- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 2,935
Onur Oğuz’un yazısından alıntı
Yeni iktisat siyasetinin anlamaya yönelik 2 temel sorum vardı; 1-bu kadar düşük faizle bankalar nasıl mevduat toplayacak? 2-bu biçimdesi yüksek kur ile piyasa nasıl baş edecek? Cumhurbaşkanı’nın kura dair açıklamalarında bu temel sorulara karşılık gelmiş gibi…
Doların doludizgin tırmanışı durduğu üzere, 8 liraya varan düşüş ile adeta baş döndürdü. “İner de çıkar da” tarifindeki doların bu devasa gerilemesi, (ya da liranın dolar karşısında paha kazanması) kalıcı olur mu? Şayet bu başarılırsa, Türk iktisadı rahat nefes alacak, soluklanacağız.
Merkez Bankası’nın peş peşe faiz düşürmesiyle tırmanan dövizi durdurmak için yollar aranıyordu. Öncelikle direkt müdahale denendi ve 4 partide 5 milyar $ rezervlerden gitti, işe yaramadı. Yabancı uzmanlar, “en az 10 puan faiz artışıyla fakat durdurulabilir” derken, farklı bir yol denendi.
KUR GARANTİLİ FAİZ TELAFİSİ
Bu yolun ismi; kur garantili lira mevduatı sözü… Bankada lirası olan, mevduat faizine razı olsun, kur artışının gerisinde kalan ölçüsünü hazine ödesin. Devlet, kur farkını garantileyince, gece yarısı inişe geçen dolar, 11 lirayı dahi bakılırsabildi.
Bu, enflasyonun tesiriyle şahlanan negatif gerçek faiz yüzünden liradan kaçışa fren olabilir. Kâfi ki verilen kelam tutulsun. Lakin sorun şu ki döviz endeksli bu garantinin Hazine’ye maliyeti ne olacak? Olacağı şu; Banknot Matbaası devreye girecek, tahminen 200 milyar lirayı bulacak bütçe yükü gelecek.
İKİ SORU İKİ KARŞILIK
Lira hesabı olmayandan alıp lira hesabı olanlar mı desteklenecek?
Evet, bankada rastgele bir birikimi olmayan milyonlarca memur, personel, emekli, çiftçi, dar gelirli vatandaşın vergisiyle, bankada birikimi olup düşük faiz yüzünden kur artışına bakılırsa daha kazanmalarının kaybı karşılanacak. Bu, adil değil.
Dolar bir daha çıkar mı?
Şayet bu önlem, mali siyasetler ile desteklenmez, misal enflasyonla uğraş programı uygulanmaz ise döviz bir daha tırmanabilir. Aslında TL mevduatı, bu adımla dolarizasyonun kesimi haline geldiğinden enflasyon ivmelenebilir ve bu da kuru daha da üst zıplatabilir.
Yeni iktisat siyasetinin anlamaya yönelik 2 temel sorum vardı; 1-bu kadar düşük faizle bankalar nasıl mevduat toplayacak? 2-bu biçimdesi yüksek kur ile piyasa nasıl baş edecek? Cumhurbaşkanı’nın kura dair açıklamalarında bu temel sorulara karşılık gelmiş gibi…
Doların doludizgin tırmanışı durduğu üzere, 8 liraya varan düşüş ile adeta baş döndürdü. “İner de çıkar da” tarifindeki doların bu devasa gerilemesi, (ya da liranın dolar karşısında paha kazanması) kalıcı olur mu? Şayet bu başarılırsa, Türk iktisadı rahat nefes alacak, soluklanacağız.
Merkez Bankası’nın peş peşe faiz düşürmesiyle tırmanan dövizi durdurmak için yollar aranıyordu. Öncelikle direkt müdahale denendi ve 4 partide 5 milyar $ rezervlerden gitti, işe yaramadı. Yabancı uzmanlar, “en az 10 puan faiz artışıyla fakat durdurulabilir” derken, farklı bir yol denendi.
KUR GARANTİLİ FAİZ TELAFİSİ
Bu yolun ismi; kur garantili lira mevduatı sözü… Bankada lirası olan, mevduat faizine razı olsun, kur artışının gerisinde kalan ölçüsünü hazine ödesin. Devlet, kur farkını garantileyince, gece yarısı inişe geçen dolar, 11 lirayı dahi bakılırsabildi.
Bu, enflasyonun tesiriyle şahlanan negatif gerçek faiz yüzünden liradan kaçışa fren olabilir. Kâfi ki verilen kelam tutulsun. Lakin sorun şu ki döviz endeksli bu garantinin Hazine’ye maliyeti ne olacak? Olacağı şu; Banknot Matbaası devreye girecek, tahminen 200 milyar lirayı bulacak bütçe yükü gelecek.
İKİ SORU İKİ KARŞILIK
Lira hesabı olmayandan alıp lira hesabı olanlar mı desteklenecek?
Evet, bankada rastgele bir birikimi olmayan milyonlarca memur, personel, emekli, çiftçi, dar gelirli vatandaşın vergisiyle, bankada birikimi olup düşük faiz yüzünden kur artışına bakılırsa daha kazanmalarının kaybı karşılanacak. Bu, adil değil.
Dolar bir daha çıkar mı?
Şayet bu önlem, mali siyasetler ile desteklenmez, misal enflasyonla uğraş programı uygulanmaz ise döviz bir daha tırmanabilir. Aslında TL mevduatı, bu adımla dolarizasyonun kesimi haline geldiğinden enflasyon ivmelenebilir ve bu da kuru daha da üst zıplatabilir.