Betül Topaklı / Milliyet.com.tr – Kovid-19, daima değişimler geçirip yeni varyantlar oluşturarak tesirini sürdürmeye tüm süratiyle devam ediyor. Koronavirüsün son varyantı olan Omicron da geçen yılın son çeyreğinde ortaya çıkıp, tüm dünyayı tesiri altına almıştı. Artık de Omicron’un alt varyantlarından biri olan BA.2 Avrupa’da bir haftada yüzde 20-25 olay artışına sebep olmasıyla tüm dikkatleri üzerine çekiyor. Bilim insanları, BA.2’nin süratle yayılmasının eşsiz mutasyonları yardımıyla olduğundan şüpheleniyor. Virüsün yüzeyindeki başak proteini geninde BA.2’nin BA.1’de bulunmayan sekiz mutasyona sahip olduğunu söyleyen Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Öğretim Üyesi Prof. Dr. İftihar Köksal, “Görünüşe göre bu mutasyonlar, BA.2’yi bağışıklıktan daha düzgün kaçmak yerine daha bulaşıcı hale getiriyor” dedi.
‘DAHA BULAŞICI’
Danimarka’da yapılan bir araştırmanın, Kovid-19 virüsü olan Omicron’un BA.2 alt varyantının, daha yaygın olan BA.1 alt varyantından daha bulaşıcı olduğunu ve aşılı insanları daha fazla enfekte edebildiği kararınu ortaya çıkardığını aktaran İftihar Köksal, “Aralık ila ocak ayları içinde 8 bin 500’den çok Danimarkalı hanede enfeksiyonları tahlil eden çalışma, BA.2 alt varyantı ile enfekte olan şahısların, BA.1 ile enfekte olanlara kıyasla diğerlerine bulaştırma mümkünlüğünün kabaca yüzde 33 daha fazla olduğunu gösterdi. Çalışmanın araştırmacıları, Omicron BA.2’nin, BA.1’den değerli ölçüde daha bulaşıcı olduğu ve ayrıyeten aşının enfeksiyona karşı hami tesirini daha da azaltan bağışıklıktan kaçınma özelliklerine sahip olduğu kararına vardı. Şimdilik elde edilen bilgiler Omicron geçirenlerin BA.2’ye karşı korunduğunu ya da yavaşça seyredeceğini destekliyor” diye konuştu.
‘DÜNYADA YENİ BİR SALGININ HABERCİSİ’
BA.2 alt varyantının tüm dünyada giderek arttığına dikkat çeken Köksal, Dünya Dağlık Örgütü’nün (DSÖ), Omicron’un BA.2 varyantını yakından izlemeye devam ettiğini belirterek, “Ülkelerin ihtiyatlı olmaya devam etmelerini isteyen Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), BA.2 varyantını telaş verici varyant olarak kabul ediyor” diye konuştu. BA.2 varyantının dünyada yeni bir salgının habercisi olabileceğine dikkat çeken Köksal, korunma için tedbirlerin kalkmasının BA.2’nin yayılımını daha da hızlandıracağının altını çizdi. Biroldukca ülkenin yine maske takılmasını sağlama istikametinde hareket ettiğini aktaran Köksal, biroldukça Alman eyaleti zarurî maske takma üzere kısıtlamaların sona ermesini nisan ayının başına kadar ertelediği bilgisini paylaştı.
Avrupa’da olay sayıları süratle artmakla bir arada kliniğin Delta varyantına nazaran daha yavaşça seyrettiğine dikkat çeken Köksal, belirtilerini de şu biçimde sıraladı:
“bir daha de hastaneye yatış oranlarının artacağı mümkün. Klinik bulgular başka Omicron varyantlarından pek de farklı değil. Baş ağrısı, boğazda yanma, yavaşça ateş, hapşırma ve burun akıntısı ile öksürük en tipik belirtiler.”
‘YENİ BİR VARYANT OLARAK GÖRÜLEBİLİR’
Koronavirüs üzere virüslerin ortaya çıktıktan daha sonra süratle mutasyona uğrayarak alt varyantlar oluşturduklarını söyleyen Üsküdar Üniversitesi Biyogüvenlik Anabilim Kolu Lideri Doç.Dr. Kaan Yılancıoğlu da, “Örneğin Omicron’dan evvelki Delta varyantının 200 farklı alt varyantı oluşmuştu. Tıpkı durum Omicron için de kelam konusu. Omicron için BA.1, BA.2, BA.3 ve B.1.1.529 varyantları tanımlanmıştır ve sıkı bir biçimde takip ediliyor. DSÖ’ye bakılırsa global GISAID data tabanına gönderilen örneklerin hayli büyük bir kısmı artık bu alt varyant yani BA.2. BA.1 ve BA.2 Omicron varyantının emsal alt varyantları lakin ortalarında 20 kadar değerli sayılabilecek farklı mutasyon kelam konusu. Bilhassa spike proteinleri içinde önemli değişimler oluştu. Daha evvelki varyantlar Beta ve Delta içindeki fark kadar birbirlerine oranla farklı oldukları söylenebilir. Yani ülkemizde dolanımda olan BA.1 ‘e oranla BA.2 varyantı neredeyse yeni bir varyant olarak görülebilir” dedi.
Hepsi Putin’in mi?Altı katlı üstün yat, 58 uçak ve daha neler neler! Haberi Görüntüle
Olağanda varyantların muhakkak PCR testleri ile saptanabildiklerini aktaran Yılancıoğlu, Omicron’un da bu türlü saptanabildiğini ama BA.2’nin geçirdiği mutasyonlardan dolayı bu PCR testleriyle saptanamayabildiğinin altını çizdi. Bu sebeple DSÖ’nün bu varyanta ‘Gizli Omicron’ ismini verdiğini söyleyen Yılancıoğlu, septomlarının öteki varyantlarda olduğu üzere grip belirtileriyle ortaya çıktığını ve test olmadan ayırt edilmesinin imkansız olduğuna dikkat çekti.
‘HASTALANACAĞIZ FAKAT AĞIR GEÇİRMEYECEĞİZ’
BA.2’den eskisi kadar korkmamamız gerektiğini aktaran Yılancıoğlu, “Bu ne birinci ne de son oluşan varyant olacak” deyip şu yorumu yaptı:
“Sonuçta bu varyantta Omicron’un alt tipi ve çalışmalar daha ağır hastalık yapmadığını gösteriyor. Yani beşerler Omicron’daki üzere hastalanacak fakat ağır geçirmeyecekler. aslına bakarsan toplumun birden fazla aşısını oldu, neredeyse yarıdan fazlamız bu hastalığı geçirdi ve bu hastalıkla tanıştı. Artık ikinci bir enfeksiyonu, ne varyantı olursa olsun daha ağır geçirmek epeyce ancak fazlaca düşük bir ihtimal. Bu ihtimalde lakin bağışıklık sisteminizde bir kusur var ise mümkün. Bu saatten daha sonra rastgele bir varyant beni korkutmuyor. İnsanlara da korkmamalarını söyleyebilirim.”
Makselerin belli şartlarda çıkarılmasının ve HES kodu uygulamasının son bulmasının olumlu gelişmeler olduğunu söyleyen Yılancıoğlu, “Sonuçta aşı olanlar da bulaştırıyor. Toplumu aşılı-aşısız diye ikiye ayırmanın esasen manası yoktu. Bu sebeple gelişmeleri olumlu karşılıyorum. Artık dehşet iklimi bitmeli. esasen dehşetin rasyonel manada bir desteği da kalmadı. Bundan bu biçimde bu virüsle grip üzere yaşamaya alışacağız” dedi.
‘AŞILI oA HEM HASTALIĞI GEÇİRENLER ŞANSLI’
Omicron geçirenlerin yalnızca aşı olanlara nazaran, aşılıların da aşısız olanlara nazaran hastalığa daha sıkıntı yakalanacağını ileten Yılancıoğlu, “aslına bakarsan beklenen bir durum, olması şaşırtan değil. Bu durumda en şanslı olanlar hem aşılı hem hastalığı geçirenler. Neredeyse demir duvar üzere bir muhafaza demek bu. En az korkması gerekenler onlar. Aslında kimsenin korkmasını yanlışsız bulmuyorum. Yaşlı, düşkün ve altta yatan kronik ağır hastalıkları olan bağışıklığı baskılanmış vatandaşlar dikkat etmeli. Gerisinin korkacak bir şeyi yok. Yalnızca dikkat etmeliler. Bol sıvı tüketsinler, dinlensinler, stresden uzak dursunlar, yeterli beslensinler. BA.2’nin daha ağır hastalık yaptığı çocukları yaşlıları daha fazla etkilediği haberleri ise abartı. Daha evvelki varyantla içinde fazlaca bir fark olacağını sanmıyorum, aslına bakarsan çalışmalar da bunu gösteriyor” açıklamasını yaptı.
Nükleerin korkusu yetti! Avrupa’da eczanelere akın ettilerHaberi Görüntüle
‘İKİ DOZ AŞI KORUMUYOR’
Aşıların koruyuculuğunun önemli manada düştüğüne dikkat çeken Yılancıoğlu, bilhassa BA.2’de iki doz aşının kollayıcı olmadığı tarafında önemli emareler olduğu bilgisini verdi. Fakat virüsün tabiatı gereği artık daha selim bir hal aldığını söyleyen Yılancıoğlu, “Eski öldürücülüğü yok. Ayrıyeten tedaviler epey gelişti, artık doktorlar ne yapacaklarını yeterli biliyorlar ve beşerler epeyce daha fazla kurtarılıyor. özetlemek gerekirse aşılar hâlâ az da olsa gözetici lakin artık eski koruyuculuklarından bahsetmek imkansız” dedi.
‘28 FARKLI MUTASYON İÇERİYOR’
Yeni varyantın BA.2’nin bundan evvelki ve hakim varyant olan Omicron BA.1’den ‘spike protein’ ve öteki proteinler açısından farklılıklar gösterdiğini söyleyen Özel Esencan Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Fatih Yakar, “Şimdiye kadar özgün Omicron’a göre 28 farklı mutasyonu içerdiği saptanmış. Bu mutasyonlar niçiniyle de PCR testinde saptanması daha güç olduğu için ‘Gizli Omicron’ ismi veriliyor. Aslında hastalık klasik gribi taklit ediyor. Önemli oranda akciğer tutulumu ve teneffüs yetmezliği yapmadığı için de ayırt etmek zorlaşıyor. En sık görülen belirtileri halsizlik ve baş dönmesiyken bir daha üksek ateş, öksürük, boğaz ağrısı, baş ağrısı, kas ağrısı, çarpıntı da görülebiliyor” dedi.
Avrupa ve Amerika’da da olduğu üzere Türkiye’de de maske kullanmasıyla alakalı yeni düzenlemelerle daha hür bir devir başladığını belirten Yakar, kelamlarını şöyleki noktaladı:
“Ülkemizde hâlâ kapalı alanlarda ve havalandırması uygun olmayan ortamlarda maske takılması zarurî. Her ne kadar Sıhhat Bakanlığı tarafınca maske kullanım mecburiliği gevşetilmiş olsa da her insanın kendi sıhhat durumu ve bulaş ihtimalini göz önüne alarak tedbir alması daha uygun olacaktır.”
‘DAHA BULAŞICI’
Danimarka’da yapılan bir araştırmanın, Kovid-19 virüsü olan Omicron’un BA.2 alt varyantının, daha yaygın olan BA.1 alt varyantından daha bulaşıcı olduğunu ve aşılı insanları daha fazla enfekte edebildiği kararınu ortaya çıkardığını aktaran İftihar Köksal, “Aralık ila ocak ayları içinde 8 bin 500’den çok Danimarkalı hanede enfeksiyonları tahlil eden çalışma, BA.2 alt varyantı ile enfekte olan şahısların, BA.1 ile enfekte olanlara kıyasla diğerlerine bulaştırma mümkünlüğünün kabaca yüzde 33 daha fazla olduğunu gösterdi. Çalışmanın araştırmacıları, Omicron BA.2’nin, BA.1’den değerli ölçüde daha bulaşıcı olduğu ve ayrıyeten aşının enfeksiyona karşı hami tesirini daha da azaltan bağışıklıktan kaçınma özelliklerine sahip olduğu kararına vardı. Şimdilik elde edilen bilgiler Omicron geçirenlerin BA.2’ye karşı korunduğunu ya da yavaşça seyredeceğini destekliyor” diye konuştu.
‘DÜNYADA YENİ BİR SALGININ HABERCİSİ’
BA.2 alt varyantının tüm dünyada giderek arttığına dikkat çeken Köksal, Dünya Dağlık Örgütü’nün (DSÖ), Omicron’un BA.2 varyantını yakından izlemeye devam ettiğini belirterek, “Ülkelerin ihtiyatlı olmaya devam etmelerini isteyen Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), BA.2 varyantını telaş verici varyant olarak kabul ediyor” diye konuştu. BA.2 varyantının dünyada yeni bir salgının habercisi olabileceğine dikkat çeken Köksal, korunma için tedbirlerin kalkmasının BA.2’nin yayılımını daha da hızlandıracağının altını çizdi. Biroldukca ülkenin yine maske takılmasını sağlama istikametinde hareket ettiğini aktaran Köksal, biroldukça Alman eyaleti zarurî maske takma üzere kısıtlamaların sona ermesini nisan ayının başına kadar ertelediği bilgisini paylaştı.
Avrupa’da olay sayıları süratle artmakla bir arada kliniğin Delta varyantına nazaran daha yavaşça seyrettiğine dikkat çeken Köksal, belirtilerini de şu biçimde sıraladı:
“bir daha de hastaneye yatış oranlarının artacağı mümkün. Klinik bulgular başka Omicron varyantlarından pek de farklı değil. Baş ağrısı, boğazda yanma, yavaşça ateş, hapşırma ve burun akıntısı ile öksürük en tipik belirtiler.”
‘YENİ BİR VARYANT OLARAK GÖRÜLEBİLİR’
Koronavirüs üzere virüslerin ortaya çıktıktan daha sonra süratle mutasyona uğrayarak alt varyantlar oluşturduklarını söyleyen Üsküdar Üniversitesi Biyogüvenlik Anabilim Kolu Lideri Doç.Dr. Kaan Yılancıoğlu da, “Örneğin Omicron’dan evvelki Delta varyantının 200 farklı alt varyantı oluşmuştu. Tıpkı durum Omicron için de kelam konusu. Omicron için BA.1, BA.2, BA.3 ve B.1.1.529 varyantları tanımlanmıştır ve sıkı bir biçimde takip ediliyor. DSÖ’ye bakılırsa global GISAID data tabanına gönderilen örneklerin hayli büyük bir kısmı artık bu alt varyant yani BA.2. BA.1 ve BA.2 Omicron varyantının emsal alt varyantları lakin ortalarında 20 kadar değerli sayılabilecek farklı mutasyon kelam konusu. Bilhassa spike proteinleri içinde önemli değişimler oluştu. Daha evvelki varyantlar Beta ve Delta içindeki fark kadar birbirlerine oranla farklı oldukları söylenebilir. Yani ülkemizde dolanımda olan BA.1 ‘e oranla BA.2 varyantı neredeyse yeni bir varyant olarak görülebilir” dedi.
Hepsi Putin’in mi?Altı katlı üstün yat, 58 uçak ve daha neler neler! Haberi Görüntüle
Olağanda varyantların muhakkak PCR testleri ile saptanabildiklerini aktaran Yılancıoğlu, Omicron’un da bu türlü saptanabildiğini ama BA.2’nin geçirdiği mutasyonlardan dolayı bu PCR testleriyle saptanamayabildiğinin altını çizdi. Bu sebeple DSÖ’nün bu varyanta ‘Gizli Omicron’ ismini verdiğini söyleyen Yılancıoğlu, septomlarının öteki varyantlarda olduğu üzere grip belirtileriyle ortaya çıktığını ve test olmadan ayırt edilmesinin imkansız olduğuna dikkat çekti.
‘HASTALANACAĞIZ FAKAT AĞIR GEÇİRMEYECEĞİZ’
BA.2’den eskisi kadar korkmamamız gerektiğini aktaran Yılancıoğlu, “Bu ne birinci ne de son oluşan varyant olacak” deyip şu yorumu yaptı:
“Sonuçta bu varyantta Omicron’un alt tipi ve çalışmalar daha ağır hastalık yapmadığını gösteriyor. Yani beşerler Omicron’daki üzere hastalanacak fakat ağır geçirmeyecekler. aslına bakarsan toplumun birden fazla aşısını oldu, neredeyse yarıdan fazlamız bu hastalığı geçirdi ve bu hastalıkla tanıştı. Artık ikinci bir enfeksiyonu, ne varyantı olursa olsun daha ağır geçirmek epeyce ancak fazlaca düşük bir ihtimal. Bu ihtimalde lakin bağışıklık sisteminizde bir kusur var ise mümkün. Bu saatten daha sonra rastgele bir varyant beni korkutmuyor. İnsanlara da korkmamalarını söyleyebilirim.”
Makselerin belli şartlarda çıkarılmasının ve HES kodu uygulamasının son bulmasının olumlu gelişmeler olduğunu söyleyen Yılancıoğlu, “Sonuçta aşı olanlar da bulaştırıyor. Toplumu aşılı-aşısız diye ikiye ayırmanın esasen manası yoktu. Bu sebeple gelişmeleri olumlu karşılıyorum. Artık dehşet iklimi bitmeli. esasen dehşetin rasyonel manada bir desteği da kalmadı. Bundan bu biçimde bu virüsle grip üzere yaşamaya alışacağız” dedi.
‘AŞILI oA HEM HASTALIĞI GEÇİRENLER ŞANSLI’
Omicron geçirenlerin yalnızca aşı olanlara nazaran, aşılıların da aşısız olanlara nazaran hastalığa daha sıkıntı yakalanacağını ileten Yılancıoğlu, “aslına bakarsan beklenen bir durum, olması şaşırtan değil. Bu durumda en şanslı olanlar hem aşılı hem hastalığı geçirenler. Neredeyse demir duvar üzere bir muhafaza demek bu. En az korkması gerekenler onlar. Aslında kimsenin korkmasını yanlışsız bulmuyorum. Yaşlı, düşkün ve altta yatan kronik ağır hastalıkları olan bağışıklığı baskılanmış vatandaşlar dikkat etmeli. Gerisinin korkacak bir şeyi yok. Yalnızca dikkat etmeliler. Bol sıvı tüketsinler, dinlensinler, stresden uzak dursunlar, yeterli beslensinler. BA.2’nin daha ağır hastalık yaptığı çocukları yaşlıları daha fazla etkilediği haberleri ise abartı. Daha evvelki varyantla içinde fazlaca bir fark olacağını sanmıyorum, aslına bakarsan çalışmalar da bunu gösteriyor” açıklamasını yaptı.
Nükleerin korkusu yetti! Avrupa’da eczanelere akın ettilerHaberi Görüntüle
‘İKİ DOZ AŞI KORUMUYOR’
Aşıların koruyuculuğunun önemli manada düştüğüne dikkat çeken Yılancıoğlu, bilhassa BA.2’de iki doz aşının kollayıcı olmadığı tarafında önemli emareler olduğu bilgisini verdi. Fakat virüsün tabiatı gereği artık daha selim bir hal aldığını söyleyen Yılancıoğlu, “Eski öldürücülüğü yok. Ayrıyeten tedaviler epey gelişti, artık doktorlar ne yapacaklarını yeterli biliyorlar ve beşerler epeyce daha fazla kurtarılıyor. özetlemek gerekirse aşılar hâlâ az da olsa gözetici lakin artık eski koruyuculuklarından bahsetmek imkansız” dedi.
‘28 FARKLI MUTASYON İÇERİYOR’
Yeni varyantın BA.2’nin bundan evvelki ve hakim varyant olan Omicron BA.1’den ‘spike protein’ ve öteki proteinler açısından farklılıklar gösterdiğini söyleyen Özel Esencan Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Fatih Yakar, “Şimdiye kadar özgün Omicron’a göre 28 farklı mutasyonu içerdiği saptanmış. Bu mutasyonlar niçiniyle de PCR testinde saptanması daha güç olduğu için ‘Gizli Omicron’ ismi veriliyor. Aslında hastalık klasik gribi taklit ediyor. Önemli oranda akciğer tutulumu ve teneffüs yetmezliği yapmadığı için de ayırt etmek zorlaşıyor. En sık görülen belirtileri halsizlik ve baş dönmesiyken bir daha üksek ateş, öksürük, boğaz ağrısı, baş ağrısı, kas ağrısı, çarpıntı da görülebiliyor” dedi.
Avrupa ve Amerika’da da olduğu üzere Türkiye’de de maske kullanmasıyla alakalı yeni düzenlemelerle daha hür bir devir başladığını belirten Yakar, kelamlarını şöyleki noktaladı:
“Ülkemizde hâlâ kapalı alanlarda ve havalandırması uygun olmayan ortamlarda maske takılması zarurî. Her ne kadar Sıhhat Bakanlığı tarafınca maske kullanım mecburiliği gevşetilmiş olsa da her insanın kendi sıhhat durumu ve bulaş ihtimalini göz önüne alarak tedbir alması daha uygun olacaktır.”