MERT İNAN/ İSTANBUL- ABD merkezli araştırma kuruluşu Sıhhat Tesirleri Enstitüsü, üzerinde üç yıldır çalışılan “Kentlerde Hava Kalitesi ve Sağlık” başlıklı raporunu yayınladı. 2010 – 2019 devrine ait dataların mercek altına alındığı raporda, ortalarında İstanbul’un da olduğu, nüfus oranı bakımından dünyanın en büyük kentlerindeki kirliliğin telaş verici boyutta olduğu ortaya konuldu. En ziyanlı kirleticilerin başında azotdioksit olduğunun altı çizilirken raporda, İstanbul’un ‘NO2’ yani azotdioksit düzeyi bakımından listedeki en kirli dokuzuncu kent olduğu açıklandı. Azotdioksit kirliliğinin limit bedel olarak 10 mikrogram metreküp olması gerektiği biçimde, İstanbul’daki oranın 35.3 mikrogram metreküp olduğu saptanırken, bu kategoride listenin başındaki kentler Şangay, Moskova, Tahran, Petesburg, Pekin, Aşkabat olarak sıralandı.
Kaynağı, egzoz dumanı
Rapordan çıkan sonuçları Milliyet’e kıymetlendiren halk sıhhati uzmanı Dr. Melike Yavuz ise “Azotun en değerli kaynağı egzoz dumanıdır. Bunun haricinde güç üretimi başta olmak üzere tüm fosil yakıt yakma süreçleri de azot kirliliğine yol açar. İstanbul’daki araç sayısı ve trafik göz önünde bulundurulduğunda azot kirliliğinin yüksek çıkması şaşırtan değil. Yüksek konsantrasyonda azot dioksit solunması hava yollarını tahriş eder. Bilhassa astımlı ya da öbür teneffüs yolu hastalığı olanların durumunu ağırlaştırarak hastane müracaatlarını artırabilir. Çocuklar ve yaşlılar daha büyük risk altında” dedi. Yavuz, ihtarlarının devamında şunları söylemiş oldu: “Azot havadaki öbür kirleticilerle çeşitli tepkilere girmesi açısından da kıymetli. Örneğin kükürtdioksit ile birlikte ortama yayıldığı alandan epeyce uzak noktalara taşınarak asit yağmurları formunda yere inerler. Ayrıyeten havadaki öbür kimyasallarla tepkiye girerek hem partikül unsur tıpkı vakitte ozon oluşumuna yol açar. bu biçimdece öteki kirleticilerle bir arada insan sıhhatine tesiri katlanarak artabilir.”
İstanbul azotdioksit kirliliği açısından listede dokuzuncu sırada yer alırken, bunun en büyük niçininin ağır trafikteki egzoz dumanı olduğu vurgulandı.
Kaynağı, egzoz dumanı
Rapordan çıkan sonuçları Milliyet’e kıymetlendiren halk sıhhati uzmanı Dr. Melike Yavuz ise “Azotun en değerli kaynağı egzoz dumanıdır. Bunun haricinde güç üretimi başta olmak üzere tüm fosil yakıt yakma süreçleri de azot kirliliğine yol açar. İstanbul’daki araç sayısı ve trafik göz önünde bulundurulduğunda azot kirliliğinin yüksek çıkması şaşırtan değil. Yüksek konsantrasyonda azot dioksit solunması hava yollarını tahriş eder. Bilhassa astımlı ya da öbür teneffüs yolu hastalığı olanların durumunu ağırlaştırarak hastane müracaatlarını artırabilir. Çocuklar ve yaşlılar daha büyük risk altında” dedi. Yavuz, ihtarlarının devamında şunları söylemiş oldu: “Azot havadaki öbür kirleticilerle çeşitli tepkilere girmesi açısından da kıymetli. Örneğin kükürtdioksit ile birlikte ortama yayıldığı alandan epeyce uzak noktalara taşınarak asit yağmurları formunda yere inerler. Ayrıyeten havadaki öbür kimyasallarla tepkiye girerek hem partikül unsur tıpkı vakitte ozon oluşumuna yol açar. bu biçimdece öteki kirleticilerle bir arada insan sıhhatine tesiri katlanarak artabilir.”
İstanbul azotdioksit kirliliği açısından listede dokuzuncu sırada yer alırken, bunun en büyük niçininin ağır trafikteki egzoz dumanı olduğu vurgulandı.