Dolar: TL 2021’de yüzde 30’dan fazla paha kaybetti, kur krizinden bahsetmek mümkün mü?

Severus

Global Mod
Global Mod
Katılım
30 May 2021
Mesajlar
2,935
Türk Lirası, bu yıl Amerikan Doları karşısında yüzde 30’dan fazla bedel kaybetti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Eylül, Ekim ve Kasım aylarında piyasaların beklentisinin bilakis toplamda 400 baz puan faiz indirimine gitmesi, TL’deki paha kaybını hızlandırdı.

Enflasyonun yüzde 20’ye yakın bulunmasına karşın TCMB’nin faizleri yüzde 15 düzeyine çekmesi, TL üstündeki baskıyı artırıyor.

Dolar/TL kuru birinci sefer 12 Kasım Cuma günü ruhsal hudut olan 10 düzeyinin üzerine çıktı.

Kasım ayında Türk Lirası dolara karşı yüzde 11 kıymet kaybederek Bloomberg’in bilgilerine bakılırsa en makûs performans sergileyen gelişmekte olan ülke para ünitesi oldu.

TL’nin altı haftadır kesintisiz paha kaybetmesi, kimi analistlerin Türkiye’nin bir kur krizi ortasında olduğu yorumunu yapmasına niye oldu.

Pekala bu kaideler altında bir kur krizinden bahsetmek mümkün mü?


Kanada merkezli yatırım bankası TD Securities’ten gelişen piyasalar baş stratejisti Cristian Maggio’ya göre bu sorunun karşılığı “Evet”.

Maggio, “Evet, bir kur krizi var. Lakin şimdilik yoğunluğunun düşük olduğunu söyleyebiliriz. 2018 yılında kur bunun iki katı süratte hareket ediyordu” diyor.

Türk Lirası, bu haftanın başından beri dolara karşı yüzde 8 bedel kaybetti. TCMB’nin Kasım ayı faiz sonucu öncesi günlük kıymet kaybı ise yüzde 3’ün üzerine çıktı.

‘Kur, 10, 12, 20, hatta bunların da üzerine çıkabilir’

2018 yılının Ağustos ayında ABD ve Türkiye içinde yaşanan Pastör Brunson krizinin tetiklemesiyle TL’de paha kaybı günlük yüzde 10’ları aşıyordu.

Bu kur krizindilk evvel de TCMB uzun bir süre faizleri yükseltmekte direnmiş; lakin TL’deki keskin kıymet kayıplarıyla Eylül ayında faizlerde sert bir yükseliş sonucu almıştı.

“TL’deki kanamanın durması için faizlerin artırılması gerek” diyen Cristian Maggio, ister istemez TCMB’nin eninde sonunda faizleri yükseltmek zorunda kalacağı görüşünde.

İsviçre merkezli Swissquote bankasından piyasa stratejisti İpek Özkardeşkaya ise Türkiye’de kur krizinden fazla bir Merkez Bankası bağımsızlık krizi olduğunu düşünüyor:

“Para siyaseti kararları siyasi güçlerin gölgesinde kalıyor ve bu epeyce vahim bir durum.”


Özkardeşkaya, Dolar/TL kurunun yakın vakitteki performansı ile ilgili olarak, “Kur 10, 12, 20 ve hatta daha da üzerine çıkabilir. Dolardaki yükselişin suratını, piyasanın inancının tekrar ne vakit kazanılacağı belirleyecek” yorumunda bulunuyor.

‘Şirketlerde borç krizini tetikleyecektir’

Swissquote bankasından Özkardeşkaya, TL’deki bu süratli kıymet kaybının iktisada olan tesirini ise şöyle anlatıyor:

“TL’deki paha kaybı ülkenin yoksullaşmasını, iktisadın yavaşlamasını ve şirket borç krizini tetikleyecektir. Bilhassa doların aslına bakarsanız güçlendiği ve güç meblağlarının bu kadar arttığı bir periyotta TL’nin güç kaybetmesi demek, iktisat için ağır bir yük demek.”

TD Securities’ten Cristian Maggio da Dolar/TL kurunun oldukcatan beklentileri aştığını vurguluyor.

Erdoğan’ın kur üstündeki tesiri

Döviz alım ve satım platformu FxPro’dan kıdemli piyasa analisti Alex Kuptsikevich ise “TL’deki kıymet kaybı, düşük faiz siyasetine dayanak verdiğini yine açıklayan Erdoğan’ın yardımı olmadan gerçekleşemezdi” diyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, uzun vakittir yüksek faizin enflasyona niye olduğunu öne sürerek genel kabul goren iktisat teorisinin zıddı bir siyaset izliyor.

Birden fazla uzmana göre ise faizleri yüksek tutmak enflasyonla çaba etmek için takip edilmesi gereken bir para siyaseti aracı.


Erdoğan, son olarak dün AKP Meclis Küme Toplantısı’nda yaptığı konuşmada “birlikte yürüdüğümüz arkadaşlarımızdan faizi savunanlar, kusura bakmasınlar. Bu yolda ben, faizi savunanla birlikte olmam” demişti.

Londra merkezli ekonomik danışmanlık kurumu Capital Economics’in gelişmekte olan piyasalar kıdemli ekonomisti Jason Tuvey de Türkiye’nin kur krizi tesiri altına girmek üzere olduğunu düşünenlerden.

Jason Tuvey’e nazaran Erdoğan’ın baskısı faizlerin düşürülmesine bu da enflasyonun yükselmesine niye oluyor.

Tuvey, en büyük riskin bankacılık kesimi üzerinde olduğu görüşünde.

Kur krizi nedir?

Para ünitesinin pahasındaki ani ve yüksek frekanslı değişimler, “kur şoku” olarak isimlendiriliyor.

Kur şoklarının enflasyondan faiz oranlarına, ithalat ve ihracattan istihdama kadar yayılan tesirleri var.

Bir ülkenin para ünitesinde ani kıymet kaybı yaşanması durumuna da “kur krizi” ismi veriliyor.

Kur krizinin en sert tesiri yükselen enflasyonda kendini gösteriyor.

BBC Türkçe