Amasra’da 14 Ekim’de yaşanan maden faciasında 42 kişinin hayatını yitirmesiyle ilgili yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alınan 24 şahıstan, ortalarında Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Kuruluş Müdürü Cihat Özdemir’in de bulunduğu 8 kişi tutuklandı. Soruşturma kapsamında Amasra İlçe Emniyet Müdürlüğü’nün hazırladığı 270 sayfalık belgede kazaya ait ayrıntılara yer verildi. Raporda, olaydan yaklaşık 1 ay evvel yaşanan sürece değinilerek, şu sözlere yer verildi:
“16 Eylül günü saat 17.54’te yapılan telefon görüşme kayıtlarının çözümlemesi yapılan görüşmelere nazaran eksi 320 kalın damarda lağım atma süreci gerçekleştiği anlaşılmış, eksi 320 kalın damara en yakın metan gazı ölçüm sensöre ilişkin metan gazı dataları incelendiğinde, lağım atma sürecinin yapıldığı esnada metan gazı bedelinin yüzde 1 düzeyinden çok olduğu, buna karşın lağım atma süreci gerçekleştirildiği, bu sebepten dolayı çalışanların can güvenliğinin tehlikeye atıldığı değerlendirilmiştir. bir daha ses kayıtlarından anlaşılacağı üzere lağım atma süreci öncesinde merkezi gaz izlemeye bilgi verilmediği anlaşılmıştır. Tıpkı görüşmenin devamında gaz izleme merkezi ile maden ortasındaki tespit edilemeyen nazaranvli içinde vantüpün geride olmasından kaynaklı metan gazının yükseldiğinin, bir vantüp daha çekilmesi gerekliliğinden bahsetmiştir.”
DEĞERLER 355 KERE ALARM SEVİYESİNE ULAŞMIŞ
Dosyada patlama anına kadar oluşan metan düzeyleri ise şöyleki açıklandı:
“Metan gazı kıymetlerinin 14 Ekim 2022 günü patlama anına kadar toplamda yüzde 1 ikaz düzeyini 85 sefer geçtiği, yüzde 1,5 alarm düzeyini 5 defa geçtiği, karbonmonoksit bedellerinin 14 Ekim 2022 günü patlama anına kadar toplamda 25 ppm ikaz düzeyini 47 defa geçtiği, 50 ppm alarm düzeyini 13 kere geçtiği, havalandırma vantilatörü kıymetlerinin 13 Ekim 2022 saat 23.43 ile 14 Ekim 2022 saat 18.09 vakit aralığında 53 kere ikaz düzeyinde kıymetleri gösterdiği, 355 kere alarm düzeyinde pahaları gösterdiği göz önünde bulundurulduğunda, önlem alınmadığı değerlendirilmiştir.”
OCAĞA GİREN ÇIKAN İŞÇİYE KÂFİ KONTROL YOK
Maden ocağındaki işçinin azlığına dikkat çekilerek, ocağa giriş kaydı olduğu biçimde çıkış kaydı olmayan çalışanların bulunduğu ya da giriş kaydı olmayan çalışanın çıkış kaydı olduğuna dikkat çekilerek, “İş inançlı kapsamında zafiyet oluşturduğu ve hangi işçinin ocağı girip çıktığı konusunda kâfi kontrolün olmadığı tespit edilmiştir” denildi.
KAĞIT ÜZERİNDE EĞİTİM ALMIŞLAR
Dosyada, ölen maden emekçisinin eşine söylemiş olduği tabirlere de yer verildi. Personelin eşine oksijen maskesi takma eğitimini almadıkları biçimde kağıt üzerinde almış üzere göstererek imzalattıklarını söylemiş olduği belirtilirken, yaralı kurtulan bir madencinin de en son eğitimin işe girdiği 3,5 yıl evvel yapıldığı, tekrar meslek içi eğitime tabi tutulmadıklarını ve olay anında oksijen tüpünü deneme yoluyla kullandığını beyan ettiği söz edildi.
FAN ARIZASINA YER VERİLDİ
Dosyada, patlamadan evvel maden ocağında havalandırma arızasına ait tutanak tutulduğu belirtilerek, “Patlamanın gerçekleştiği kısmında bulunan fanın çalışmadığı, bir gün evvelden itibaren daima ikaz ve alarm kayıtlarının bulunmasına karşın tamir edilmeden patlatma yapıldığı tespit edilmiştir” denildi.
METAN GAZININ YÜKSELMESİNE KARŞIN TAHLİYE YAPILMAMIŞ
Madencilerin kullandığı 17 adet el detektörünün gaz ölçümlerine, metan gazı yükseldiği anlarda ortalarında yapılan telefon görüşmelerine de yer verildi. Bu kayıtların birinde, “16 Eylül 2022 günü saat 17.50 sıralarında metan gazı bedelinin 2,29 kıymetine ulaştığı, lakin rastgele bir tahliye süreci gerçekleştirildiğine dair telefon görüşme kaydının olmadığı anlaşılmıştır” denildi.
‘KARAR TEKNİK BİLGİLERE NAZARAN DEĞİL’
Dosyanın sonuç kısmında şu sözlere yer verildi: “Ayrıca geriye dönük ani karbonmonoksit ve metan kıymetlerindeki yükselme kıymetleri incelendiğinde çeperleri/artıkları temizleme için yapılan küçük patlatmalar yapıldığı anlaşılmıştır. Bahse mevzu bu 1-2 dinamit lokumu ile yapılan çeperleri temizleme patlatmaları, dinamit patlatma güvenliği açısından risk içermektedir. Bu sürecin sonucu teknik bilgilere nazaran değil, barutçu ve çalışanların değerlendirmesine bırakıldığı, rutin bir süreç haline dönüştürüldüğü tabirlerden anlaşılmaktadır. Bu durum yönetimsel bir tahlil eksikliği ve dikkatsizliğidir”
“16 Eylül günü saat 17.54’te yapılan telefon görüşme kayıtlarının çözümlemesi yapılan görüşmelere nazaran eksi 320 kalın damarda lağım atma süreci gerçekleştiği anlaşılmış, eksi 320 kalın damara en yakın metan gazı ölçüm sensöre ilişkin metan gazı dataları incelendiğinde, lağım atma sürecinin yapıldığı esnada metan gazı bedelinin yüzde 1 düzeyinden çok olduğu, buna karşın lağım atma süreci gerçekleştirildiği, bu sebepten dolayı çalışanların can güvenliğinin tehlikeye atıldığı değerlendirilmiştir. bir daha ses kayıtlarından anlaşılacağı üzere lağım atma süreci öncesinde merkezi gaz izlemeye bilgi verilmediği anlaşılmıştır. Tıpkı görüşmenin devamında gaz izleme merkezi ile maden ortasındaki tespit edilemeyen nazaranvli içinde vantüpün geride olmasından kaynaklı metan gazının yükseldiğinin, bir vantüp daha çekilmesi gerekliliğinden bahsetmiştir.”
DEĞERLER 355 KERE ALARM SEVİYESİNE ULAŞMIŞ
Dosyada patlama anına kadar oluşan metan düzeyleri ise şöyleki açıklandı:
“Metan gazı kıymetlerinin 14 Ekim 2022 günü patlama anına kadar toplamda yüzde 1 ikaz düzeyini 85 sefer geçtiği, yüzde 1,5 alarm düzeyini 5 defa geçtiği, karbonmonoksit bedellerinin 14 Ekim 2022 günü patlama anına kadar toplamda 25 ppm ikaz düzeyini 47 defa geçtiği, 50 ppm alarm düzeyini 13 kere geçtiği, havalandırma vantilatörü kıymetlerinin 13 Ekim 2022 saat 23.43 ile 14 Ekim 2022 saat 18.09 vakit aralığında 53 kere ikaz düzeyinde kıymetleri gösterdiği, 355 kere alarm düzeyinde pahaları gösterdiği göz önünde bulundurulduğunda, önlem alınmadığı değerlendirilmiştir.”
OCAĞA GİREN ÇIKAN İŞÇİYE KÂFİ KONTROL YOK
Maden ocağındaki işçinin azlığına dikkat çekilerek, ocağa giriş kaydı olduğu biçimde çıkış kaydı olmayan çalışanların bulunduğu ya da giriş kaydı olmayan çalışanın çıkış kaydı olduğuna dikkat çekilerek, “İş inançlı kapsamında zafiyet oluşturduğu ve hangi işçinin ocağı girip çıktığı konusunda kâfi kontrolün olmadığı tespit edilmiştir” denildi.
KAĞIT ÜZERİNDE EĞİTİM ALMIŞLAR
Dosyada, ölen maden emekçisinin eşine söylemiş olduği tabirlere de yer verildi. Personelin eşine oksijen maskesi takma eğitimini almadıkları biçimde kağıt üzerinde almış üzere göstererek imzalattıklarını söylemiş olduği belirtilirken, yaralı kurtulan bir madencinin de en son eğitimin işe girdiği 3,5 yıl evvel yapıldığı, tekrar meslek içi eğitime tabi tutulmadıklarını ve olay anında oksijen tüpünü deneme yoluyla kullandığını beyan ettiği söz edildi.
FAN ARIZASINA YER VERİLDİ
Dosyada, patlamadan evvel maden ocağında havalandırma arızasına ait tutanak tutulduğu belirtilerek, “Patlamanın gerçekleştiği kısmında bulunan fanın çalışmadığı, bir gün evvelden itibaren daima ikaz ve alarm kayıtlarının bulunmasına karşın tamir edilmeden patlatma yapıldığı tespit edilmiştir” denildi.
METAN GAZININ YÜKSELMESİNE KARŞIN TAHLİYE YAPILMAMIŞ
Madencilerin kullandığı 17 adet el detektörünün gaz ölçümlerine, metan gazı yükseldiği anlarda ortalarında yapılan telefon görüşmelerine de yer verildi. Bu kayıtların birinde, “16 Eylül 2022 günü saat 17.50 sıralarında metan gazı bedelinin 2,29 kıymetine ulaştığı, lakin rastgele bir tahliye süreci gerçekleştirildiğine dair telefon görüşme kaydının olmadığı anlaşılmıştır” denildi.
‘KARAR TEKNİK BİLGİLERE NAZARAN DEĞİL’
Dosyanın sonuç kısmında şu sözlere yer verildi: “Ayrıca geriye dönük ani karbonmonoksit ve metan kıymetlerindeki yükselme kıymetleri incelendiğinde çeperleri/artıkları temizleme için yapılan küçük patlatmalar yapıldığı anlaşılmıştır. Bahse mevzu bu 1-2 dinamit lokumu ile yapılan çeperleri temizleme patlatmaları, dinamit patlatma güvenliği açısından risk içermektedir. Bu sürecin sonucu teknik bilgilere nazaran değil, barutçu ve çalışanların değerlendirmesine bırakıldığı, rutin bir süreç haline dönüştürüldüğü tabirlerden anlaşılmaktadır. Bu durum yönetimsel bir tahlil eksikliği ve dikkatsizliğidir”