- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 2,935
Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Lideri Prof. Dr. Göksel Aşan, ”Aralık ayı geleceğe dair enflasyon beklentileri açısından baz alınacak bir ay değil. Aralık ayında fiyatlamalar ortasında önemli köpük olmuştu. Kurun bu düzeylerde devam ettiği ortamda fiyat düzeltmelerinin tesiriyle ocak ayında eksi enflasyon bekliyorum. Tasarruf sahipleri ocaktaki negatif enflasyonu da dikkate almasınlar, o da baz tesiriyle olacaktır. Şubattan daha sonraki enflasyon önümüzdeki periyoda dair enflasyon beklentisini belirleyecek devir olacak” demişti.
TÜİK’in, 2022 yılı ocak ayı Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE), yüzde 48,69’a yükseltmesinin akabinde çark eden Aşan, ”Maliyet şoklarına uğratacak hareketlerin olmayacağını bekliyordum. Orada da aslında biroldukça kişinin beklemediği bir grup gelişmeler oldu” sözlerini kullandı.
Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Lideri Prof. Dr. Göksel Aşan Ocak ayı enflasyonu ile ilgili Bloomberg HT’de değerlendirmelerde bulundu.
Ocak’ta daha evvel negatif enflasyon beklediğini açıklayan Aşan, Ocak ayı enflasyonuna ait değerlendirmelerini paylaştı.
Aşan’ın öne çıkan açıklamaları şunlar oldu:
Birkaç şeyin üzerinde durmuştum. Bir tanesi kurun bu düzeylerde devam etmesi durumunda demiştim.
Aslında kur bu istikrarlı düzeyini bir biçimde bulmuş oldu ve son 15-20 gündür aşikâr bir patikada ilerliyor.
Orada bir istikrar kazanmış olduk lakin bu biraz daha üstte dengelenmiş oldu.
Daha evvel konuştuğumuz sırada kur 12 civarındaydı biraz daha üstte dengelendi ancak bu var olan düzeyden rahatsızız üzere anlaşılmamalı.
Bizim için kıymetli olan bir an evvelden istikrarlı bir düzeye gelmesiydi o istikrarlı düzey sağlanmış oldu. En değerli taraf orasıydı.
“Maliyet şoklarına uğratacak hareketleri beklemiyordum”
İkinci olarak ben dünya fiyatlarında bundan daha sonra bizi maliyet şoklarına uğratacak hareketlerin olmayacağını bekliyordum.
Orada da aslında biroldukça kişinin beklemediği bir kadro gelişmeler oldu.
Şöyle bakmak lazım aslında. Daha evvelki yüksek bir enflasyonun akabinde negatif enflasyon gördüğümüz periyotları incelersek orada temel tesirin kurdaki hareketten geldiğini görüyoruz.
Yüksek bir enflasyon daha sonrası ne tarafta yahut hangi araçlarla olduğundan bağımsız olarak söylüyorum gelen bir müdahale ve çabucak izleyen ayda ya da tahminen bir ay daha sonra negatif enflasyonu görüyoruz zira baktığınızda Türkiye’de kurun fiyatlara geçişkenliği öteki ülkelerle karşılaştırdığınızda fazlaca süratli gerçekleşiyor.
Bu Aralık ayında yaşadığımız artış da fazlaca sıra dışı bir artış olduğu için bir daha benzeri bir tablonun olabileceğinden hareketle bunu söylemiş oldum. Bir de şunu ekleyeyim; daha evvelki konuşmamızda şunun üzerinde hayli durmuştum. Aralık enflasyonu büyük ihtimalle devasa yükseklikte gelecek. Kurun geri gelmesi ve bunun baz tesiriyle Ocak enflasyonu negatif gelebilir lakin bireylerin ne Aralık ayını ne de Ocak ayını enflasyona dair beklentilerini belirlerken dikkate almamalarının gerçek olacağını söylemiştim. ötürüsıyla asıl bize gösterge olacak şey Şubat ve Mart enflasyonudur demiştim. Biraz üzerinde durmamın niçini buydu”
“Tamamen şahsi görüşlerimdi”
Bu gelişme bir ihtimal benim daha yüksek olacağını varsayım ettiğim Şubat ve Mart enflasyonun bir manada öne çekilmiş hali olabilir lakin bunu da önümüzdeki devirlerde goreceğiz.
Şunu da söyleyeyim o gün de belirttiğim üzere bunlar benim büsbütün Göksel Aşan olarak şahsi görüşlerimdi. İsterseniz beni en çok şaşırtan tarafları söyleyeyim.
Ocak ayı enflasyonuna 11 puanlık artışın baktığınızda kabaca yedi puanlı enflasyonunun güç fiyatlarından geldiğini görüyoruz. Bunun içerisine tahminen bir puana yakın tütün için olan vergiyi de eklemek gerekirse toplamda sekiz puanlık kısım oradan geliyor.
Bunların hiç birinin yaşanmadığını var iseyarsak kurdaki geriye dönüşe karşın 3 puanlık bir ekstra enflasyonla karşı karşıyayız. Aralık ayında kimi alanlardaki çok yüksek fiyatlamaya karşın maliyet tesirini dışarıda bırakarak baktığımızda bir daha de Ocak ayı enflasyonunda asgarî 3 puanlık bir artışı izlemiş oluyoruz. Bu açıkçası benim en azından kur hareketinden kaynaklı geri dönme ihtimaline epeyce optimist yaklaştığımı gösteriyor.
Tahminen katılıktan kelam edilebilir. Bir iki aylık hatta Aralık ayında o hayli süratli enflasyonu da düşünürseniz bu ne kadarlık bir katılığı yol açıyor? Bir sürü iktisatçı arkadaşımız var hayli büyük ihtimallle bu Ocak enflasyonunu yakından tahlil edeceklerdir. Onlardan yararlanmayı epeyce isterim. Bir tanesi bu katılık problemi.
“Benim önemli negatif enflasyon beklediğim üç tane dal vardı”
Bunlardan bir tanesi haberleşmeydi zira biliyorsunuz telefon ekipmanları orada en büyük yükü taşıyan kısma sahip. Orada önemli bir geriye dönüş bekliyordum.
Sinyallerini de almıştık. Burada natürel marka söylemeyeyim fakat en büyük telefon satıcılarından biri kuru 17 liraya sabitlemişti. Kur hareketinden daha sonra direkt bütün mamüllerin meblağlarında yüzde 25 indirime gidildi. Bunun üzere öbür markalardan da benzeri bir şey bekliyordum.
Oradaki beklediğim yükseklikte bir negatifliği açıkçası goremedim. Bunu bilmiyorum ne kadar tahlil edilebilir bakılabilir bilmiyorum lakin tam aksine orada Tüik’in bilgilerinde yüzde 35’lik bir artış var. Ben en azından kendi adıma 4-5 büyük telefon markasını izledim o yüzde 35’i bulamadım. Eminim Tüik diğer tabanlarla hesaplıyordur onu başka tutuyorum.
Başkası elektrikli konut eşyaları kısmıydı. Orada da önemli negatiflik bekliyordum zira Aralık ayında o kalemde neredeyse iki kimi vakit üç sefer artışları gördük. Finans Ofisi olarak kendi bünyemize çevrimiçi olarak takip ediyoruz bu çeşit fiyatları lakin beklediğimiz geri çekilme maalesef gerçekleşmedi. Dalla de görüşmeler yaptım.
Örneğin beyaz eşya bölümüyle konuştum niçin geri gelmedi diye. Bana söylemiş oldukleri bilhassa yassı çelik üzere alanlarda epeyce önemli bir fiyat artışı olduğu ve güç ve lojistik fiyatlarındaki artışı niye gösterdiler.
Ne kadar açıklayıcıdır emin olun bilmiyorum. Oturup buna bakmak lazım. Giysi tarafında da bizim klasik olarak Ocak ayında negatifleri görmemiz gerekiyor. Geçen Ocak için sanırım bu eksi beş civarındaydı. Kur hareketini yaşadığımız 2018 Eylül Ekim devrini hatırlarsanız orada Ocak’ta yüzde sekiz civarındaydı ama maalesef negatif beklediğimiz giysi tarafında da yalnızca 0,25’lik bir negatif bedelle kaldık. O dalla de konuştuk.
Bunun sebebinin ne olabileceğini sorduk. Birkaç şey tabi gündeme geliyor. Bir tanesi talep tesiri olabilir. İkincisi ki bence epeyce daha detaylı biçimde incelememiz gerekli, ihracattaki artış olabilir. Üçüncüsü de kışın biraz da sert geçmesiyle stoklarda bu indirimi uzun müddet devam ettirecek kadar malın olmaması olabilir.
Bir sürü etkiyi bir ortaya getirip elbette bakabiliriz. Her birine eminim hem Merkez Bankası hem Hazine ve Maliye Bakanlığı detaylı olarak inceleyecektir. Tahminen bir kısmıyla ilgili sonuçlarını bizimle paylaşacaktır. esasen bugün Merkez Bankası kendi açıklamasını yaptı. Sonuçta ne olursa olsun bütün bu tesirleri de bir biçimde kaldırsak bile belirli ki bir katılıkla karşı karşıyayız. Ocak ayı için konuşuyorum.
TÜİK’in, 2022 yılı ocak ayı Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE), yüzde 48,69’a yükseltmesinin akabinde çark eden Aşan, ”Maliyet şoklarına uğratacak hareketlerin olmayacağını bekliyordum. Orada da aslında biroldukça kişinin beklemediği bir grup gelişmeler oldu” sözlerini kullandı.
Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Lideri Prof. Dr. Göksel Aşan Ocak ayı enflasyonu ile ilgili Bloomberg HT’de değerlendirmelerde bulundu.
Ocak’ta daha evvel negatif enflasyon beklediğini açıklayan Aşan, Ocak ayı enflasyonuna ait değerlendirmelerini paylaştı.
Aşan’ın öne çıkan açıklamaları şunlar oldu:
Birkaç şeyin üzerinde durmuştum. Bir tanesi kurun bu düzeylerde devam etmesi durumunda demiştim.
Aslında kur bu istikrarlı düzeyini bir biçimde bulmuş oldu ve son 15-20 gündür aşikâr bir patikada ilerliyor.
Orada bir istikrar kazanmış olduk lakin bu biraz daha üstte dengelenmiş oldu.
Daha evvel konuştuğumuz sırada kur 12 civarındaydı biraz daha üstte dengelendi ancak bu var olan düzeyden rahatsızız üzere anlaşılmamalı.
Bizim için kıymetli olan bir an evvelden istikrarlı bir düzeye gelmesiydi o istikrarlı düzey sağlanmış oldu. En değerli taraf orasıydı.
“Maliyet şoklarına uğratacak hareketleri beklemiyordum”
İkinci olarak ben dünya fiyatlarında bundan daha sonra bizi maliyet şoklarına uğratacak hareketlerin olmayacağını bekliyordum.
Orada da aslında biroldukça kişinin beklemediği bir kadro gelişmeler oldu.
Şöyle bakmak lazım aslında. Daha evvelki yüksek bir enflasyonun akabinde negatif enflasyon gördüğümüz periyotları incelersek orada temel tesirin kurdaki hareketten geldiğini görüyoruz.
Yüksek bir enflasyon daha sonrası ne tarafta yahut hangi araçlarla olduğundan bağımsız olarak söylüyorum gelen bir müdahale ve çabucak izleyen ayda ya da tahminen bir ay daha sonra negatif enflasyonu görüyoruz zira baktığınızda Türkiye’de kurun fiyatlara geçişkenliği öteki ülkelerle karşılaştırdığınızda fazlaca süratli gerçekleşiyor.
Bu Aralık ayında yaşadığımız artış da fazlaca sıra dışı bir artış olduğu için bir daha benzeri bir tablonun olabileceğinden hareketle bunu söylemiş oldum. Bir de şunu ekleyeyim; daha evvelki konuşmamızda şunun üzerinde hayli durmuştum. Aralık enflasyonu büyük ihtimalle devasa yükseklikte gelecek. Kurun geri gelmesi ve bunun baz tesiriyle Ocak enflasyonu negatif gelebilir lakin bireylerin ne Aralık ayını ne de Ocak ayını enflasyona dair beklentilerini belirlerken dikkate almamalarının gerçek olacağını söylemiştim. ötürüsıyla asıl bize gösterge olacak şey Şubat ve Mart enflasyonudur demiştim. Biraz üzerinde durmamın niçini buydu”
“Tamamen şahsi görüşlerimdi”
Bu gelişme bir ihtimal benim daha yüksek olacağını varsayım ettiğim Şubat ve Mart enflasyonun bir manada öne çekilmiş hali olabilir lakin bunu da önümüzdeki devirlerde goreceğiz.
Şunu da söyleyeyim o gün de belirttiğim üzere bunlar benim büsbütün Göksel Aşan olarak şahsi görüşlerimdi. İsterseniz beni en çok şaşırtan tarafları söyleyeyim.
Ocak ayı enflasyonuna 11 puanlık artışın baktığınızda kabaca yedi puanlı enflasyonunun güç fiyatlarından geldiğini görüyoruz. Bunun içerisine tahminen bir puana yakın tütün için olan vergiyi de eklemek gerekirse toplamda sekiz puanlık kısım oradan geliyor.
Bunların hiç birinin yaşanmadığını var iseyarsak kurdaki geriye dönüşe karşın 3 puanlık bir ekstra enflasyonla karşı karşıyayız. Aralık ayında kimi alanlardaki çok yüksek fiyatlamaya karşın maliyet tesirini dışarıda bırakarak baktığımızda bir daha de Ocak ayı enflasyonunda asgarî 3 puanlık bir artışı izlemiş oluyoruz. Bu açıkçası benim en azından kur hareketinden kaynaklı geri dönme ihtimaline epeyce optimist yaklaştığımı gösteriyor.
Tahminen katılıktan kelam edilebilir. Bir iki aylık hatta Aralık ayında o hayli süratli enflasyonu da düşünürseniz bu ne kadarlık bir katılığı yol açıyor? Bir sürü iktisatçı arkadaşımız var hayli büyük ihtimallle bu Ocak enflasyonunu yakından tahlil edeceklerdir. Onlardan yararlanmayı epeyce isterim. Bir tanesi bu katılık problemi.
“Benim önemli negatif enflasyon beklediğim üç tane dal vardı”
Bunlardan bir tanesi haberleşmeydi zira biliyorsunuz telefon ekipmanları orada en büyük yükü taşıyan kısma sahip. Orada önemli bir geriye dönüş bekliyordum.
Sinyallerini de almıştık. Burada natürel marka söylemeyeyim fakat en büyük telefon satıcılarından biri kuru 17 liraya sabitlemişti. Kur hareketinden daha sonra direkt bütün mamüllerin meblağlarında yüzde 25 indirime gidildi. Bunun üzere öbür markalardan da benzeri bir şey bekliyordum.
Oradaki beklediğim yükseklikte bir negatifliği açıkçası goremedim. Bunu bilmiyorum ne kadar tahlil edilebilir bakılabilir bilmiyorum lakin tam aksine orada Tüik’in bilgilerinde yüzde 35’lik bir artış var. Ben en azından kendi adıma 4-5 büyük telefon markasını izledim o yüzde 35’i bulamadım. Eminim Tüik diğer tabanlarla hesaplıyordur onu başka tutuyorum.
Başkası elektrikli konut eşyaları kısmıydı. Orada da önemli negatiflik bekliyordum zira Aralık ayında o kalemde neredeyse iki kimi vakit üç sefer artışları gördük. Finans Ofisi olarak kendi bünyemize çevrimiçi olarak takip ediyoruz bu çeşit fiyatları lakin beklediğimiz geri çekilme maalesef gerçekleşmedi. Dalla de görüşmeler yaptım.
Örneğin beyaz eşya bölümüyle konuştum niçin geri gelmedi diye. Bana söylemiş oldukleri bilhassa yassı çelik üzere alanlarda epeyce önemli bir fiyat artışı olduğu ve güç ve lojistik fiyatlarındaki artışı niye gösterdiler.
Ne kadar açıklayıcıdır emin olun bilmiyorum. Oturup buna bakmak lazım. Giysi tarafında da bizim klasik olarak Ocak ayında negatifleri görmemiz gerekiyor. Geçen Ocak için sanırım bu eksi beş civarındaydı. Kur hareketini yaşadığımız 2018 Eylül Ekim devrini hatırlarsanız orada Ocak’ta yüzde sekiz civarındaydı ama maalesef negatif beklediğimiz giysi tarafında da yalnızca 0,25’lik bir negatif bedelle kaldık. O dalla de konuştuk.
Bunun sebebinin ne olabileceğini sorduk. Birkaç şey tabi gündeme geliyor. Bir tanesi talep tesiri olabilir. İkincisi ki bence epeyce daha detaylı biçimde incelememiz gerekli, ihracattaki artış olabilir. Üçüncüsü de kışın biraz da sert geçmesiyle stoklarda bu indirimi uzun müddet devam ettirecek kadar malın olmaması olabilir.
Bir sürü etkiyi bir ortaya getirip elbette bakabiliriz. Her birine eminim hem Merkez Bankası hem Hazine ve Maliye Bakanlığı detaylı olarak inceleyecektir. Tahminen bir kısmıyla ilgili sonuçlarını bizimle paylaşacaktır. esasen bugün Merkez Bankası kendi açıklamasını yaptı. Sonuçta ne olursa olsun bütün bu tesirleri de bir biçimde kaldırsak bile belirli ki bir katılıkla karşı karşıyayız. Ocak ayı için konuşuyorum.