GÖKHAN KARAKAŞ İstanbul – Resmi kaynaklara bakılırsa Kurtuluş Savaşı Atatürk’ün Samsun’a çıktığı 19 Mayıs 1919 günü başlarken, ABD’li tarihçi Prof. Dr. Stanford Shaw, Atatürk’ün 5 Kasım 1918 günü İskenderun’u işgal etmek isteyen düşman güçlerine ateş açılması buyruğuyla direnişi başlatmış olduğunı tez etmişti. Orduları dağıtılmış ve devlet idaresi sarsıntıya uğramış Anadolu halkının, kuvvetli ordulara sahip işgalcileri yeneceğinin işareti olan “Geldikleri üzere giderler” kelamları ise 13 Kasım 1918 günü söylenmişti. Mondros Antlaşması ile dağıtılan Yıldırım Orduları Küme Komutanlığı bakılırsavinden alınan Mirliva (Tümgeneral) Mustafa Kemal, Adana’dan bindiği trenle geldiği Haydarpaşa’da işgal donanmasıyla karşılaşmıştı. Karaköy’e geçip oradan Pera Palas’a gitmek için kendisini bekleyen Kartal istimbotunun güvertesinde, 61 gemiden oluşan işgal donanmasına karşı söylenen kelamları, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Kısmından Dr. Öğr. Üyesi Zekeriya Türkmen Milliyet için yorumladı.
‘Kararlılığının dışa vurumu’
Mustafa Kemal’in Dr. Rasim Ferit ve yaveri Cevat Abbas ile Harbiye Nezareti’nin gönderdiği Kartal istimbotuna binerek Haydarpaşa’dan ayrıldığını belirten Türkmen, “Atatürk’ün, buğulu gözlerle uzaklara bakıp ‘Akıtılan kanları, on binlerce şehidi bunun için mi verdik’ diye sorguladığı bir gerçektir. Kaşları çatılan Mustafa Kemal’in kararlı biçimde söylemiş olduği ‘Geldikleri üzere giderler’ kelamı gayrette kararlı olduğunun dışa vurumuydu. İşgal İstanbul’unda kaldığı vakit içinderda etrafındakilere ‘Keşke İstanbul’a gelmeseydim, bu elim görüntüyü görmeseydim, Anadolu’da gayrete atılsaydık’ dediği belirtilir” dedi.
Osmanlıca fotoğrafı birinci defa Milliyet’te
Mirliva Mustafa Kemal’in güvertesinde “Geldikleri üzere giderler” kelamlarını söylemiş olduği Kartal istimbotu, 2016 yılında denizciler tarafınca bulunarak yenilenmişti. Yakın vakitte Beşiktaş Meydanı’nda İstanbul’un birinci anıt gemisi olması beklenen Kartal istimbotunun, 1 Kasım 1928 tarihli harf devrimindilk evvelki fotoğrafı bulundu. Salt Galata arşivinden birinci sefer paylaşılan fotoğrafta Kartal istimbotun güvertesindeki Osmanlıca yazı dikkat çekiyor.
İşgal İstanbul’u uygun incelenmeli
Yarı batık ve hurdaya çıkartılmak için bekletilirken tarihe kazandırılan Kartal istimbotunun sembol bir deniz aracı olduğunu belirten Dr. Türkmen, “Mustafa Kemal Paşa’nın Kartal’ın güvertesinde söylemiş olduği kelamlar, Türk istiklal çabasının başlayacağına dair, kurucu liderin kararlılığıdır. Tıpkı Nusret mayın gemisi üzere çürümeye terk edilirken kurtarılması ve anıt müzeye dönüştürülmesi hayli değerli. 13 Kasım 1918’de başlayıp 6 Ekim 1923 tarihinde Türk ordusunun İstanbul’u denetim altına almasına kadar geçen müddette işgal İstanbul’uyla ilgili tarihi açıdan tam bir psiko-sosyal analiz çabucak hemen yapılmadı” dedi.
‘Kararlılığının dışa vurumu’
Mustafa Kemal’in Dr. Rasim Ferit ve yaveri Cevat Abbas ile Harbiye Nezareti’nin gönderdiği Kartal istimbotuna binerek Haydarpaşa’dan ayrıldığını belirten Türkmen, “Atatürk’ün, buğulu gözlerle uzaklara bakıp ‘Akıtılan kanları, on binlerce şehidi bunun için mi verdik’ diye sorguladığı bir gerçektir. Kaşları çatılan Mustafa Kemal’in kararlı biçimde söylemiş olduği ‘Geldikleri üzere giderler’ kelamı gayrette kararlı olduğunun dışa vurumuydu. İşgal İstanbul’unda kaldığı vakit içinderda etrafındakilere ‘Keşke İstanbul’a gelmeseydim, bu elim görüntüyü görmeseydim, Anadolu’da gayrete atılsaydık’ dediği belirtilir” dedi.
Osmanlıca fotoğrafı birinci defa Milliyet’te
Mirliva Mustafa Kemal’in güvertesinde “Geldikleri üzere giderler” kelamlarını söylemiş olduği Kartal istimbotu, 2016 yılında denizciler tarafınca bulunarak yenilenmişti. Yakın vakitte Beşiktaş Meydanı’nda İstanbul’un birinci anıt gemisi olması beklenen Kartal istimbotunun, 1 Kasım 1928 tarihli harf devrimindilk evvelki fotoğrafı bulundu. Salt Galata arşivinden birinci sefer paylaşılan fotoğrafta Kartal istimbotun güvertesindeki Osmanlıca yazı dikkat çekiyor.
İşgal İstanbul’u uygun incelenmeli
Yarı batık ve hurdaya çıkartılmak için bekletilirken tarihe kazandırılan Kartal istimbotunun sembol bir deniz aracı olduğunu belirten Dr. Türkmen, “Mustafa Kemal Paşa’nın Kartal’ın güvertesinde söylemiş olduği kelamlar, Türk istiklal çabasının başlayacağına dair, kurucu liderin kararlılığıdır. Tıpkı Nusret mayın gemisi üzere çürümeye terk edilirken kurtarılması ve anıt müzeye dönüştürülmesi hayli değerli. 13 Kasım 1918’de başlayıp 6 Ekim 1923 tarihinde Türk ordusunun İstanbul’u denetim altına almasına kadar geçen müddette işgal İstanbul’uyla ilgili tarihi açıdan tam bir psiko-sosyal analiz çabucak hemen yapılmadı” dedi.