Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Dünyanın en büyük çikolata üreticilerin birisi olan ve biroldukça değerli markayı çatısı altında bulunduran Ferroro şirketinin Kinder Sürpriz çikolatalarıyla ilgili aldığı karar herkesi şoke etti. Şirketin Belçika fabrikasında üretilen muhakkak boyut ve paketlerdeki Kinder Sürpriz eserleri, salmonella bakterisi taşıdığı kuşkusuyla geçtiğimiz günlerde toplatılmaya başlatıldı. Karar, Avrupa’daki 8 farklı ülkede saptanan salmonella bakterisi kaynaklı rahatsızlıkların akabinde alındı. Bununla da yetinmeyen Belçika Besin ve Tüketici Eser Güvenliği Kurumu, 15 Aralık’ta tespit edilen bakteri konusunda resmi makamları bilgilendirmeyen Ferrero’nun ruhsatını askıya aldı. FAVV, Belçika’nın Arlon kentindeki fabrikayı da mühürleyerek süreksiz olarak kapattı.
Öte yandan Kinder mamüllerinin yarattığı tasanın ateşi sönmeden Fransa’dan gelen öbür bir haber de gözleri bir daha besin güvenliğine çevirdi. Fransa’da Nestle kümesine ilişkin Buitoni marka donmuş pizzalarda da E.coli bakterisi tespit edildi. Mart ayından itibaren toplatılmaya başlanan pizzalar yüzünden 48’i çocuk 50 bireyde zehirlendi, 2 çocuk ise hayatını kaybetti. Uzmanlar ise besin güvenliği konusunda vatandaşların da en az yetkililer kadar dikkatli olması gerektiğini belirtiyor.
‘ÖNEMLİ OLAN DERDİN KAYNAĞININ TESPİT EDİLMESİ’
Besin güvenliğinin uzun bir sureci kapsadığını söyleyen Besin Mühendisleri Derneği Genel Lideri Abdussamed Uzunluğu, bakterilerin kaynağının tespit edilmesi ve müdahalenin ona nazaran yapılması gerektiğini vurguladı. Abdussamed Uzunluğu, “Gıda güvenliğini tarladan çatala kadar olan süreç olarak tanımlayabiliriz. Bu süreç içerisinde onlarca değişken ve onlarca farklı aktör var. Tarladan yahut çiftlikten sürece tesisine gelen bir eser epeyce uzun bir müddetç sonunda raflara geliyor. Tüm bu süreç belli bir risk içeriyor. Bahsi geçen şirketler dünyanın en önde gelen şirketleri. Yani mamüllerini takip edilebilir biçimde pazara sunuyorlar. Bu manada toplatılma sürecinde bir kahır olmayacaktır. Bundan daha değerli olan bakterilerin bulaş kaynağının tespit edilmesi” şeklinde konuştu.
‘GIDA GÜVENLİĞİ İDARE SİSTEMLERİ ÇOK ÖNEMLİ’
Dünyanın önde gelen üreticilerinin besin güvenliği konusunda çok hassas hareket ettiğini tabir eden Uzunluğu, bu durumun Türkiye’de de dünya standartlarında olduğunu belirtti. Uzunluğu, “Besin güvenliği idare sistemleri bu şekil durumların önüne geçmek için en tesirli hallerin başında geliyor. Bu esasen Türkiye’de ve dünyada büyük üreticilerin en hassas olduğu alanlardan birisi. Bu alan besin güvenliğinin yanı sıra kaliteyi de birlikteinde getirdiği için sistemi uygulayan firmalar sürekli kazanan tarafta olurlar” dedi.
Ferrero çatısı altında üretilen Kinder mamüllerine ve Nestle çatısı altında üretilen Buitoni mamüllerine inancın azalacağını lisana getiren Abdussamed Uzunluğu, “Bu eserler muhtemelen önümüzdeki günlerde önemli pazar kaybı yaşayacak” diye de ekledi.
‘HER İKİ BAKTERİ DE İNSAN SIHHATİNİ OLUMSUZ ETKİLİYOR’
Kinder mamüllerinde tespit edilen salmonella’nın hayvansal kaynaklı bir bakteri olduğunu ileten Abdussamed Uzunluğu, bu bakterinin üretim tesislerine nasıl girdiğinin tespit edilmesi ve bu durumun önüne geçilmesi gerektiğini vurguladı. Uzunluğu, “Salmonella’nın 6 saat ile 6 gün içinde değişen bir kuluçka müddeti var. Bu müddette semptomlar başlıyor. İshal, karın ağrısı, ani ateş yükselmesi üzere tesirlerle bedende kendini muhakkak ediyor ve tüm bedeni etkileyebiliyor” sözlerini kullandı.
Nestle mamüllerinde tespit edilen E.Coli bakterisinin ise berbat hijyen şartlarında ortaya çıktığını belirten Uzunluğu, E.Coli’nin makul yaş kümeleri için önemli sonuçlar doğurabileceğinin altını çizdi. Abdussamed Uzunluğu, “E.Coli 0-6 yaş kümesi ile 65 yaş üstünde önemli sonuçları olabilecek bir patojen. Yeni doğanlarda menenjit, akciğer enfeksiyonu üzere dertlere niye olabilir ve kuralların ağırlaşması yahut düşük bağışıklık durumunda vefata niçiniyet verebilir” bilgisini paylaştı.
‘İFŞA EDİLMESİ GEREK’
Türkiye’de faaliyet gösteren besin işletmelerinin Tarım ve Orman Bakanlığı tarafınca birfazlaca açıdan sık sık incelendiğini belirten Uzunluğu, “Gerek vatandaşın farklı kanallardan yaptığı şikayetler kararı gerekse Bakanlık tarafınca periyodik ve ani kontroller yapılıyor, Türk Besin Kodeksi uygunluğu aranıyor. Türkiye’de taklit ve tağşiş tarafından yapılan kontrollerden kalan firmalar ifşa ediliyor ve bunu yapmalarının önüne geçiliyor. Lakin hijyen uygunsuzluğu olan firmalara yalnızca ceza yazılıyor. Bu şirketler kamuoyuna ifşa edilmiyor. Bu yeterliliği sağlamayan firmaların da ifşa edilmesi gerekiyor. Birebir biçimde kimi firmalar birtakım mamüllerinde gereğinden çok katkı hususu kullandığı için cezalar alıyor fakat bu eserler ve ceza alan firmalar hangileri? Hangi eserlerde ne kadar uygunsuzluk var? Bunları şu an için bakılırsamiyoruz” kelamlarıyla Türkiye’deki besin güvenliğine ait uygulanan kontrol sürecini anlattı.
Tüketicilerinde raflardaki eserleri alırken birtakım kriterlere dikkat etmesi gerektiğini belirten Abdussamed Uzunluğu, “Donuk mamüllerin -18 derece bulunması gerekiyor. Tüketiciler soğuk zincir eserler için buna dikkat edebilirler. Bunun haricinde ambalajdaki bozulmalar, solgun renkler ve birtakım eserler ortasında koku dikkat edilmesi gereken faktörler. Lakin bakterilerin tespiti üzere durumlar için laboratuvar tahlili gerekir” diye konuştu.
‘HALK PAZARLARINA DİKKAT EDİLMELİ’
Türkiye’de besin denetim bakılırsavlileri tarafınca önemli kontroller yapıldığını vurgulayan Uzunluğu, halk pazarlarının bu kontrolün haricinde kaldığını da aktardı. Abdussamed Uzunluğu, “Halk pazarlarında ‘Bundan bir şey olmaz’ anlayışıyla kamu sıhhatine muhalif satışlar yapılmaya devam ediliyor. Hâlâ açıkta peynir satılan halk pazarları var. Soğuk zincir eseri kabul edilen ve soğukta koruma edilmesi gereken biroldukca eser pazarda açıkta satılıyor. Kaynağının ne olduğu bilinmeyen, hangi koşullarda üretildiği bilinmeyen baharatlar, salçalar üzere birfazlaca besin unsurunun buralarda kontrolden uzak biçimde satılması bilhassa ortasında bulunduğumuz salgın düşünüldüğünde epeyce büyük bir risk. Halk pazarlarının kontrol yetkisi belediyelerde ve birçok vakit belediyeler ve Bakanlık bu mevzuda ortak bir hareket sergileyemiyor. Bu durumun süratlice önüne geçmek ve besin güvenliğine uyumlu koşulları sağlamak gerekiyor” diyerek kelamlarını noktaladı.
Öte yandan Kinder mamüllerinin yarattığı tasanın ateşi sönmeden Fransa’dan gelen öbür bir haber de gözleri bir daha besin güvenliğine çevirdi. Fransa’da Nestle kümesine ilişkin Buitoni marka donmuş pizzalarda da E.coli bakterisi tespit edildi. Mart ayından itibaren toplatılmaya başlanan pizzalar yüzünden 48’i çocuk 50 bireyde zehirlendi, 2 çocuk ise hayatını kaybetti. Uzmanlar ise besin güvenliği konusunda vatandaşların da en az yetkililer kadar dikkatli olması gerektiğini belirtiyor.
‘ÖNEMLİ OLAN DERDİN KAYNAĞININ TESPİT EDİLMESİ’
Besin güvenliğinin uzun bir sureci kapsadığını söyleyen Besin Mühendisleri Derneği Genel Lideri Abdussamed Uzunluğu, bakterilerin kaynağının tespit edilmesi ve müdahalenin ona nazaran yapılması gerektiğini vurguladı. Abdussamed Uzunluğu, “Gıda güvenliğini tarladan çatala kadar olan süreç olarak tanımlayabiliriz. Bu süreç içerisinde onlarca değişken ve onlarca farklı aktör var. Tarladan yahut çiftlikten sürece tesisine gelen bir eser epeyce uzun bir müddetç sonunda raflara geliyor. Tüm bu süreç belli bir risk içeriyor. Bahsi geçen şirketler dünyanın en önde gelen şirketleri. Yani mamüllerini takip edilebilir biçimde pazara sunuyorlar. Bu manada toplatılma sürecinde bir kahır olmayacaktır. Bundan daha değerli olan bakterilerin bulaş kaynağının tespit edilmesi” şeklinde konuştu.
‘GIDA GÜVENLİĞİ İDARE SİSTEMLERİ ÇOK ÖNEMLİ’
Dünyanın önde gelen üreticilerinin besin güvenliği konusunda çok hassas hareket ettiğini tabir eden Uzunluğu, bu durumun Türkiye’de de dünya standartlarında olduğunu belirtti. Uzunluğu, “Besin güvenliği idare sistemleri bu şekil durumların önüne geçmek için en tesirli hallerin başında geliyor. Bu esasen Türkiye’de ve dünyada büyük üreticilerin en hassas olduğu alanlardan birisi. Bu alan besin güvenliğinin yanı sıra kaliteyi de birlikteinde getirdiği için sistemi uygulayan firmalar sürekli kazanan tarafta olurlar” dedi.
Ferrero çatısı altında üretilen Kinder mamüllerine ve Nestle çatısı altında üretilen Buitoni mamüllerine inancın azalacağını lisana getiren Abdussamed Uzunluğu, “Bu eserler muhtemelen önümüzdeki günlerde önemli pazar kaybı yaşayacak” diye de ekledi.
‘HER İKİ BAKTERİ DE İNSAN SIHHATİNİ OLUMSUZ ETKİLİYOR’
Kinder mamüllerinde tespit edilen salmonella’nın hayvansal kaynaklı bir bakteri olduğunu ileten Abdussamed Uzunluğu, bu bakterinin üretim tesislerine nasıl girdiğinin tespit edilmesi ve bu durumun önüne geçilmesi gerektiğini vurguladı. Uzunluğu, “Salmonella’nın 6 saat ile 6 gün içinde değişen bir kuluçka müddeti var. Bu müddette semptomlar başlıyor. İshal, karın ağrısı, ani ateş yükselmesi üzere tesirlerle bedende kendini muhakkak ediyor ve tüm bedeni etkileyebiliyor” sözlerini kullandı.
Nestle mamüllerinde tespit edilen E.Coli bakterisinin ise berbat hijyen şartlarında ortaya çıktığını belirten Uzunluğu, E.Coli’nin makul yaş kümeleri için önemli sonuçlar doğurabileceğinin altını çizdi. Abdussamed Uzunluğu, “E.Coli 0-6 yaş kümesi ile 65 yaş üstünde önemli sonuçları olabilecek bir patojen. Yeni doğanlarda menenjit, akciğer enfeksiyonu üzere dertlere niye olabilir ve kuralların ağırlaşması yahut düşük bağışıklık durumunda vefata niçiniyet verebilir” bilgisini paylaştı.
‘İFŞA EDİLMESİ GEREK’
Türkiye’de faaliyet gösteren besin işletmelerinin Tarım ve Orman Bakanlığı tarafınca birfazlaca açıdan sık sık incelendiğini belirten Uzunluğu, “Gerek vatandaşın farklı kanallardan yaptığı şikayetler kararı gerekse Bakanlık tarafınca periyodik ve ani kontroller yapılıyor, Türk Besin Kodeksi uygunluğu aranıyor. Türkiye’de taklit ve tağşiş tarafından yapılan kontrollerden kalan firmalar ifşa ediliyor ve bunu yapmalarının önüne geçiliyor. Lakin hijyen uygunsuzluğu olan firmalara yalnızca ceza yazılıyor. Bu şirketler kamuoyuna ifşa edilmiyor. Bu yeterliliği sağlamayan firmaların da ifşa edilmesi gerekiyor. Birebir biçimde kimi firmalar birtakım mamüllerinde gereğinden çok katkı hususu kullandığı için cezalar alıyor fakat bu eserler ve ceza alan firmalar hangileri? Hangi eserlerde ne kadar uygunsuzluk var? Bunları şu an için bakılırsamiyoruz” kelamlarıyla Türkiye’deki besin güvenliğine ait uygulanan kontrol sürecini anlattı.
Tüketicilerinde raflardaki eserleri alırken birtakım kriterlere dikkat etmesi gerektiğini belirten Abdussamed Uzunluğu, “Donuk mamüllerin -18 derece bulunması gerekiyor. Tüketiciler soğuk zincir eserler için buna dikkat edebilirler. Bunun haricinde ambalajdaki bozulmalar, solgun renkler ve birtakım eserler ortasında koku dikkat edilmesi gereken faktörler. Lakin bakterilerin tespiti üzere durumlar için laboratuvar tahlili gerekir” diye konuştu.
‘HALK PAZARLARINA DİKKAT EDİLMELİ’
Türkiye’de besin denetim bakılırsavlileri tarafınca önemli kontroller yapıldığını vurgulayan Uzunluğu, halk pazarlarının bu kontrolün haricinde kaldığını da aktardı. Abdussamed Uzunluğu, “Halk pazarlarında ‘Bundan bir şey olmaz’ anlayışıyla kamu sıhhatine muhalif satışlar yapılmaya devam ediliyor. Hâlâ açıkta peynir satılan halk pazarları var. Soğuk zincir eseri kabul edilen ve soğukta koruma edilmesi gereken biroldukca eser pazarda açıkta satılıyor. Kaynağının ne olduğu bilinmeyen, hangi koşullarda üretildiği bilinmeyen baharatlar, salçalar üzere birfazlaca besin unsurunun buralarda kontrolden uzak biçimde satılması bilhassa ortasında bulunduğumuz salgın düşünüldüğünde epeyce büyük bir risk. Halk pazarlarının kontrol yetkisi belediyelerde ve birçok vakit belediyeler ve Bakanlık bu mevzuda ortak bir hareket sergileyemiyor. Bu durumun süratlice önüne geçmek ve besin güvenliğine uyumlu koşulları sağlamak gerekiyor” diyerek kelamlarını noktaladı.