- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 2,935
Türkiye iktisadı için tarihi günlerden biri olan 18 Kasım 2021’de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) merakla beklenen faiz sonucu aşikâr oldu.
Karar gazetesinin haberine bakılırsa Merkez Bankası Para Siyaseti Şurası, faiz sonucunı 5 dakika gecikmeyle deklare etti. Yüzde 16 düzeyindeki siyaset faizi 100 baz puan indirilerek yüzde 15’e çekildi. TCMB, evvelki iki PPK toplantısında siyaset faizini toplam 300 baz puan indirerek yüzde 19’dan yüzde 16’ya çekmişti.
Karar daha sonrasında günlerdir rekor kıran kur, yeni tepesine yerleşti. Faiz sonucu öncesinde fiyatlanmaya başlayan TL, evvelki gün yapılan açıklamalarla bir daha doruğa oynamıştı. Bunun öncesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘faiz hassasiyetini’ bir dahalemesi piyasaları negatif tarafta etkiledi.
Konuşmada “Faiz sebeptir, enflasyon neticedir” tezini yenidenlayan Erdoğan, hem Merkez Bankası’na hem partisine tıpkı vakitte iş dünyasına bildiri gönderdi. Erdoğan’ın açıklamalarının akabinde Türk Lirası’ndaki bedel kaybı hızlandı. Dolar/TL 10.67’yi aşarak rekor tazelerken, euro kuru ise 12.07 ile yeni tepeyi gördü.
Erdoğan şunları söylemişti: “birlikte yürüdüğümüz arkadaşlarımızdan faizi savunanlar, kusura bakmasınlar. Bu yolda ben, faizi savunanla birlikte olamam, olmam. Bu misyonda olduğum sürece faizle uğraşımı sonuna kadar sürdüreceğim ve enflasyonla gayretimi de sürdüreceğim.” Bu konuşma daha sonrasında piyasalar faiz indirimini fiyatlamaya başladı. Kur, dün yapılan faiz indirimi öncesinde de tepeye oturarak TL bir daha en güç günlerinden birini yaşadı. Son bir haftalık süreçte TL hem dolar birebir vakitte euro karşısında 1 liradan fazla eridi. İndirim daha sonrasında dolar 11.13, euro ise 12.65 düzeylerini gördü. Gözler artık atılacak öteki siyasi adımlarda.
Aralık ayındada devam vurgusu
PPK metninde Para Siyaseti Kurulu’nun hudutlu alanın kullanmasını aralık ayında tamamlamayı değerlendireceği vurgulandı. PPK daha sonrası açıklama metni ise şu biçimde sürdü: “Para siyaseti duruşunda yapılan güncellemenin ticari krediler üzerinde olumlu tesirleri görülmeye başlamıştır. Bunun yanında, ferdî kredilerle ilgili gelişmeler yakından takip edilmektedir. Şura, para siyasetinin etkileyebildiği talep ögeleri, çekirdek enflasyon gelişmeleri ve arz şoklarının yarattığı tesirlerin ayrıştırılmasına yönelik tahlilleri kıymetlendirerek siyaset faizinin 100 baz puan indirilerek yüzde 15 olarak belirlenmesine karar vermiştir. Konsey, arz istikametli ve para siyaseti tesir alanı haricindeki faktörlerin fiyat artışları üzerinde oluşturduğu süreksiz tesirlerin 2022 yılının birinci yarısı boyunca da tesirini sürdürmesini beklemektedir. Konsey, bu tesirlerin ima ettiği sonlu alanın kullanmasını Aralık ayında tamamlamayı değerlendirecektir.”
ENFLASYON BİLDİĞİNİZ ÜZERE AMAÇ YÜZDE 5
Merkez Bankası’nın açıklamasının devamında enflasyona da değinilerek şunlar kaydedildi: “TCMB, fiyat istikrarı temel emeli doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden kuvvetli göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 gayesine ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, aksi para ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artış eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. bu biçimdelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir biçimde devamı için uygun yer oluşacaktır.”
‘PİYASA İLE MERKEZ ORTASINDAKİ BAĞ GİTGİDE ZAYIFLIYOR’
Gerçek daldan faiz indirimine ait birinci kıymetlendirme İstanbul Ticaret Odası (İTO) Lideri Şekib Avdagiç’ten geldi. Piyasa dinamikleri ile TCMB faizi içindeki bağın giderek zayıfladığını belirten Avdagiç “Döviz kurlarının ihracat açısından rekabetçi kur hududunu aştığını, faiz indirimlerinin bankaların rotatif ve taksitli kredilerine yansımadığını ve kredilere ulaşımda derdin devam ettiğini görüyoruz” sözlerini kullandı. Avdagiç toplumsal medyadan şunları paylaştı: “Açıkçası bahis siyaset faizinin ne kadar değişeceğinden pek uzaklaştı. Piyasa dinamikleri ile TCMB faizi içindeki bağ giderek zayıflıyor. Türkiye iktisadı kur-faiz-enflasyon üçlüsüne hapsedilemeyecek kadar büyüktür. Beklentimiz, bir an evvel öngörülebilirliğin en üst düzeye çıkarılması; Kur, faiz ve enflasyonun bir istikrara kavuşturulması ve iş dünyasının ‘fiyatlayamama’ düşüncesinden kurtarılmasıdır.”
MUHALEFETTEN ORTAK REAKSİYON
ARTIK DUR: CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu Merkez Bankası’nın faizi indirme sonucunın akabinde yaptığı birinci yorumda “Artık dur Erdoğan! Çabucak seçim” diye konuştu.
1 SAATTEKİ MALİYET 3 BİN LİRA: DÜZGÜN Parti Genel Lideri Meral Akşener: “Yanlıştaki inadının milletimizin her bir ferdine 1 saatteki maliyeti 3 bin lira. Paramızı pul, prestijimizi yerle bir ettin. Bu işte kastın var ise düpedüz ihanettir. Ülkeyi seçime gdolayıp bu rezilliğe dur denmelidir.”
DEİZMİN YAYILMASININ SEBEBİSİNİZ: Gelecek Parti Lideri Ahmet Davutoğlu: “Dolar füze üzere tırmanıyor; birisi çıkmış Japon iktisadıyla kıyaslama yapıyor! Marketlerde şeker, yağ satışına kota uygulanıyor; esnaf günlük artırım yapıyor. Toptancılar yerine yenisini koyamayacaklarını düşündükleri için mal satmıyor! Sen Japonya’yı bırak Türkiye’deki yangına bak!. Yol açtığınız yıkıma dinimizden nass verip insanların inançlarını sarsmayın. Deizmin yayılmasının niçinisiniz.”
İNAT SEBEP BU HALİMİZ SONUÇTUR: Saadet Partisi Genel Lideri Temel Karamollaoğlu: “Görüyoruz ki, enflasyon ve faiz içindeki sebep-sonuç bağlantısında en net olan formül şudur: İktidarın yanlış siyasetleri sebep, yüksek enflasyon sonuçtur! İktidarın yanılgıda ısrarı sebep, faize giden milyonlarca lira sonuçtur! İktidarın inadı sebep, iktisadın bu hali sonuçtur.”
MB ARTIK OYUNCAĞI OLDU: Deva Partisi Genel Lideri Ali Babacan: “İş beşerlerine fırça atıyor. Yatırım da talimatla olmaz, bunu da öğrenmesi gerekecek. Çok çarpık bir zihniyetle karşı karşıyayız. Partisine verdiği talimatlar üzere ülkeyi yöneteceğini sanıyor. Dünyada bu biçimde bir şey yok. Bu ülkenin Merkez Bankası, Cumhurbaşkanı’nın elinde oyuncağa dönüştü. Tabana batışımızın niçini Erdoğan’dır. Erdoğan sebep; yüksek faiz, yüksek kur, yüksek enflasyon sonuç. Yazıklar olsun. Ülkeyi günbegün değil, dakika dakika, anbean daha da yoksullaştırıyorsunuz.”
‘YER ÇEKİMİNE İNANMIYORLAR’
Ekonomistler de Merkez Bankası’nın faiz indirimini yorumladı. Ekonomist Barış Esen Aralık ayına işaret ederek “Merkez Bankası Aralık ayında da faiz indirimlerine devam edebileceği sinyali verdi” dedi. Analist Refet Gürkaynak “Bu ülkenin milyonlarca beşerinin göz nazaran göre sefalete itildiğine şahit oluyoruz. Cumhurbaşkanı yer çekimine inanmadığı için Merkez Bankası hepimizi uçurumdan itiyor” yorumunu yaptı. Ekonomist Prof. Mehmet Hasan Eken ise “TCMB faizi 100 baz puan indirdi. Ne işe yaradı? Kur yükseldi, halk daha da fakirleşti, iktisada ait meseleler daha da derinleşti. bu biçimde hükümetin ve TCMB’nin emeli nedir? Hükümetin faize karşı olduğu algısını yaratmak. niye? Başarısızlığını bu algıyla örtmek için” diye konuştu.
‘ÇILGINCA HAREKET’
Ekonomist İris Cibre “Kurul, bu tesirlerin ima ettiği hudutlu alanın kullanmasını aralık ayında tamamlamayı değerlendirecektir” yani aralıkta da faiz indiririz… Enflasyon maksadı 12 yıldır olduğu üzere değişmedi ve yüzde 5 trajikomik” dedi. Ekonomist Timothy Ash şu yorumu yaptı:
“TCMB 100 baz puan indirdi. Lirayı sahiden tehlikeye atan, sözün tam manasıyla çılgınca hareket. Bloomberg’in sonucu yayınlamasında garip gecikme. Saraydan son dakika müdahalesi mi oldu?” Ekonomist Yalçın Karatepe de “MB faizleri 100 baz puan indirerek Cumhurbaşkanı Erdoğan ile tıpkı yerde durduklarını ilan etmiş oldu. Dolar üç günde yüzde 10 büyüdü” bildirisini verdi.
‘ESAS MAKSADINI UNUTMAMALI’
Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Lideri Simone Kaslowski, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) faiz sonucu öncesinde T24’e değerlendirmelerde bulundu. Kaslowski, Merkez Bankası’nın faiz siyasetinin iktisada olumlu yansımadığı eleştirisini getirdi ve şu kelamları tabir etti: “Her şeydilk evvel ülke olarak yoksullaşıyoruz. Merkez Bankası temel amacını unutmamalı. Nedir o, evvela enflasyonu denetim etmek. Şirketler tarafına baktığımızda da faiz indiriyoruz maliyet düşürüyoruz telaffuzları bulunmasına karşın gerçekte bilançolarda yaşanan kur kaynaklı tahribat fazlaca daha maliyetli.”
Karar gazetesinin haberine bakılırsa Merkez Bankası Para Siyaseti Şurası, faiz sonucunı 5 dakika gecikmeyle deklare etti. Yüzde 16 düzeyindeki siyaset faizi 100 baz puan indirilerek yüzde 15’e çekildi. TCMB, evvelki iki PPK toplantısında siyaset faizini toplam 300 baz puan indirerek yüzde 19’dan yüzde 16’ya çekmişti.
Karar daha sonrasında günlerdir rekor kıran kur, yeni tepesine yerleşti. Faiz sonucu öncesinde fiyatlanmaya başlayan TL, evvelki gün yapılan açıklamalarla bir daha doruğa oynamıştı. Bunun öncesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘faiz hassasiyetini’ bir dahalemesi piyasaları negatif tarafta etkiledi.
Konuşmada “Faiz sebeptir, enflasyon neticedir” tezini yenidenlayan Erdoğan, hem Merkez Bankası’na hem partisine tıpkı vakitte iş dünyasına bildiri gönderdi. Erdoğan’ın açıklamalarının akabinde Türk Lirası’ndaki bedel kaybı hızlandı. Dolar/TL 10.67’yi aşarak rekor tazelerken, euro kuru ise 12.07 ile yeni tepeyi gördü.
Erdoğan şunları söylemişti: “birlikte yürüdüğümüz arkadaşlarımızdan faizi savunanlar, kusura bakmasınlar. Bu yolda ben, faizi savunanla birlikte olamam, olmam. Bu misyonda olduğum sürece faizle uğraşımı sonuna kadar sürdüreceğim ve enflasyonla gayretimi de sürdüreceğim.” Bu konuşma daha sonrasında piyasalar faiz indirimini fiyatlamaya başladı. Kur, dün yapılan faiz indirimi öncesinde de tepeye oturarak TL bir daha en güç günlerinden birini yaşadı. Son bir haftalık süreçte TL hem dolar birebir vakitte euro karşısında 1 liradan fazla eridi. İndirim daha sonrasında dolar 11.13, euro ise 12.65 düzeylerini gördü. Gözler artık atılacak öteki siyasi adımlarda.
Aralık ayındada devam vurgusu
PPK metninde Para Siyaseti Kurulu’nun hudutlu alanın kullanmasını aralık ayında tamamlamayı değerlendireceği vurgulandı. PPK daha sonrası açıklama metni ise şu biçimde sürdü: “Para siyaseti duruşunda yapılan güncellemenin ticari krediler üzerinde olumlu tesirleri görülmeye başlamıştır. Bunun yanında, ferdî kredilerle ilgili gelişmeler yakından takip edilmektedir. Şura, para siyasetinin etkileyebildiği talep ögeleri, çekirdek enflasyon gelişmeleri ve arz şoklarının yarattığı tesirlerin ayrıştırılmasına yönelik tahlilleri kıymetlendirerek siyaset faizinin 100 baz puan indirilerek yüzde 15 olarak belirlenmesine karar vermiştir. Konsey, arz istikametli ve para siyaseti tesir alanı haricindeki faktörlerin fiyat artışları üzerinde oluşturduğu süreksiz tesirlerin 2022 yılının birinci yarısı boyunca da tesirini sürdürmesini beklemektedir. Konsey, bu tesirlerin ima ettiği sonlu alanın kullanmasını Aralık ayında tamamlamayı değerlendirecektir.”
ENFLASYON BİLDİĞİNİZ ÜZERE AMAÇ YÜZDE 5
Merkez Bankası’nın açıklamasının devamında enflasyona da değinilerek şunlar kaydedildi: “TCMB, fiyat istikrarı temel emeli doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden kuvvetli göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 gayesine ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, aksi para ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artış eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. bu biçimdelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir biçimde devamı için uygun yer oluşacaktır.”
‘PİYASA İLE MERKEZ ORTASINDAKİ BAĞ GİTGİDE ZAYIFLIYOR’
Gerçek daldan faiz indirimine ait birinci kıymetlendirme İstanbul Ticaret Odası (İTO) Lideri Şekib Avdagiç’ten geldi. Piyasa dinamikleri ile TCMB faizi içindeki bağın giderek zayıfladığını belirten Avdagiç “Döviz kurlarının ihracat açısından rekabetçi kur hududunu aştığını, faiz indirimlerinin bankaların rotatif ve taksitli kredilerine yansımadığını ve kredilere ulaşımda derdin devam ettiğini görüyoruz” sözlerini kullandı. Avdagiç toplumsal medyadan şunları paylaştı: “Açıkçası bahis siyaset faizinin ne kadar değişeceğinden pek uzaklaştı. Piyasa dinamikleri ile TCMB faizi içindeki bağ giderek zayıflıyor. Türkiye iktisadı kur-faiz-enflasyon üçlüsüne hapsedilemeyecek kadar büyüktür. Beklentimiz, bir an evvel öngörülebilirliğin en üst düzeye çıkarılması; Kur, faiz ve enflasyonun bir istikrara kavuşturulması ve iş dünyasının ‘fiyatlayamama’ düşüncesinden kurtarılmasıdır.”
MUHALEFETTEN ORTAK REAKSİYON
ARTIK DUR: CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu Merkez Bankası’nın faizi indirme sonucunın akabinde yaptığı birinci yorumda “Artık dur Erdoğan! Çabucak seçim” diye konuştu.
1 SAATTEKİ MALİYET 3 BİN LİRA: DÜZGÜN Parti Genel Lideri Meral Akşener: “Yanlıştaki inadının milletimizin her bir ferdine 1 saatteki maliyeti 3 bin lira. Paramızı pul, prestijimizi yerle bir ettin. Bu işte kastın var ise düpedüz ihanettir. Ülkeyi seçime gdolayıp bu rezilliğe dur denmelidir.”
DEİZMİN YAYILMASININ SEBEBİSİNİZ: Gelecek Parti Lideri Ahmet Davutoğlu: “Dolar füze üzere tırmanıyor; birisi çıkmış Japon iktisadıyla kıyaslama yapıyor! Marketlerde şeker, yağ satışına kota uygulanıyor; esnaf günlük artırım yapıyor. Toptancılar yerine yenisini koyamayacaklarını düşündükleri için mal satmıyor! Sen Japonya’yı bırak Türkiye’deki yangına bak!. Yol açtığınız yıkıma dinimizden nass verip insanların inançlarını sarsmayın. Deizmin yayılmasının niçinisiniz.”
İNAT SEBEP BU HALİMİZ SONUÇTUR: Saadet Partisi Genel Lideri Temel Karamollaoğlu: “Görüyoruz ki, enflasyon ve faiz içindeki sebep-sonuç bağlantısında en net olan formül şudur: İktidarın yanlış siyasetleri sebep, yüksek enflasyon sonuçtur! İktidarın yanılgıda ısrarı sebep, faize giden milyonlarca lira sonuçtur! İktidarın inadı sebep, iktisadın bu hali sonuçtur.”
MB ARTIK OYUNCAĞI OLDU: Deva Partisi Genel Lideri Ali Babacan: “İş beşerlerine fırça atıyor. Yatırım da talimatla olmaz, bunu da öğrenmesi gerekecek. Çok çarpık bir zihniyetle karşı karşıyayız. Partisine verdiği talimatlar üzere ülkeyi yöneteceğini sanıyor. Dünyada bu biçimde bir şey yok. Bu ülkenin Merkez Bankası, Cumhurbaşkanı’nın elinde oyuncağa dönüştü. Tabana batışımızın niçini Erdoğan’dır. Erdoğan sebep; yüksek faiz, yüksek kur, yüksek enflasyon sonuç. Yazıklar olsun. Ülkeyi günbegün değil, dakika dakika, anbean daha da yoksullaştırıyorsunuz.”
‘YER ÇEKİMİNE İNANMIYORLAR’
Ekonomistler de Merkez Bankası’nın faiz indirimini yorumladı. Ekonomist Barış Esen Aralık ayına işaret ederek “Merkez Bankası Aralık ayında da faiz indirimlerine devam edebileceği sinyali verdi” dedi. Analist Refet Gürkaynak “Bu ülkenin milyonlarca beşerinin göz nazaran göre sefalete itildiğine şahit oluyoruz. Cumhurbaşkanı yer çekimine inanmadığı için Merkez Bankası hepimizi uçurumdan itiyor” yorumunu yaptı. Ekonomist Prof. Mehmet Hasan Eken ise “TCMB faizi 100 baz puan indirdi. Ne işe yaradı? Kur yükseldi, halk daha da fakirleşti, iktisada ait meseleler daha da derinleşti. bu biçimde hükümetin ve TCMB’nin emeli nedir? Hükümetin faize karşı olduğu algısını yaratmak. niye? Başarısızlığını bu algıyla örtmek için” diye konuştu.
‘ÇILGINCA HAREKET’
Ekonomist İris Cibre “Kurul, bu tesirlerin ima ettiği hudutlu alanın kullanmasını aralık ayında tamamlamayı değerlendirecektir” yani aralıkta da faiz indiririz… Enflasyon maksadı 12 yıldır olduğu üzere değişmedi ve yüzde 5 trajikomik” dedi. Ekonomist Timothy Ash şu yorumu yaptı:
“TCMB 100 baz puan indirdi. Lirayı sahiden tehlikeye atan, sözün tam manasıyla çılgınca hareket. Bloomberg’in sonucu yayınlamasında garip gecikme. Saraydan son dakika müdahalesi mi oldu?” Ekonomist Yalçın Karatepe de “MB faizleri 100 baz puan indirerek Cumhurbaşkanı Erdoğan ile tıpkı yerde durduklarını ilan etmiş oldu. Dolar üç günde yüzde 10 büyüdü” bildirisini verdi.
‘ESAS MAKSADINI UNUTMAMALI’
Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Lideri Simone Kaslowski, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) faiz sonucu öncesinde T24’e değerlendirmelerde bulundu. Kaslowski, Merkez Bankası’nın faiz siyasetinin iktisada olumlu yansımadığı eleştirisini getirdi ve şu kelamları tabir etti: “Her şeydilk evvel ülke olarak yoksullaşıyoruz. Merkez Bankası temel amacını unutmamalı. Nedir o, evvela enflasyonu denetim etmek. Şirketler tarafına baktığımızda da faiz indiriyoruz maliyet düşürüyoruz telaffuzları bulunmasına karşın gerçekte bilançolarda yaşanan kur kaynaklı tahribat fazlaca daha maliyetli.”