- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 2,935
TL’de bu ay yaşanan yüzde 9 bedel kaybı ve döviz borçlanma maliyetlerinin çift haneye yaklaşarak 2008 krizi tepelerini aşması, yatırımcılarda ülkenin bir kere daha kur krizine yanlışsız ilerleyip ilerlemediğine yönelik soru işaretlerini birlikteinde getirdi.
Hükümetin, Aralık ayındaki kur krizini bir süreliğine de olsa bilakis çevirmesini sağlayan kur muhafazalı mevduat (KKM) sisteminde vade sonunda yenilenip yenilenmeyeceği piyasanın ana gündeminde.
‘SEÇİM İÇİN DE BELİRLEYİCİ OLACAK’
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, hükümetinin geçen yılın sonlarında yaşanan kur krizinden daha sonra yeni piyasa karışıklığını önleyip önleyemeyeceği, kendisinin seçilme ihtimali ve yabancı yatırımcıların potansiyel geri dönüşü üzerinde de belirleyici olacak.
Bankacıların kamu denetimli olarak tanımladığı kur siyaseti başta olmak üzere piyasa iktisat siyasetlerinin sürdürülebilirliğinden ve bundan evvelki krizden yalnızca 5 ay daha sonra işlerin bir daha denetimden çıkmaya hakikat ilerlediğinden kaygılı.
Ekonomi idaresi, tasarruf sahiplerini ve şirketleri büyük TL bedel kaybından korumak ve onları dolar, euro ya da altın biriktirmemeye ikna etmek için KKM sistemini geliştirerek aralıkta büyük bir kur krizini durdurmayı başardı.
YAZ AYLARINDA KKM GERİ DÖNÜŞ TESTİ
KKM’nin kritik yaz yenileme tarihleri de ??yaklaştıkça piyasalar 10 milyarlarca dolarlık yüksek geri dönüşlerin yaratabileceği döviz talebini de takibe almış durumdalar.
Reuters’ın 4 ekonomistin görüşleriyle derlediği datalara bakılırsa, KKM’de ağustos ayında yaklaşık 20 milyar dolar pahasında dönüş olacak ve yılın en büyük dönüşü de bu ayda gerçekleşecek. Temmuz ve ağustos toplam dönüş ölçüsü ise 30 milyar dolar.
‘KONTROLÜ KAYBETME RİSKİ VAR’
Son senelerda Türkiye piyasasında yenidenlanan çalkantılara şahit olan ABRDN fon yöneticisi Kieran Curtis, “Türkiye için kriz bir mutlaklık değil fakat ihtimal katiyetle sıfırdan da epey uzakta. Denetimi kaybetme riskiyle karşı karşıyalar” dedi.
Merkez Bankası’nın (TCMB) net memleketler arası rezervleri 20 Mayıs prestijiyle 10 milyar doların altına gerilerken son 5 haftalık düşüş 10 milyar dolara ulaştı. Swap hariç rezervler ise birebir periyotta eksi 55 milyar dolara kadar gerileyerek daha evvel büyük siyasi ve ekonomik değişimleri birlikteinde getiren eksi 60 milyar dolara bir kere daha yaklaştı.
Erdoğan hükümeti, iktisatta Ukrayna’daki savaşın tesirlerinin enflasyonda görüldüğünü, bunun da enflasyondaki düşüşü cari dengeyi artışa döndürme eforlarını bir ölçü geciktirdiğini söylemiş oldu. TCMB ise bir süre daha sonra dezenflasyonun başlayacağını söylüyor.
Erdoğan’ın Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya iştirak tekliflerini, bu ülkelerin PKK ve YPG ile temaslı bireyleri barındırmakla suçlayarak veto edeceğini söylemesinin akabinde, Türkiye’nin Batı ile olan çetrefilli bağlantısına dair yeni kaygılar de var.
YAZ NASIL ATLATILACAK?
Rekor düzeyde yüksek global güç ve besin meblağları, bu yıl TL’de yaşanan neredeyse yüzde 20’lik paha kaybı ve yüzde 50’lik yurt içi kredi büyümesiyle birleştiğinde enflasyonu yüzde 100’e gerçek çekiyor. bir daha de bu durumda bile TCMB geçen hafta siyaset faizini yüzde 14’te sabit bıraktı.
JPMorgan ve Citi analistleri, döviz rezervlerindeki sert düşüşlere ve bunun devam edeceğine dikkat çekiyor. Citi, rekor güç ve besin ithalatının tesiriyle cari açığın GSYH’ya oranının bu yıl yüzde 5’e ulaşacağını kestirim ediyorlar. bir daha de her iki kurum da bu yaz turistlerin Türkiye’ye akın etmesiyle 15-20 milyar dolar gelir öngörüyor.
Ayrıca yatırımcılar KKM dönüşlerinde ne olacağını da önemli biçimde sorgulamaya başladılar. Yalnızca iki ayda bireysellerin ve kurumların 30 milyar bedelinde KKM dönüşlerinin yenilenmesi gerekecek. Aksi biçimde aslına bakarsan yüksek olan döviz muhtaçlığı daha da katlanacak.
JPMorgan’dan Zafar Nazım, firmaların KKM’ye yeniden kaynak sağlamaları için hükümetin yeni vergi indirimleri üzere teşvikler sunabileceğini düşünüyor. Bir öteki beklenti ise kamunun bu vakitte kısa vadeli yüksek getirili eserler ile dövize yönelimi engelleyeceği istikametinde.
Geçen yıl kur krizinde kalan son Türkiye tahvillerini sattığını belirten Mirabaud’un gelişen piyasalar sabit getirili menkul değerler müdürü Daniel Moreno, “Kur zayıflığına karşı korunmak için kimseye öylece bir ödeme teklif edemezsiniz. Bunun sürdürülebilir olduğunu düşünmüyorum” dedi ve ekledi:
“bu biçimdedan bugüne hiç bir şeyin düzeldiğini de düşünmüyorum, bilakis her geçen gün daha da berbata gidiyor görünüyor. Fakat bir daha de Türkiye’nin gayret vermeden düşeceğine de inanmıyorum.”
SEÇİM ATEŞİ
Son senelerdaki meselelerinin akabinde artık fazlaca daha az yabancı yatırımcı Türkiye’nin tahvillerinde hisse sahibi. Hükümet, işleri bilakis çevirmek hedefiyle döviz muhafazalı tahvil fikrini lisana getiriyor, lakin yabancı yatırımcılar bir daha de bir noktada sermaye denetimlerinin onları tuzağa düşürebileceğinden telaşlı.
Piyasadaki tansiyonlar Türklerin problemlerini daha da kötüleştirdi ve bireyler süratle katlanan mesken faturalarını ödemek için uğraş ediyor. Tüm bu kaygılar en geç Haziran 2023’te yapılacak seçimlerin daha erkene alınıp alınmayacağı sorularını birlikteinde getiriyor.
Anketler, Erdoğan’ın aralık kur krizi periyodunda kaybettiği oyları bir ölçü geri kazandığını ve AKP’nin hâlâ rakiplerinin önünde olduğunu gösteriyor. Lakin oy oranları geçmiş seçimlerin pek altında ve kimi anketler TBMM çoğunluğunu ve hatta tahminen de Cumhurbaşkanlığını bir muhalefet koalisyonuna kaptırılabileceği ihtimalini de açıkça gösteriyor.
Yabancı yatırımcıların ortak noktada buluştukları bir bahis ise Erdoğan’ın seçilememesi halinde Türkiye’nin alışılagelmişin haricindeki iktisat siyasetlerin son bulacağı ve kendilerinin de ülkeye geri döneceği.
Gelişmekte olan piyasa fonu Gramercy’den Petar Atanasov, “Türkiye’nin tüm yatırım yapılabilirliği seçim kararına bağlı” dedi. Atanasov kendisi üzere pek epey memleketler arası yatırımcının, ülkenin iktisat ve para siyasetini bir daha belirleyen bir liderlik değişikliği beklediğini belirtiyor. Atasanav, “Bence piyasa sonuna kadar çok kuşkucu olacak. Son derece belgisiz bir seçim olacak, her şey olabilir” dedi.
Hükümetin, Aralık ayındaki kur krizini bir süreliğine de olsa bilakis çevirmesini sağlayan kur muhafazalı mevduat (KKM) sisteminde vade sonunda yenilenip yenilenmeyeceği piyasanın ana gündeminde.
‘SEÇİM İÇİN DE BELİRLEYİCİ OLACAK’
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, hükümetinin geçen yılın sonlarında yaşanan kur krizinden daha sonra yeni piyasa karışıklığını önleyip önleyemeyeceği, kendisinin seçilme ihtimali ve yabancı yatırımcıların potansiyel geri dönüşü üzerinde de belirleyici olacak.
Bankacıların kamu denetimli olarak tanımladığı kur siyaseti başta olmak üzere piyasa iktisat siyasetlerinin sürdürülebilirliğinden ve bundan evvelki krizden yalnızca 5 ay daha sonra işlerin bir daha denetimden çıkmaya hakikat ilerlediğinden kaygılı.
Ekonomi idaresi, tasarruf sahiplerini ve şirketleri büyük TL bedel kaybından korumak ve onları dolar, euro ya da altın biriktirmemeye ikna etmek için KKM sistemini geliştirerek aralıkta büyük bir kur krizini durdurmayı başardı.
YAZ AYLARINDA KKM GERİ DÖNÜŞ TESTİ
KKM’nin kritik yaz yenileme tarihleri de ??yaklaştıkça piyasalar 10 milyarlarca dolarlık yüksek geri dönüşlerin yaratabileceği döviz talebini de takibe almış durumdalar.
Reuters’ın 4 ekonomistin görüşleriyle derlediği datalara bakılırsa, KKM’de ağustos ayında yaklaşık 20 milyar dolar pahasında dönüş olacak ve yılın en büyük dönüşü de bu ayda gerçekleşecek. Temmuz ve ağustos toplam dönüş ölçüsü ise 30 milyar dolar.
‘KONTROLÜ KAYBETME RİSKİ VAR’
Son senelerda Türkiye piyasasında yenidenlanan çalkantılara şahit olan ABRDN fon yöneticisi Kieran Curtis, “Türkiye için kriz bir mutlaklık değil fakat ihtimal katiyetle sıfırdan da epey uzakta. Denetimi kaybetme riskiyle karşı karşıyalar” dedi.
Merkez Bankası’nın (TCMB) net memleketler arası rezervleri 20 Mayıs prestijiyle 10 milyar doların altına gerilerken son 5 haftalık düşüş 10 milyar dolara ulaştı. Swap hariç rezervler ise birebir periyotta eksi 55 milyar dolara kadar gerileyerek daha evvel büyük siyasi ve ekonomik değişimleri birlikteinde getiren eksi 60 milyar dolara bir kere daha yaklaştı.
Erdoğan hükümeti, iktisatta Ukrayna’daki savaşın tesirlerinin enflasyonda görüldüğünü, bunun da enflasyondaki düşüşü cari dengeyi artışa döndürme eforlarını bir ölçü geciktirdiğini söylemiş oldu. TCMB ise bir süre daha sonra dezenflasyonun başlayacağını söylüyor.
Erdoğan’ın Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya iştirak tekliflerini, bu ülkelerin PKK ve YPG ile temaslı bireyleri barındırmakla suçlayarak veto edeceğini söylemesinin akabinde, Türkiye’nin Batı ile olan çetrefilli bağlantısına dair yeni kaygılar de var.
YAZ NASIL ATLATILACAK?
Rekor düzeyde yüksek global güç ve besin meblağları, bu yıl TL’de yaşanan neredeyse yüzde 20’lik paha kaybı ve yüzde 50’lik yurt içi kredi büyümesiyle birleştiğinde enflasyonu yüzde 100’e gerçek çekiyor. bir daha de bu durumda bile TCMB geçen hafta siyaset faizini yüzde 14’te sabit bıraktı.
JPMorgan ve Citi analistleri, döviz rezervlerindeki sert düşüşlere ve bunun devam edeceğine dikkat çekiyor. Citi, rekor güç ve besin ithalatının tesiriyle cari açığın GSYH’ya oranının bu yıl yüzde 5’e ulaşacağını kestirim ediyorlar. bir daha de her iki kurum da bu yaz turistlerin Türkiye’ye akın etmesiyle 15-20 milyar dolar gelir öngörüyor.
Ayrıca yatırımcılar KKM dönüşlerinde ne olacağını da önemli biçimde sorgulamaya başladılar. Yalnızca iki ayda bireysellerin ve kurumların 30 milyar bedelinde KKM dönüşlerinin yenilenmesi gerekecek. Aksi biçimde aslına bakarsan yüksek olan döviz muhtaçlığı daha da katlanacak.
JPMorgan’dan Zafar Nazım, firmaların KKM’ye yeniden kaynak sağlamaları için hükümetin yeni vergi indirimleri üzere teşvikler sunabileceğini düşünüyor. Bir öteki beklenti ise kamunun bu vakitte kısa vadeli yüksek getirili eserler ile dövize yönelimi engelleyeceği istikametinde.
Geçen yıl kur krizinde kalan son Türkiye tahvillerini sattığını belirten Mirabaud’un gelişen piyasalar sabit getirili menkul değerler müdürü Daniel Moreno, “Kur zayıflığına karşı korunmak için kimseye öylece bir ödeme teklif edemezsiniz. Bunun sürdürülebilir olduğunu düşünmüyorum” dedi ve ekledi:
“bu biçimdedan bugüne hiç bir şeyin düzeldiğini de düşünmüyorum, bilakis her geçen gün daha da berbata gidiyor görünüyor. Fakat bir daha de Türkiye’nin gayret vermeden düşeceğine de inanmıyorum.”
SEÇİM ATEŞİ
Son senelerdaki meselelerinin akabinde artık fazlaca daha az yabancı yatırımcı Türkiye’nin tahvillerinde hisse sahibi. Hükümet, işleri bilakis çevirmek hedefiyle döviz muhafazalı tahvil fikrini lisana getiriyor, lakin yabancı yatırımcılar bir daha de bir noktada sermaye denetimlerinin onları tuzağa düşürebileceğinden telaşlı.
Piyasadaki tansiyonlar Türklerin problemlerini daha da kötüleştirdi ve bireyler süratle katlanan mesken faturalarını ödemek için uğraş ediyor. Tüm bu kaygılar en geç Haziran 2023’te yapılacak seçimlerin daha erkene alınıp alınmayacağı sorularını birlikteinde getiriyor.
Anketler, Erdoğan’ın aralık kur krizi periyodunda kaybettiği oyları bir ölçü geri kazandığını ve AKP’nin hâlâ rakiplerinin önünde olduğunu gösteriyor. Lakin oy oranları geçmiş seçimlerin pek altında ve kimi anketler TBMM çoğunluğunu ve hatta tahminen de Cumhurbaşkanlığını bir muhalefet koalisyonuna kaptırılabileceği ihtimalini de açıkça gösteriyor.
Yabancı yatırımcıların ortak noktada buluştukları bir bahis ise Erdoğan’ın seçilememesi halinde Türkiye’nin alışılagelmişin haricindeki iktisat siyasetlerin son bulacağı ve kendilerinin de ülkeye geri döneceği.
Gelişmekte olan piyasa fonu Gramercy’den Petar Atanasov, “Türkiye’nin tüm yatırım yapılabilirliği seçim kararına bağlı” dedi. Atanasov kendisi üzere pek epey memleketler arası yatırımcının, ülkenin iktisat ve para siyasetini bir daha belirleyen bir liderlik değişikliği beklediğini belirtiyor. Atasanav, “Bence piyasa sonuna kadar çok kuşkucu olacak. Son derece belgisiz bir seçim olacak, her şey olabilir” dedi.