiğini söylemiş oldu.
Şefik Çalışkan, geçmişte şirketlerde profesyonel olarak çalışsa da hala bağımsız çalışan bir kişi. Çalışkan kendisini, “Asıl işim şirket doktorluğu. Bankacılıkta biroldukca kademe ve özel dalda üst seviye yöneticilik deneyimlerim var. Lakin yıllardır yaptığım iş, hasta olan şirketleri düzgünleştirmek. En hayli imalat alanındaki şirketlerle ilgileniyorum” kelamlarıyla tanıttı.
Raporunda sunduğu görüşlerin, banka müfettişliği ve şirket doktorluğu periyodunda, alanda gördüğü gerçek meselelerden ortaya çıktığının altını çizen Şefik Çalışkan, birinci başta şirketlerin berbat yönetildiğini düşündüğünü lakin hayli sayıda şirketi incelediğinde hepsinin ortak bir makroekonomik sıkıntıdan etkilendiği kararına vardığını kaydederek “Bizim imalatçı firmalarımız yıllardır parasının kıymetini düşük tutan ülkelerden yapılan ithal eserlerle rekabet edemeyip batıp gitmekte. Haydi birkaç firma makus idare yüzünden batsın fakat gördüğüm onlarca ve hatta yüzlerce firma yalnızca bu niçinden dolayı battı” dedi.
Şefik Çalışkan, tespit ettiği yıkıcı makroekonomik düzeneğin yeni olmadığını, Türkiye’nin Sovyet tehdidi altında, Batı dünyasına entegre olmasıyla savaşla yıkılan Avrupa’nın meselelerini çözmede kaynak ülke olarak yönlendirildiğini; evvel besin tedarikçisi, daha sonrasında madencilik-hammadde kaynağı, insan gücü kaynağı ve nihayet sıcak para ile finansal olarak bağımlı, eserler için de ticari pazar haline getirildiğini ileri sürdü. Bütün bu süreç boyunca, zirai ya da hammadde üretim teknolojisi ve nihayetinde makine vb. katma kıymetli eser üretiminin engellendiğini söyleyen Çalışkan, “Her ne hikmetse ülkemizdeki tüm ağır sanayi tesisleri de düşman bilinen Sovyetler tarafınca kurulmuştur” dedi.
Kısa vadeli problemler ve tahlil teklifleri
“Rapor gündeme oturduğundan beri herkes bu işin nasıl olmayacağını anlatıyor. Uygun ya, o meseleler, siyaset uygulamamak için mazeret olmamalı, tam aksisi yol işareti olmalı” diyen Şefik Çalışkan, stratejinin değişmesiyle ortaya çıkacak kısa vadeli meselelerin farkında olduğunun altını çizdi.
Değiştirilen modelin birinci başta kurları artıracağını, enflasyonun da yükseleceğini belirten Şefik Çalışkan, bununla çaba için mevcut yaklaşımın bütçe açığının düşürülmesi olduğunu fakat Türkiye’nin bütçesindeki ana sorunun açık düzeyi değil, bütçe gelirlerinin niteliğinden kaynaklandığını vurguladı. Çalışkan, “Stratejik gaye, istihdamı artırmak ve enfl asyonu kalıcı biçimde düşürmektir. Taktik amaç, bütçe ve dış borç için 200 milyar TL’lik faizi ödemek ve bunun kadar da döviz likitidesi üretmektir. Bütçe, aslına bakarsan faizlerin yüzde 50-60’ını ödeyecek biçimde faiz dışı fazla vermektedir. Talep taraflı enfl asyona kesin ve kısa vakitte darbeyi vurmak için faiz dışı fazlanın artırılması gerekir. Bunun için bütçe gelirleri artırılırken sarfiyatların de kısılması stratejiye uygun bir taktik atak olacaktır. Maliyet istikametli enfl asyonu kesin ve kısa müddette bitirmek için de cari fazla verilmesi gerekir.
İktisattaki dolarizasyonun ziyan verici seviyede olduğunu belirten Şefik Çalışkan, bunun telafisi için dövize dönen mevduatın ihracatı destekleme araçlarında kullanılması, ihracatçı firmalar üzerinden nakit yaratılması, swap vb. uygulamalarla iç piyasada kullanılmaması gerektiğini savundu.
İnsanların itimadı kritik
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı bu strateji değişikliğini gerçekleştirebilir iradede gördüğünü ve ekonomimize giydirilen bu mecnun gömleğini çıkaracağını inandığını söyleyen Şefik Çalışkan, mevcut kurallar altında en zayıf noktanın başta iş insanları olmak üzere toplumun bu değişikliğe inanması olduğunu kaydetti. Çalışkan, Türkiye’deki tüm siyasi partilerin er geç bu politikayı zarurî olarak uygulamak ve savunmak zorunda kalacağını; süratli siyaset değişimleriyle yapılacak müdahalelerin Haziran 2022’ye kadar olumlu sonuçlarının görüleceğini savundu.
“Düşük faizle doların kıymetlenecek olması sıcak parayı uzak tutacak”
Şefik Çalışkan, temel strateji değişikliğinin yüksek faiz, kıymetli TL ile “sıcak para” finansmanına son verilmesi olduğunu; bu biçimdece pahalı TL’nin yarattığı ithalat baskısı ve turizmdeki gelirlerin düşüklüğüne bağlı olarak cari süreçler açığının azaltılması, hatta önlenmesi olduğunu vurguladı. Bunun yerli imalat sanayiini geliştireceğini, istihdamda artışı sağlayacağını ve TL’nin düzeyinin ihracatı destekleyeceğini söyleyen Çalışkan, bu modelin yıllardır başta Japonya, son 30 yılda da Çin olmak üzere fazlaca sayıda ülke tarafınca kullanıldığını söylemiş oldu.
Çalışkan, bu modele geçiş için Türkiye’nin kâfi tecrübesi olduğunu, kâfi iç tasarruf imkanlarının bulunduğunu vurgularken, “Düşük faizle doların pahalanacak olması, sıcak parayı ülkemizden uzak tutacak ve o ülke pazarlarında rekabet talihimizi artıracaktır. Telaşa kapılacak hiç bir durum olmadığı üzere yıldızımızın parlayacağı hayli hoş gelişmeler var. Telaşa kapılanlar, eski alışkanlıklarından dolayı bakış açısının yanlış olduğunun farkında değiller. Vatandaşımız korkmasın. Yalnızca düşük kur yüksek faiz ile felç olmuş ekonomimiz, 19 yılda yapılan yatırımlarla artık titreyerek kendine gelmektedir” diye konuştu.
“Kredi kartları kullanılarak iç varlıklara dayalı para yaratılmalı”
Türkiye’nin mevcut imalat sanayii yatırımlarının ihracattaki artışı kalıcı hale getirme için kâfi olduğunu savunan Şefik Çalışkan, bunun istikrarlı bir istihdam ve şirketler için tertipli bir gelir yaratacağı görüşünü belirtti. IMF programlarında olduğu üzere bu kere sıcak paracıların değil yabancı para tutan vatandaşlarımızın servetlerinin kur artışı ile enfl asyon içindeki fark kadar yüksek olacağını anlatan Çalışkan, bu artışın tüketim malı ithalatına gidişi ÖTV ile engellenerek iç tüketime yönlendirilmesi gerektiğini kaydetti.
Merkez Bankası siyaseti olarak bir daha kısa vadede ihracatı desteklemek için reeskont kredisi ve esnafın ve halkın rahatlaması için de kredi kartlarının kullanılarak iç varlıklara dayalı para yaratmayı öneren Çalışkan, sıcak para ve hazine kağıtları karşılığı TL yaratmanın son bulması ve yüksek maliyetli bu TL yaratmanın bankaların da aracılığıyla piyasaya daha fazla faizle ulaştığını hatırlatarak, ihracata dayalı üretim ile gerçek iç tüketime bağlı evraklara dayanan iç varlıklarla para yaratmanın üretim ve istihdamı artıracağını söylemiş oldu.