- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 2,935
Kurlarda geçen yılın son çeyreğinde yaşanan süratli yükseliş hem yatırım tıpkı vakitte tüketim alışkanlıklarını büyük ölçüde değiştirdi. Çok sayıda tasarruf sahibi her gün yeni rekorların kırılmasıyla süratle dövize yöneldi. Bunun altında yatan ana niye ise tasarrufl arının bedelini korumaktı.
Dünya’dan Ufuk Korcan’ın yazısına nazaran 20 Aralık’ta açıklanan kur muhafazalı mevduat eseri kurlardaki yükselişi durdurdu. İşte o devir 15-18 TL aralığından dolar alanlar bugün ‘dolar bir daha yükselir mi?’ sorusunu soruyor.
Kur muhafazalı mevduat faktörü
Öncelikle kurları üst iten niçinlere bakalım. Bunlardan birincisi yurtiçi yerleşik bireysellerin döviz talebi. Bu talebin kur muhafazalı TL mevduat eseriyle önü kesilmişe benziyor. Zira parasını TL’de tutan ve kurlardaki artışla dövize geçenlerin tasaları devlet tarafınca verilen ‘kur garantisi’ ile azaldı.
Tasarruf sahipleri, vade sonunda kurlardaki artış faiz gelirinin/kâr hissesinin üzerinde oluşursa ortadaki farkı alacaklar. Aksisi durumda yani kurlarda aşağı istikametli bir hareket olması halinde ise faiz/kâr hissesi geliri elde etmeye devam edecekler.
Yabancının ismi yok!
Geçmiş devirlerde kurlar üzerinde baskı oluşturan bir başka niye ise yabancı talebiydi. Ekonomik ya da siyasi bir tedirginlik yaşandığında yabancıların pay ve tahvilden dövize dönmeleri kurları üst itiyordu. Artık para ve sermaye piyasalarında kısa vadeli hareket eden yabancı yatırımcı sayısının pek azalması bu istikametli bir talebi sonlandırıyor. Borsa İstanbul’da yabancı hissesi son datalara nazaran yüzde 40’ın altına indi. Bu sayı Ekim 2007’de yüzde 72.63 ile rekor kırmıştı. Kalan yabancılar ise orta ve uzun vadeli yatırım yapan fonlar.
İthalata kur-vergi freni
İthalat da bir daha döviz talebi yaratan niçinlerden. Döviz kurlarında yaşanan süratli yükseliş içeride ithal mamüllerin fiyatlarına direkt yansırken enfl asyon üzerinde baskı yaratıyor. Kurlardaki artışla alım gücünde yaşanan azalma, ithal eserlere olan talebi azaltıyor. Öte yandan ithalat içerisinde kıymetli yer tutan cep telefonu üzere elektronik aygıtlara getirilen ek vergiler de bir daha ithalata fren yaptırıyor. bu biçimde olunca ithalat kaynaklı döviz talebi de azalıyor.
Kurlarda istikameti, yerli yatırımcı belirleyecek
Evet kurlar üzerinde kısa vadeli üst istikametli harekete niye olan gelişmeler şu etapta denetim altına alınmışa benziyor. Pekala yükseltmekte zorlanan dolar düşer mi? Bu sorunun cevabı da döviz arzı kısmında. Döviz arzının en kıymetli kaynağı yabancı yatırımcı. Son senelerda para ve sermaye piyasalarına yeni yabancı girişi olmazken direkt yabancı girişi de çok azaldı. özetlemek gerekirsesı döviz arzında raconu yerli yatırımcı kesiyor. Kur muhafazalı mevduat hesabının iki gayesi var. Birincisi TL’den dövize geçişi durdurmak, başkası de dövizleri TL’ye döndürmek. Birinci maksada ulaşıldı. İkinci amaçta ise birinci günlerdeki katılık artık yok.
13.8 milyar dolar çözüldü
Kur muhafazalı mevduat birinci vakit içinderda kişisel yatırımcılara yönelik uygulandı. 24 Aralık’ta 146 milyar dolar olan bireysellerin döviz hesapları, yeni eser açıklaması daha sonrası 1 haftada azalmak yerine 147 milyar dolara çıktı. Lakin kurumların da sisteme dahil edilmesi döviz hesaplarında çözülmeyi hızlandırdı. 24 Aralık’ta 239 milyar dolar civarı olan Döviz Tevdiat Hesapları’nın büyüklüğü 4 Şubat’ta 225 milyar dolara geriledi. Yani 1 ayda yaklaşık 13.8 milyar dolarlık bir döviz TL’ye döndü. Bu hesaplarda çözülmenin devam etmesi durumunda aşağı istikametli baskı yaşanabilir. Öte yandan yurtharicinde yaşayan vatandaşların da Euro, dolar ve sterlin cinsi birikimlerini Türk bankalarında kur muhafazalı TL hesaplarına yatırmalarına yönelik hayata geçirilen Yuvam Hesabı uygulaması da bir daha arzı artırmayı hedefliyor.
Dolarda 13.23 TL düzeyi kritik
Dolar/TL paritesinin teknik tahliline bakıldığında, 8 Ocak’ta 14.30 TL düzeylerinden başlayan düşüş trendi sürüyor. Bu trendin direnç noktası ise yaklaşık olarak 13.70 TL düzeyleri. Bu düzeyin geçilmesi durumunda 13.73 TL düzeyi birinci yatay direnç noktası. Aşılması durumunda 13.90 TL direnci son derece kritik bir düzey. Çünkü bu noktanın üzerinde paritenin 14.30 TL düzeylerine kadar önünde fazlaca güçlü bir direnç noktası bulunmuyor. Muhtemel geri çekilmelerde ise 13.23-13.45 TL takviye bölgesi son derece değerli. Paritenin bu bölgenin altına gelmesi durumunda 13.03-12.80 TL düzeyleri orta takviye noktaları olmak üzere birinci etapta 12.56 TL düzeylerine kadar gerileme durumu olabilir.
Dünya’dan Ufuk Korcan’ın yazısına nazaran 20 Aralık’ta açıklanan kur muhafazalı mevduat eseri kurlardaki yükselişi durdurdu. İşte o devir 15-18 TL aralığından dolar alanlar bugün ‘dolar bir daha yükselir mi?’ sorusunu soruyor.
Kur muhafazalı mevduat faktörü
Öncelikle kurları üst iten niçinlere bakalım. Bunlardan birincisi yurtiçi yerleşik bireysellerin döviz talebi. Bu talebin kur muhafazalı TL mevduat eseriyle önü kesilmişe benziyor. Zira parasını TL’de tutan ve kurlardaki artışla dövize geçenlerin tasaları devlet tarafınca verilen ‘kur garantisi’ ile azaldı.
Tasarruf sahipleri, vade sonunda kurlardaki artış faiz gelirinin/kâr hissesinin üzerinde oluşursa ortadaki farkı alacaklar. Aksisi durumda yani kurlarda aşağı istikametli bir hareket olması halinde ise faiz/kâr hissesi geliri elde etmeye devam edecekler.
Yabancının ismi yok!
Geçmiş devirlerde kurlar üzerinde baskı oluşturan bir başka niye ise yabancı talebiydi. Ekonomik ya da siyasi bir tedirginlik yaşandığında yabancıların pay ve tahvilden dövize dönmeleri kurları üst itiyordu. Artık para ve sermaye piyasalarında kısa vadeli hareket eden yabancı yatırımcı sayısının pek azalması bu istikametli bir talebi sonlandırıyor. Borsa İstanbul’da yabancı hissesi son datalara nazaran yüzde 40’ın altına indi. Bu sayı Ekim 2007’de yüzde 72.63 ile rekor kırmıştı. Kalan yabancılar ise orta ve uzun vadeli yatırım yapan fonlar.
İthalata kur-vergi freni
İthalat da bir daha döviz talebi yaratan niçinlerden. Döviz kurlarında yaşanan süratli yükseliş içeride ithal mamüllerin fiyatlarına direkt yansırken enfl asyon üzerinde baskı yaratıyor. Kurlardaki artışla alım gücünde yaşanan azalma, ithal eserlere olan talebi azaltıyor. Öte yandan ithalat içerisinde kıymetli yer tutan cep telefonu üzere elektronik aygıtlara getirilen ek vergiler de bir daha ithalata fren yaptırıyor. bu biçimde olunca ithalat kaynaklı döviz talebi de azalıyor.
Kurlarda istikameti, yerli yatırımcı belirleyecek
Evet kurlar üzerinde kısa vadeli üst istikametli harekete niye olan gelişmeler şu etapta denetim altına alınmışa benziyor. Pekala yükseltmekte zorlanan dolar düşer mi? Bu sorunun cevabı da döviz arzı kısmında. Döviz arzının en kıymetli kaynağı yabancı yatırımcı. Son senelerda para ve sermaye piyasalarına yeni yabancı girişi olmazken direkt yabancı girişi de çok azaldı. özetlemek gerekirsesı döviz arzında raconu yerli yatırımcı kesiyor. Kur muhafazalı mevduat hesabının iki gayesi var. Birincisi TL’den dövize geçişi durdurmak, başkası de dövizleri TL’ye döndürmek. Birinci maksada ulaşıldı. İkinci amaçta ise birinci günlerdeki katılık artık yok.
13.8 milyar dolar çözüldü
Kur muhafazalı mevduat birinci vakit içinderda kişisel yatırımcılara yönelik uygulandı. 24 Aralık’ta 146 milyar dolar olan bireysellerin döviz hesapları, yeni eser açıklaması daha sonrası 1 haftada azalmak yerine 147 milyar dolara çıktı. Lakin kurumların da sisteme dahil edilmesi döviz hesaplarında çözülmeyi hızlandırdı. 24 Aralık’ta 239 milyar dolar civarı olan Döviz Tevdiat Hesapları’nın büyüklüğü 4 Şubat’ta 225 milyar dolara geriledi. Yani 1 ayda yaklaşık 13.8 milyar dolarlık bir döviz TL’ye döndü. Bu hesaplarda çözülmenin devam etmesi durumunda aşağı istikametli baskı yaşanabilir. Öte yandan yurtharicinde yaşayan vatandaşların da Euro, dolar ve sterlin cinsi birikimlerini Türk bankalarında kur muhafazalı TL hesaplarına yatırmalarına yönelik hayata geçirilen Yuvam Hesabı uygulaması da bir daha arzı artırmayı hedefliyor.
Dolarda 13.23 TL düzeyi kritik
Dolar/TL paritesinin teknik tahliline bakıldığında, 8 Ocak’ta 14.30 TL düzeylerinden başlayan düşüş trendi sürüyor. Bu trendin direnç noktası ise yaklaşık olarak 13.70 TL düzeyleri. Bu düzeyin geçilmesi durumunda 13.73 TL düzeyi birinci yatay direnç noktası. Aşılması durumunda 13.90 TL direnci son derece kritik bir düzey. Çünkü bu noktanın üzerinde paritenin 14.30 TL düzeylerine kadar önünde fazlaca güçlü bir direnç noktası bulunmuyor. Muhtemel geri çekilmelerde ise 13.23-13.45 TL takviye bölgesi son derece değerli. Paritenin bu bölgenin altına gelmesi durumunda 13.03-12.80 TL düzeyleri orta takviye noktaları olmak üzere birinci etapta 12.56 TL düzeylerine kadar gerileme durumu olabilir.