AYDIN HASAN Ankara – Mustafa Kemal Atatürk, 27 Aralık 1919’da Ankara’ya geldiğinde Temsil Heyeti Lideri sıfatını taşıyordu. Zor günlerdi, vatan işgal altındaydı. Bu sıfat ile direnişe bürokratik katkıyı sağlaması zordu. Mustafa Kemal, 19 Mart 1920’de bir genelge yayınladı ve Ankara’da olağanüstü yetkilere sahip bir Meclis’in açılması gerektiğini ilan etti. Seçimin akabinde da mebusların, 15 gün ortasında Ankara’ya gelmelerini istedi. İşgalci güçler tarafınca dağıtılan Osmanlı Mebuslar Meclisi’nin üyelerine de Ankara’ya gelmeleri için davet yaptı.
Bu davet üzerine ruhları; esareti yabancı bir doku üzere reddeden, kalpleri güneşten yontulmuş ışık üzere parıltılı yiğitler, vatanın her köşesinden çorak Ankara’ya koşacaktı. Meclis, 23 Nisan 1920’de bu biçimde bir ruh hali ortasında açıldı. 23 Nisan 1920’de evvel Hacı Bayram Camii’nde cuma namazı kılındı. Mebuslar, sokakları dolduran coşku ortasındaki halkın içinden geçmekte zorluk çekiyordu. Meclis binası olarak buna uygun tahminen de tek yer olduğu için seçilen İttihat ve Terakki Kulübü binasına fazlaca da uzak olmayan Hacı Bayram Camii’nden kuvvetlikle gelinebildi. Saat 14.00 sıralarında Meclis birinci toplantısını yaptı. O gün, çabucak hemen ismi konmayan bağımsız yeni devlet ile Cumhuriyete can suyu verildi. Bu Meclis, vatanın kurtuluşu ile devletin kuruluşunu 3 yıl üzere bir müddetde bir arada hayata geçirecekti. 1923’te Cumhuriyet ilan edilecek yeni Türk Devleti kurulacaktı.
YETİMLERE SAHİP ÇIKILDI
Osmanlı’nın son periyodu peş peşe gelen savaşlar ortasında geçti. Trablusgarp ve Balkan savaşlarının akabinde Birinci Dünya Savaşı patlak verdi. Çanakkale, Filistin, Irak, Kafkas cephelerinde yüzbinlerce asker şehit düştü. Geride kalan kimsesiz çocukların bakımı için 1917 yılında Himaye-i Eftal Cemiyeti kuruldu. 1919’da Kurtuluş Savaşı başladı. Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nin oluşturulmasının akabinde 1921 yılında Himaye-i Eftal Cemiyeti Ankara’da bir daha yapılandırıldı. Ulusal uğraşta şehit düşenlerin geriye bıraktığı yetim ve öksüz çocuklara mümkün olduğu kadar sahip çıkılmaya çalışıldı. 30 Ağustos 1922’deki büyük zaferle birlikte vatan kurtuldu.
BAĞIŞ KAMPANYASI
Meclis’in kuruluş yıldönümü olan 23 Nisan, 1923’ten itibaren Ulusal Hakimiyet Bayramı olarak kutlanmaya başlandı. Tıpkı gün Himaye-i Eftal Cemiyeti, bağış pulları hazırladı. Cemiyetin, bir yıl daha sonra 23 Nisan 1924’te Hakimiyet-i Ulusala Gazetesi’nde “Bugün yavrularımızın rozet bayramıdır” duyurusu yayınlandı ve şehit çocuklar için bağış kampanyası başlatıldı. Hakimiyet-i Ulusala Gazetesi’nin 23 Nisan 1926 günlü sayısında “23 Nisan Türklerin Çocuk Günüdür” başlığı altında cemiyetin duyurusu yayınlandı. Cemiyet, 23 Nisan’ı çocuklar günü olarak kabul ettiğini duyurdu. Kahveci, otomobilci ve arabacı esnafının 23 Nisan’da elde edecekleri gelirin bir kısmını Himaye-i Eftal Cemiyeti’ne bağışlayacakları ilan edildi. Cemiyetin ilan ettiği çocuk bayramı, 1927 yılında Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün himayesinde kutlandı. Atatürk, makam araçlarından birini çocuklara tahsis etti.
ULUSLARARASI OLDU
23 Nisan çocuk bayramı olarak birinci sefer resmi merasimlerle 1933 yılında kutlandı. Atatürk, çocukları makamında kabul etti. Makamlara çocukların oturması da, birinci sefer 1933’de uygulandı. 1935 yılında çıkan maddede bayramın ismi Ulusal Hakimiyet Bayramı idi. Lakin uzun yıllar çocuk bayramı ile birlikte kutlandı. UNESCO’nun 1979 yılını Çocuk Yılı ilan etmesiyle birlikte 23 Nisan, memleketler arası bir nitelik kazandı. TRT tarafınca dünya çocuklarının davet edildiği 23 Nisan Çocuk Şenliği düzenlenmeye başlandı. 1980 yılındaki düzenleme ile de bayramın ismi Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak değiştirildi. Türkiye, çocuklara ulusal bir bayramın armağan edildiği tek ülke.
Bu davet üzerine ruhları; esareti yabancı bir doku üzere reddeden, kalpleri güneşten yontulmuş ışık üzere parıltılı yiğitler, vatanın her köşesinden çorak Ankara’ya koşacaktı. Meclis, 23 Nisan 1920’de bu biçimde bir ruh hali ortasında açıldı. 23 Nisan 1920’de evvel Hacı Bayram Camii’nde cuma namazı kılındı. Mebuslar, sokakları dolduran coşku ortasındaki halkın içinden geçmekte zorluk çekiyordu. Meclis binası olarak buna uygun tahminen de tek yer olduğu için seçilen İttihat ve Terakki Kulübü binasına fazlaca da uzak olmayan Hacı Bayram Camii’nden kuvvetlikle gelinebildi. Saat 14.00 sıralarında Meclis birinci toplantısını yaptı. O gün, çabucak hemen ismi konmayan bağımsız yeni devlet ile Cumhuriyete can suyu verildi. Bu Meclis, vatanın kurtuluşu ile devletin kuruluşunu 3 yıl üzere bir müddetde bir arada hayata geçirecekti. 1923’te Cumhuriyet ilan edilecek yeni Türk Devleti kurulacaktı.
YETİMLERE SAHİP ÇIKILDI
Osmanlı’nın son periyodu peş peşe gelen savaşlar ortasında geçti. Trablusgarp ve Balkan savaşlarının akabinde Birinci Dünya Savaşı patlak verdi. Çanakkale, Filistin, Irak, Kafkas cephelerinde yüzbinlerce asker şehit düştü. Geride kalan kimsesiz çocukların bakımı için 1917 yılında Himaye-i Eftal Cemiyeti kuruldu. 1919’da Kurtuluş Savaşı başladı. Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nin oluşturulmasının akabinde 1921 yılında Himaye-i Eftal Cemiyeti Ankara’da bir daha yapılandırıldı. Ulusal uğraşta şehit düşenlerin geriye bıraktığı yetim ve öksüz çocuklara mümkün olduğu kadar sahip çıkılmaya çalışıldı. 30 Ağustos 1922’deki büyük zaferle birlikte vatan kurtuldu.
BAĞIŞ KAMPANYASI
Meclis’in kuruluş yıldönümü olan 23 Nisan, 1923’ten itibaren Ulusal Hakimiyet Bayramı olarak kutlanmaya başlandı. Tıpkı gün Himaye-i Eftal Cemiyeti, bağış pulları hazırladı. Cemiyetin, bir yıl daha sonra 23 Nisan 1924’te Hakimiyet-i Ulusala Gazetesi’nde “Bugün yavrularımızın rozet bayramıdır” duyurusu yayınlandı ve şehit çocuklar için bağış kampanyası başlatıldı. Hakimiyet-i Ulusala Gazetesi’nin 23 Nisan 1926 günlü sayısında “23 Nisan Türklerin Çocuk Günüdür” başlığı altında cemiyetin duyurusu yayınlandı. Cemiyet, 23 Nisan’ı çocuklar günü olarak kabul ettiğini duyurdu. Kahveci, otomobilci ve arabacı esnafının 23 Nisan’da elde edecekleri gelirin bir kısmını Himaye-i Eftal Cemiyeti’ne bağışlayacakları ilan edildi. Cemiyetin ilan ettiği çocuk bayramı, 1927 yılında Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk’ün himayesinde kutlandı. Atatürk, makam araçlarından birini çocuklara tahsis etti.
ULUSLARARASI OLDU
23 Nisan çocuk bayramı olarak birinci sefer resmi merasimlerle 1933 yılında kutlandı. Atatürk, çocukları makamında kabul etti. Makamlara çocukların oturması da, birinci sefer 1933’de uygulandı. 1935 yılında çıkan maddede bayramın ismi Ulusal Hakimiyet Bayramı idi. Lakin uzun yıllar çocuk bayramı ile birlikte kutlandı. UNESCO’nun 1979 yılını Çocuk Yılı ilan etmesiyle birlikte 23 Nisan, memleketler arası bir nitelik kazandı. TRT tarafınca dünya çocuklarının davet edildiği 23 Nisan Çocuk Şenliği düzenlenmeye başlandı. 1980 yılındaki düzenleme ile de bayramın ismi Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olarak değiştirildi. Türkiye, çocuklara ulusal bir bayramın armağan edildiği tek ülke.