- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 2,935
Memleketler arası Para Fonu’nun (IMF) 19 Nisan’da yayımladığı Dünya Ekonomik Görünüm raporunun data tabanında Türkiye’ye ait dikkat çeken iddialar yer aldı.
Ekim 2021’de yayımladığı bundan evvelki raporda Türkiye için 2022’de 430 milyar TL’lik genel idare bütçe açığı önnazarann IMF, bu hafta yayımladığı raporda bu sayısı 782 milyar TL’ye yükseltti.
IMF, genel idare bütçe açığının ulusal gelire oranını da bu vakitte yüzde 5,6’dan yüzde 6,9’a yükseltti.
IMF, 2023 için daha evvel 522 milyar TL olarak öngördüğü genel idare bütçe açığı varsayımını de 1 trilyon 218 milyar TL’ye yükseltti. Ulusal gelire oranla bütçe açığı varsayımı de bu devir için yüzde 5,9’dan yüzde 7,5’e yükseltildi.
BÜTÇE AÇIĞI VARSAYIMI niye YÜKSELTİLDİ?
Sözcü’den Emre Deveci’nin haberine bakılırsa IMF raporunda, bütçe açığı iddialarının niye yükseltildiğine dair bir kıymetlendirme yok lakin başka ekonomik göstergelere ait varsayımlardaki değişim, bütçe açığı iddialarındaki değişimlere dair de fikir veriyor.
Ekim 2021’deki IMF varsayımları, hükümetin eylül ayı sonunda başlatmış olduğu faiz indirimi operasyonu dikkate alınarak hazırlanmamıştı. Hakikaten kelam konusu raporda 2022 için ortalama enflasyon iddiası yüzde 15,4 idi.
Faiz indirimlerinin akabinde döviz kurları ve enflasyonun patlaması daha sonrasında hazırlanan son raporda ise 2022 yılı ortalama enflasyon iddiası yüzde 60,5’e yükseltildi. bundan evvelki raporda yüzde 12,8 olan 2023 yılı ortalama enflasyon kestirimi de son raporda yüzde 37,2 oldu.
ötürüsıyla hem TL cinsi ulusal gelir, birebir vakitte bütçe açığı sayılarının, enflasyona bağlı olarak artması olağan.
Fakat, artış hem devasa yükseklikte tıpkı vakitte ulusal gelire oranla da açık yükseliyor.
Burada da, IMF’nin 2022 yılı için öngördüğü dolar/TL düzeyi değer taşıyor.
IMF’NİN DOLAR BEKLENTİSİ NE?
IMF’nin ekonomik görünüm raporlarında direkt bir kur varsayımı yer almıyor fakat hem dolar birebir vakitte TL cinsi ulusal gelir varsayımlarına yer verildiği için kastedilen ortalama kur beklentisi hesaplanabiliyor.
IMF varsayımlarına nazaran, 2021 yılında 7 trilyon 154 milyon TL olan Türkiye’nin gayrisafi yurt içi hasılası (GSYH), 2022 yılında 11 trilyon 335 milyar TL’ye yükselecek. bu vakitte dolar bazında GSYH ise 806,8 milyar dolardan 692,4 milyar dolara gerileyecek.
Bu hesaba nazaran, IMF, 2021 yılında 8,87 olan ortalama dolar/TL kurunun, 2022 yılında ortalama olarak 16,37’ye yükselmesini bekliyor.
Dolar/TL’nin 1 Ocak-22 Nisan içindeki ortalamasının 14,09, 22 Nisan kurunun da 14,72 olduğu düşünüldüğünde, yılın kalanında IMF dolar kurunda önemli bir yükseliş beklediği söylenebilir.
IMF’nin Ekim 2021’deki raporunda 2022 için ortalama dolar/TL beklentisi 9,12 idi.
BÜTÇE AÇIĞINI KKM Mİ ARTIRACAK?
IMF’nin 2022 yılı için genel idare bütçe açığı iddiasını 430 milyar TL’den 782 milyar TL’ye yükselttiğini üstte aktarmış, kur ve enflasyon arttığı için nominal sayıların artmasının bir açıdan olağan olduğunu belirtmiştik.
Lakin ulusal gelire orana açık varsayımlarında de önemli bir artış var.
IMF’nin hesaplamalarında kullandığı 2022 yılı dolar/TL beklentisindeki yükseliş de göz önüne alındığında, bütçe açığındaki artışta kur muhafazalı mevduat (KKM) kaynaklı kur farkı ödemelerinin de hesaba katılmış olabileceği akla geliyor.
Gerçekten, 15 Nisan prestijiyle 756,6 milyar TL’lik hacme ulaşan KKM uygulamasının kamuya maliyeti, dolar kuru arttıkça katlanıyor.
Uzmanlar, dolar/TL’nin mevcut düzeyinde 30-35 milyar TL düzeyinde olabilecek olan KKM maliyetinin, kurun 18 TL’ye ulaşması durumunda 210 milyar TL’ye yükselmesini öngörüyor.*
Öte yandan, kur artışıyla birlikte, KKM haricinde bütçeye bir başka ek yük, kamu özel işbirliği projelerinden gelecek. Köprü, otoyol, havalimanı ve kent hastanelerine dövize endeksli verilen gelir garantileri niçiniyle, kur arttığında kamunun ödemeleri de artacak. Bu kalemler de IMF iddialarında hesaba katılmış olabilir.
Seçim yaklaştıkça bütçe musluklarının daha fazla açılabileceği beklentisi de IMF’nin kestirim yaparken dikkate aldığı bir öbür öge olabilir.
*Hesaplama, Twitter’da @e507 kullanıcı ismiyle finans alanında paylaşımlar yapan bireye ilişkin.
Ekim 2021’de yayımladığı bundan evvelki raporda Türkiye için 2022’de 430 milyar TL’lik genel idare bütçe açığı önnazarann IMF, bu hafta yayımladığı raporda bu sayısı 782 milyar TL’ye yükseltti.
IMF, genel idare bütçe açığının ulusal gelire oranını da bu vakitte yüzde 5,6’dan yüzde 6,9’a yükseltti.
IMF, 2023 için daha evvel 522 milyar TL olarak öngördüğü genel idare bütçe açığı varsayımını de 1 trilyon 218 milyar TL’ye yükseltti. Ulusal gelire oranla bütçe açığı varsayımı de bu devir için yüzde 5,9’dan yüzde 7,5’e yükseltildi.
BÜTÇE AÇIĞI VARSAYIMI niye YÜKSELTİLDİ?
Sözcü’den Emre Deveci’nin haberine bakılırsa IMF raporunda, bütçe açığı iddialarının niye yükseltildiğine dair bir kıymetlendirme yok lakin başka ekonomik göstergelere ait varsayımlardaki değişim, bütçe açığı iddialarındaki değişimlere dair de fikir veriyor.
Ekim 2021’deki IMF varsayımları, hükümetin eylül ayı sonunda başlatmış olduğu faiz indirimi operasyonu dikkate alınarak hazırlanmamıştı. Hakikaten kelam konusu raporda 2022 için ortalama enflasyon iddiası yüzde 15,4 idi.
Faiz indirimlerinin akabinde döviz kurları ve enflasyonun patlaması daha sonrasında hazırlanan son raporda ise 2022 yılı ortalama enflasyon iddiası yüzde 60,5’e yükseltildi. bundan evvelki raporda yüzde 12,8 olan 2023 yılı ortalama enflasyon kestirimi de son raporda yüzde 37,2 oldu.
ötürüsıyla hem TL cinsi ulusal gelir, birebir vakitte bütçe açığı sayılarının, enflasyona bağlı olarak artması olağan.
Fakat, artış hem devasa yükseklikte tıpkı vakitte ulusal gelire oranla da açık yükseliyor.
Burada da, IMF’nin 2022 yılı için öngördüğü dolar/TL düzeyi değer taşıyor.
IMF’NİN DOLAR BEKLENTİSİ NE?
IMF’nin ekonomik görünüm raporlarında direkt bir kur varsayımı yer almıyor fakat hem dolar birebir vakitte TL cinsi ulusal gelir varsayımlarına yer verildiği için kastedilen ortalama kur beklentisi hesaplanabiliyor.
IMF varsayımlarına nazaran, 2021 yılında 7 trilyon 154 milyon TL olan Türkiye’nin gayrisafi yurt içi hasılası (GSYH), 2022 yılında 11 trilyon 335 milyar TL’ye yükselecek. bu vakitte dolar bazında GSYH ise 806,8 milyar dolardan 692,4 milyar dolara gerileyecek.
Bu hesaba nazaran, IMF, 2021 yılında 8,87 olan ortalama dolar/TL kurunun, 2022 yılında ortalama olarak 16,37’ye yükselmesini bekliyor.
Dolar/TL’nin 1 Ocak-22 Nisan içindeki ortalamasının 14,09, 22 Nisan kurunun da 14,72 olduğu düşünüldüğünde, yılın kalanında IMF dolar kurunda önemli bir yükseliş beklediği söylenebilir.
IMF’nin Ekim 2021’deki raporunda 2022 için ortalama dolar/TL beklentisi 9,12 idi.
BÜTÇE AÇIĞINI KKM Mİ ARTIRACAK?
IMF’nin 2022 yılı için genel idare bütçe açığı iddiasını 430 milyar TL’den 782 milyar TL’ye yükselttiğini üstte aktarmış, kur ve enflasyon arttığı için nominal sayıların artmasının bir açıdan olağan olduğunu belirtmiştik.
Lakin ulusal gelire orana açık varsayımlarında de önemli bir artış var.
IMF’nin hesaplamalarında kullandığı 2022 yılı dolar/TL beklentisindeki yükseliş de göz önüne alındığında, bütçe açığındaki artışta kur muhafazalı mevduat (KKM) kaynaklı kur farkı ödemelerinin de hesaba katılmış olabileceği akla geliyor.
Gerçekten, 15 Nisan prestijiyle 756,6 milyar TL’lik hacme ulaşan KKM uygulamasının kamuya maliyeti, dolar kuru arttıkça katlanıyor.
Uzmanlar, dolar/TL’nin mevcut düzeyinde 30-35 milyar TL düzeyinde olabilecek olan KKM maliyetinin, kurun 18 TL’ye ulaşması durumunda 210 milyar TL’ye yükselmesini öngörüyor.*
Öte yandan, kur artışıyla birlikte, KKM haricinde bütçeye bir başka ek yük, kamu özel işbirliği projelerinden gelecek. Köprü, otoyol, havalimanı ve kent hastanelerine dövize endeksli verilen gelir garantileri niçiniyle, kur arttığında kamunun ödemeleri de artacak. Bu kalemler de IMF iddialarında hesaba katılmış olabilir.
Seçim yaklaştıkça bütçe musluklarının daha fazla açılabileceği beklentisi de IMF’nin kestirim yaparken dikkate aldığı bir öbür öge olabilir.
*Hesaplama, Twitter’da @e507 kullanıcı ismiyle finans alanında paylaşımlar yapan bireye ilişkin.