Merkez Bankası’nın enflasyon raporunda ‘gıda’ ve ‘enerji’ vurgusu

Severus

Global Mod
Global Mod
Katılım
30 May 2021
Mesajlar
2,935
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) şubat ayında tüketici fiyatlarındaki yükselişe en bariz katkının besin ve temel mal kümelerinden geldiğine dikkat çekti. Olumsuz görünümü biraz sonlandırdığını belirttiği temel besin mamüllerindeki KDV indiriminin etkisinin bir kısmının mart ayına sarkacağını öngördü.

TCMB, şubat ayında yüzde 4,81 oranında artmış, yıllık enflasyon 5,75 puan yükselişle yüzde 54,44 olarak gerçekleşen enflasyona ait aylık değerlendirmesini yayımladı.

Raporda şu sözler yer aldı:

“Tüketici meblağları Şubat ayında yüzde 4,81 oranında artmış, yıllık enflasyon 5,75 puan yükselişle yüzde 54,44 olarak gerçekleşti. Tüketici yıllık enflasyonundaki artış alt kümeler geneline yayılırken, bu gelişmeye en bariz katkı besin ve temel mal kümelerinden gelmiştir. Emtia fiyatlarında Ocak ayından itibaren gözlenen artış eğilimi son devirde jeopolitik gelişmelerle hızlanmış ve kontaklı kalemlerde tesirleri hissedilmiştir. Besin yıllık enflasyonundaki yükseliş alt kümeler genelinde devam ederken, son aylarda yüksek seyreden taze meyve ve zerzevat enflasyonundaki artış bu vakitte hızlanmaya devam etti. Öteki taraftan temel besin mamüllerindeki KDV indirimi daha olumsuz bir görünümü sınırladı.


Temel mal fiyatlarındaki artış eğilimi Şubat ayında yavaşlamakla bir arada yıllık enflasyon tüm alt kümelerde yükseldi. Milletlerarası güç fiyatlarındaki artışın tesirleri yurt içi güç meblağlarına yansımıştır. Hizmet kümesinde yıllık enflasyon tüm alt kümelerde artarken, güç ve besin görünümüne de bağlı olarak ulaştırma ve lokanta-otel öne çıkan alt kümeler oldu. Başta güç olmak üzere memleketler arası emtia meblağlarında kesimler geneline yayılan yükselişler ile tedarik zincirlerindeki aksamalar sonucunda üretici fiyatlarındaki artışlar sürdü.

Şubat ayında tüketici fiyatları yüzde 4,81 oranında yükselmiş ve yıllık enflasyon 5,75 puan artarak yüzde 54,44 oldu. bu vakitte B ve C endekslerinin (B endeksi TÜFE’den güç, işlenmemiş besin, alkol-tütün ve altını dışlıyor; C ise bunlara ek olarak işlenmiş gıdayı da dışarıda bırakıyor) yıllık değişim oranları sırasıyla 4,35 ve 4,60 puan artarak yüzde 47,01 ve yüzde 44,05 olarak gerçekleşti.

Alt kümelerin yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bundan evvelki aya göre besin, temel mal, hizmet, güç ve alkol-tütün-altın kümelerinin katkıları sırasıyla 2,35; 1,57; 0,99; 0,74 ve 0,10 puan artmıştır. Mevsimsellikten arındırılmış bilgilerle incelendiğinde, B ve C endekslerinde aylık artışların yüksek olduğu, fakat evvelki aylara kıyasla gerilediği izlendi. Aylık fiyat artışları B endeksini oluşturan temel mal ve işlenmiş besin kümelerinde Şubat ayında da gerilemiş, hizmet kümesinde ise Ocak ayındaki yönetilen/yönlendirilen kalemler kaynaklı yükselişten daha sonra bu vakitte düştü.


Hizmet meblağları Şubat ayında yüzde 3,63 oranında yükselmiş, küme yıllık enflasyonu 3,33 puan artışla yüzde 32,89 oldu. Yıllık enflasyon ulaştırma ve lokanta-otelde daha bariz olmak üzere tüm alt kümelerde yükseldi. Lokanta-otel alt kümesinde fiyatlar, yemek hizmetleri kaynaklı olarak, yüzde 4,54 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 55,20 düzeyine ulaştı. Güç ve besin üzere girdi maliyetlerindeki yükselişlerin, lokanta-otel alt kümesini olumsuz etkileyen ögelerden olduğu kıymetlendirilmektedir. Akaryakıt fiyatlarındaki gelişmeleri takiben, ulaştırma hizmetlerinde fiyatlar yüzde 5,73 oranında artmış, yıllık enflasyon yüzde 46,87 düzeyine yükseldi.

Ulaştırma hizmetlerinde karayolu ile şehirlerarası yolcu nakliyeciliği ve otobüs ile kent içi yolcu nakliyeciliği fiyatlarındaki artışlar dikkat çekti. Öbür hizmetler alt kümesinde genele yayılan artışlar gözlenirken, geriye endeksleme davranışının yaygın olduğu sıhhat ve eğitim hizmetleri ile bir arada sigorta fiyatları öne çıkan kalemler oldu.

Kira alt kümesinde yıllık enflasyon yükselmeye devam ederken, mevsimsel tesirlerden arındırılmış datalar aylık artışların Şubat ayında kuvvetli seyrettiğine işaret etti. Temel mal yıllık enflasyonu Şubat ayında 5,89 puanlık artışla yüzde 54,38 düzeyine ulaştı.

bu vakitte, yıllık enflasyon tüm alt kümelerde yükseldi. Sağlam mal meblağları (altın hariç) Şubat ayında yüzde 3,27 oranında artarken, küme yıllık enflasyonu yüzde 60,94 oldu. Mobilya (yüzde 8,08) ve beyaz eşya (yüzde 8,73) kesimleri fiyat artışlarıyla öne çıkarken, araba meblağları yataya yakın seyrederek ölçülü görünümünü sürdürdü.


Öbür temel mallarda fiyat artışları başta ilaç, şahsi bakım eserleri, mesken ile ilgili eserler ve konutun bakım ve tamiri kümeleri olmak üzere genele yayılmış ve bu kümede yıllık enflasyon yüzde 61,89 düzeyine ulaştı. Giysi ve ayakkabı fiyatları, mevsimsel normalinin bilakis Şubat ayında sonlu da olsa artış göstermiş (yüzde 0,23) ve alt küme yıllık enflasyonu 26,55 düzebir daha ulaştı.

Güç fiyatları Şubat ayında yüzde 4,00 oranında yükselmiş, küme yıllık enflasyonu 6,60 puan yükselerek yüzde 82,98 oldu. bu vakitte artan jeopolitik risklerle birlikte hızlanan memleketler arası güç meblağları akaryakıt, katı yakıt ve tüp gaz fiyatları üzerinde baskı oluşturmuştur. Küme aylık enflasyonunun sürükleyicisi akaryakıt fiyatları olurken (yüzde 10,10), elektrik fiyatlarında kademeli tarife limitinin arttırılması ile görülen düşüş (yüzde -4,84) daha olumsuz bir görünümü sınırladı.

Besin ve alkolsüz içecek meblağları Şubat ayında yüzde 8,41 oranında artmış, küme yıllık enflasyonu 8,86 puan yükselerek yüzde 64,47 oldu. bu vakitte işlenmemiş besin kümesinde daha bariz olmak üzere hem işlenmemiş hem işlenmiş besin kümesinde yıllık enflasyon artmaya devam etti. Taze meyve-sebze fiyatları olumsuz hava şartları ve artan güç maliyetleri daha sonrasında Şubat ayında yüzde 32,16 oranında arttı.


bu vakitte ekmek ve tahıllar, kırmızı et, şeker ve şekerle temaslı eserler, alkolsüz içecekler ve konserve zerzevat eserleri öne çıkan öbür kalemler oldu. Şubat ayının yarısında uygulanmaya başlanan KDV indirimlerinin besin alt kalemlerinde tesiri görülmekle bir arada, indirim kaynaklı tesirin bir kısmının Mart ayına sarkacağı not edilmeli. Yurt içi üretici fiyatları Şubat ayında yüzde 7,22 oranında artmış, yıllık enflasyon 11,48 puan yükselişle yüzde 105,01 oldu.

Şubat ayında döviz kuru istikrarlı bir görünüm sergilerken emtia fiyatları yeniden kuvvetli bir artış göstermiş ve tedarik zincirlerindeki aksaklıklar sürdü. Ana sanayi kümelerine bakılırsa incelendiğinde, yıllık enflasyon güç kümesinde daha bariz olmak üzere tüm alt kümelerde yükseldi. Alt kümeler bazında, aylık değişimler dikkate alındığında elektrik-gaz üretimi ile dağıtımı, ham petrol-doğal gaz, temel eczacılık, ağaç ve inşaat ile temaslı eserler öne çıktı.”