Monosodyum glutamat (MSG) yani Çin tuzu, içerisine eklendiği besinin lezzetini artıran, aromasını sertleştiren ve devamlı yeme isteği uyandıran ve bu özelliğinden dolayı o besine bir nevi bağımlılık yarattığı sav edilen bir katkı hususu. Bir yandan bu katkı unsurunun biroldukça sıhhat meselesine yol açtığıyla alakalı çalışmalar yapılırken, bir yanda da sıhhate ziyanlarının çabucak hemen katılaşmadığı belirtiliyor. Bu sebepten dolayı da ABD, AB ve Türkiye’de kullanması muhakkak limitler ve muhakkak besinler için yasal. “Ancak yüksek ölçülerde alındığında baş ağrısı, yüzde kızarıklık, mide bulantısı, nefes darlığı yaratabiliyor” diyen Besin Mühendisi Hüseyin Sevimli, bu duruma ‘Çin Restoranı sendromu’ denildiğini, fakat bu sendromun alerjik tepki gösteren bünyeler için geçerli olduğunun da konuşulduğunu lisana getirdi.
“Türkiye’de yapılan son düzenlemeyle birlikte ile çiğ köfte üzere birtakım besinlerde kullanması yasaklandı lakin daha evvel de belirttiğim üzere büsbütün yasaklanmasını gerektirecek bilimsel bir data bulunmadığı için, Türk Besin Kodeksi’ne bakılırsa uygun besinlerde limit kıymetlerde kullanması yasal” açıklamasını yapan Hoş, “Bilim, devamlı kendisini denetler, bulunan sonuçları yeniden tekrar irdeler ve ziyanı katılaştığında bilim dünyasıyla paylaşır. MSG’nin ziyanlı olup olmadığına dair çalışmalar bu bağlamda devam ediyor” dedi.
MSG YERİNE MAYA EKSRATI KULLANILIYOR
Besin dalının devamlı tüketiciye daha lezzetli, daha hoş eserler sunmak için çalışmalar yaptığını söyleyen ve MSG’nin yasaklandığı besinlerde tüketiciyi yeniden esere çekmek için kullanılan kimi eserler bulunduğunun altını çizen Hüseyin Tatlı, “Bunların başında maya ekstraktı gelir. Maya ekstraktı ekmek mayasının parçalanmasıyla elde edilmiş doğal ve E kodu bulunmadığı için katkı unsuru olarak geçmeyen bu sebep ile de her besin için kullanması yasal olan bir lezzet artırıcıdır. Paketli çiğ köftelerde, çorbalarda, baharat karışımlarında, çeşnilerde, atıştırmalık çerezlerde ve et mamüllerinde kullanması yaygın” bilgisini paylaştı.
‘PAKETLİ BESİN ÖCÜ DEĞİL, NE YEDİĞİNİZİ BİLDİĞİNİZ GIDADIR’
kullanması kısıtlanan MSG’de, paketli besinlerde içerik beyanının gerçek olması gerektiğinden bu kısıtlamaya uymayan şirketlere yaptırımlar uygulanıyor. Fakat buradaki asıl tehlikenin paketli besinlerden hayli, kimi restoranlar ve gereğince denetlenmeyen çiğ köfteciler olduğuna dikkat çeken Hüseyin Sevimli, “MSG kimi restoranların lezzet sırrıdır ki yemeğe konulacak limitler aşçıların insiyatifine bırakılmış ve göz sonucu konulan bir eser haline gelmiştir. Geçtiğimiz senelerda biroldukca seyircisi olan bir programda da bu tuzun restoranlarda kullanmasıyla ilgili bir itiraf gelmiş ve büyük yansılara yol açmıştı” dedi ve ekledi:
ALINTI “bir daha yıllar evvel MSG kullanan çiğ köfte firmaları yüksek ölçüde satışlar yaparken, MSG’nin yasaklanması ile birlikte satışları gözle görülür oranda düştü. Bu vesileyle bir kere daha hatırlatmakta yarar var. Paketli besin tabiri caizse öcü değil, ne yediğinizi bildiğiniz besinlerdir. Lakin burada da sağlam ve bilindik markalardan şaşmamak gerekir. Merdiven altı olarak tabir edilen paketli besinlerde yasal olmayan katkı hususları kullanılabilir. Yasal olanların ise limitlerin üzerinde kullanılması mümkün. Açıkta satılan besinler doğal değil, besin güvenliğine son derece karşıt ve içeriğinde ne olduğunu bilmediğiniz besinlerdir.”
“MSG, aroma artırıcı tesirlerinin yanı sıra çeşitli toksisite biçimleriyle de ilişkilendirilmiştir. Bunlar obezite, metabolik bozukluklar, Çin restoranı sendromu, nörotoksik tesirler ve üreme organları üstündeki ziyanlı etkileridir” diyen Uzman Diyetisyen Şebnem Kandıralı Yıldırım, yapılan çalışmalardan örnek vererek, hem hayvan tıpkı vakitte insan çalışmalarından elde edilen sonuçlarda en düşük MSG dozunun bile toksik tesirler yarattığının altını çizdi.
‘TARTIŞMALI BİR BESİN MADDESİ’
MSG’nin obeziteye yol açma potansiyelini pahalandıran Şebnem Kandıralı Yıldırım, “MSG, konserve yiyeceklerde, krakerlerde, etlerde, salata soslarında, dondurulmuş yemeklerde ve sayısız öteki eserde kullanılan tartışmalı bir besin katkı hususu. MSG ile kardiyovasküler bozukluklar, baş ağrısı ve hipertansiyon içindeki ilişkiyi pahalandırmak için daha ileri çalışmaların yapılması gerekiyor” dedi.
‘EN DEĞERLİSİ MÜMKÜN OLDUĞUNCA MESKENDE PİŞİRMEK’
En değerlisinin mümkün olduğunca konut yemek pişirmek olduğuna değinen Uzman Diyetisyen Şebnem Kandıralı Yıldırım, “Paketlenmiş yiyecekler sıhhat için yeterli olmayabilecek kimi katkı unsurları içerebilirler. Bu yüzden evvela doymuş yağ, şeker ve sodyum içermeyen yahut daha az içerdiği ibaresini taşıyanları tercih edin. Bu, biroldukça kronik rahatsızlık riskini azaltacaktır. Besin katkı hususlarını sınırlamaya çalışıyorsanız taze, ambalajsız besinler satın alın, organik besinler deneyin ve ‘koruyucu içermez’ ikazlarına dikkat edin” teklifinde bulundu.
‘OBEZİTE, KALP HASTALIĞI VE KANSER İLE BAĞLANTILI’
Sonlu ölçüde katkı hususu tüketiminin inançlı olabileceğini, lakin işlenmiş besinlere büyük ölçüde güvenmenin sıhhat risklerini artırdığına dikkat çeken Uzman Diyetisyen Şebnem Kandıralı Yıldırım, kilo alımıyla en çok ilişkilendirilen yiyecekler içinde şekerli içecekler, cipsler, şekerlemeler, tatlılar, rafine tahıllar ve işlenmiş etler bulunduğunu lisana getirdi. Yıldırım, bunların çoklukla sıhhatsiz düzeylerde şeker, sodyum, yağ ve katkı hususları içerdiğinden tokluk, besin öğesi yahut sıhhat faydası sağlamayan boş kalori alımına niye olduğunu, yemeyi bırakma yeteneğini değiştirerek porsiyonları denetim etmeyi zorlaştırabildiğini ve bağırsak florasına olumsuz tesirlerde bulunabileceğine değindi. bununla birlikte bu ultra işlenmiş besinler açısından güçlü bir diyetin, obezite, yüksek tansiyon, kalp hastalığı ve kanser üzere kronik hastalıklarla kontaklı olduğunu söyleyerek kelamlarını noktaladı.
“Türkiye’de yapılan son düzenlemeyle birlikte ile çiğ köfte üzere birtakım besinlerde kullanması yasaklandı lakin daha evvel de belirttiğim üzere büsbütün yasaklanmasını gerektirecek bilimsel bir data bulunmadığı için, Türk Besin Kodeksi’ne bakılırsa uygun besinlerde limit kıymetlerde kullanması yasal” açıklamasını yapan Hoş, “Bilim, devamlı kendisini denetler, bulunan sonuçları yeniden tekrar irdeler ve ziyanı katılaştığında bilim dünyasıyla paylaşır. MSG’nin ziyanlı olup olmadığına dair çalışmalar bu bağlamda devam ediyor” dedi.
MSG YERİNE MAYA EKSRATI KULLANILIYOR
Besin dalının devamlı tüketiciye daha lezzetli, daha hoş eserler sunmak için çalışmalar yaptığını söyleyen ve MSG’nin yasaklandığı besinlerde tüketiciyi yeniden esere çekmek için kullanılan kimi eserler bulunduğunun altını çizen Hüseyin Tatlı, “Bunların başında maya ekstraktı gelir. Maya ekstraktı ekmek mayasının parçalanmasıyla elde edilmiş doğal ve E kodu bulunmadığı için katkı unsuru olarak geçmeyen bu sebep ile de her besin için kullanması yasal olan bir lezzet artırıcıdır. Paketli çiğ köftelerde, çorbalarda, baharat karışımlarında, çeşnilerde, atıştırmalık çerezlerde ve et mamüllerinde kullanması yaygın” bilgisini paylaştı.
‘PAKETLİ BESİN ÖCÜ DEĞİL, NE YEDİĞİNİZİ BİLDİĞİNİZ GIDADIR’
kullanması kısıtlanan MSG’de, paketli besinlerde içerik beyanının gerçek olması gerektiğinden bu kısıtlamaya uymayan şirketlere yaptırımlar uygulanıyor. Fakat buradaki asıl tehlikenin paketli besinlerden hayli, kimi restoranlar ve gereğince denetlenmeyen çiğ köfteciler olduğuna dikkat çeken Hüseyin Sevimli, “MSG kimi restoranların lezzet sırrıdır ki yemeğe konulacak limitler aşçıların insiyatifine bırakılmış ve göz sonucu konulan bir eser haline gelmiştir. Geçtiğimiz senelerda biroldukca seyircisi olan bir programda da bu tuzun restoranlarda kullanmasıyla ilgili bir itiraf gelmiş ve büyük yansılara yol açmıştı” dedi ve ekledi:
ALINTI “bir daha yıllar evvel MSG kullanan çiğ köfte firmaları yüksek ölçüde satışlar yaparken, MSG’nin yasaklanması ile birlikte satışları gözle görülür oranda düştü. Bu vesileyle bir kere daha hatırlatmakta yarar var. Paketli besin tabiri caizse öcü değil, ne yediğinizi bildiğiniz besinlerdir. Lakin burada da sağlam ve bilindik markalardan şaşmamak gerekir. Merdiven altı olarak tabir edilen paketli besinlerde yasal olmayan katkı hususları kullanılabilir. Yasal olanların ise limitlerin üzerinde kullanılması mümkün. Açıkta satılan besinler doğal değil, besin güvenliğine son derece karşıt ve içeriğinde ne olduğunu bilmediğiniz besinlerdir.”
“MSG, aroma artırıcı tesirlerinin yanı sıra çeşitli toksisite biçimleriyle de ilişkilendirilmiştir. Bunlar obezite, metabolik bozukluklar, Çin restoranı sendromu, nörotoksik tesirler ve üreme organları üstündeki ziyanlı etkileridir” diyen Uzman Diyetisyen Şebnem Kandıralı Yıldırım, yapılan çalışmalardan örnek vererek, hem hayvan tıpkı vakitte insan çalışmalarından elde edilen sonuçlarda en düşük MSG dozunun bile toksik tesirler yarattığının altını çizdi.
‘TARTIŞMALI BİR BESİN MADDESİ’
MSG’nin obeziteye yol açma potansiyelini pahalandıran Şebnem Kandıralı Yıldırım, “MSG, konserve yiyeceklerde, krakerlerde, etlerde, salata soslarında, dondurulmuş yemeklerde ve sayısız öteki eserde kullanılan tartışmalı bir besin katkı hususu. MSG ile kardiyovasküler bozukluklar, baş ağrısı ve hipertansiyon içindeki ilişkiyi pahalandırmak için daha ileri çalışmaların yapılması gerekiyor” dedi.
‘EN DEĞERLİSİ MÜMKÜN OLDUĞUNCA MESKENDE PİŞİRMEK’
En değerlisinin mümkün olduğunca konut yemek pişirmek olduğuna değinen Uzman Diyetisyen Şebnem Kandıralı Yıldırım, “Paketlenmiş yiyecekler sıhhat için yeterli olmayabilecek kimi katkı unsurları içerebilirler. Bu yüzden evvela doymuş yağ, şeker ve sodyum içermeyen yahut daha az içerdiği ibaresini taşıyanları tercih edin. Bu, biroldukça kronik rahatsızlık riskini azaltacaktır. Besin katkı hususlarını sınırlamaya çalışıyorsanız taze, ambalajsız besinler satın alın, organik besinler deneyin ve ‘koruyucu içermez’ ikazlarına dikkat edin” teklifinde bulundu.
‘OBEZİTE, KALP HASTALIĞI VE KANSER İLE BAĞLANTILI’
Sonlu ölçüde katkı hususu tüketiminin inançlı olabileceğini, lakin işlenmiş besinlere büyük ölçüde güvenmenin sıhhat risklerini artırdığına dikkat çeken Uzman Diyetisyen Şebnem Kandıralı Yıldırım, kilo alımıyla en çok ilişkilendirilen yiyecekler içinde şekerli içecekler, cipsler, şekerlemeler, tatlılar, rafine tahıllar ve işlenmiş etler bulunduğunu lisana getirdi. Yıldırım, bunların çoklukla sıhhatsiz düzeylerde şeker, sodyum, yağ ve katkı hususları içerdiğinden tokluk, besin öğesi yahut sıhhat faydası sağlamayan boş kalori alımına niye olduğunu, yemeyi bırakma yeteneğini değiştirerek porsiyonları denetim etmeyi zorlaştırabildiğini ve bağırsak florasına olumsuz tesirlerde bulunabileceğine değindi. bununla birlikte bu ultra işlenmiş besinler açısından güçlü bir diyetin, obezite, yüksek tansiyon, kalp hastalığı ve kanser üzere kronik hastalıklarla kontaklı olduğunu söyleyerek kelamlarını noktaladı.