Delta varyantı, piyasalar için; büyük bir fırsat mı, yoksa sonlu bir moladan mı ibaret?

Manolya

Global Mod
Global Mod
Katılım
30 May 2021
Mesajlar
3,272
Bilindiği üzere son vakit içinderda Delta varyantına dair gelişmeler piyasalar üzerinde çok tesirli olmakta. Bilhassa geçtiğimiz hafta, borsalar başta olmak üzere piyasalar üzerinde yüksek oynaklıklı hareketler ortaya çıktı. Olay sayılarının süratle yükselmesi daha sonrasında; biroldukça ülkede yeni kısıtmaların gündeme gelmesi ile geçtiğimiz Pazartesi günü risk iştahında da önemli daralma ortaya çıkmış ve yatırımcıların riskli varlıklardan kaçış yaptığıbnı görmüştük. Pazartesi günü ABD Doları, Japon Yeni ve ABD tahvilleri üzere inançlı liman varlıklarına gelen talebin devamında Salı günü ABD 10 yıllık tahvil faizleri yüzde 1.12 düzeyine kadar gerilerken, Dolar Endeksi de Salı ve Çarşamba günleri Nisan ayından bu yana birinci kere 93.10 civarına hakikat yükseliş gösterdi.

Tüm bu gelişmeler daha sonrasında; “fiyatlamaların devamı gelir mi?” derken, işin içine “konjenktür” dahil oldu ve fiyatlama davranışları bir anda aksiye döndü. Neydi pekala mevcut konjenktür?

Olay sayılarının azaldığı bir periyotta, bilgilerdeki güzelleşmeyle de birlikte bilhassa 16 Haziran’da açıklanan FED/FOMC kararlarında; tapering(varlık alımlarının azaltılması) tartışmalarının başladığının belirtilmesi ve faiz projeksiyonlarında 2023 yılına 50 Bp. ‘lık faiz artırım beklentisi eklenmesi, yeni konjonktürün “FED sıkılaştırması” olmasının önünü açmıştı. daha sonrasında da; açıklanan kıymetli biroldukca ABD verisinin güzel gelmesi ile bir arada kimi FED yetkilileri sıkılaştırmaya geçilmesinin vaktinin çok yaklaştığına işaret etmiş ve bu durum da piyasaların artık diken üstünde hareket etmeye başlamasına niye olmuştu. İşte bu çerçevede olaylara bakan piyasalar, -Delta varyantının yayıldığına dair haber akışlarına birinci etapta olağan fiyatlaması ile olumsuz reaksiyon verirken- bu durumun aslında FED’in sıkılaştırmasını öteleyebileceğine dair var iseyımı geçerli kılması ile “kötü bir hadiseden; müspet fiyatlama” çıkardı. Yani, FED baskısının şu kademede ortadan kalkalacağına dair artan umutlar; risk alma iştahına olumlu yansıdı ve başta ABD borsaları olmak üzere pek epeyce borsa endeksinde ralliler oluştu.

Tüm bu gelişmeler ışığında baktığımızda, akıllara otomatikman şu soru geliyor: “Delta Varyantı, piyasalar için; son bir fırsat mı, yoksa hudutlu bir moladan mı ibaret?”

Öncelikle, üstte da değindiğimiz üzere; işler güzele giderken sıkılaştırma düşünen FED, Delta varyantının ortaya çıkaracağı belirsizlik ve ekonomiler üstündeki olumsuz tesirleri düşünüldüğünde; kısa vadede sıkılaştırmaya gitmekten imtina edebilir. Hatta ve hatta hadise sayılarının denetim dışına çıkması durumunda; mevcut gevşeme adımlarını daha da artırmak zorunda kalabilir. Bu açıdan baktığımızda, Delta varyantının piyasalar için kısa vadeli bir fırsat sunacağı aşikâr.

Öbür yandan, yapılan araştırmaların kararında varyantın sıklıkla aşı olmayan bireyler üzerinde tesirli olduğu düşünüldüğünde; biroldukca gelişmiş iktisat aşılama konusunda yeni önlem ve teşvikleri devreye alarak Pandemi sürecini denetim altına almak isteyecektir(ki son günlerde aşı zaruriliği yahut aşısızların toplumsal hayatlarının sonlandırılması üzere bir ekip uygulamaların devreye alınmasından bahsedilir oldu). Bu senaryoda da; FED’in, 27-28 Temmuz FOMC toplantılarında olmasa da, 21-22 Eylül toplantılarında sıkılaştırmayı bir daha gündeme getirmesi ve hatta mortgage takviyeli tahvillerden başlayarak “tapering’i başlatması/başlatmanın tarihini açıklaması” kelam konusu olabilir. bir daha, virüsün denetim dışına çıkması senaryosunda da şunu göz arkası etmemekte yarar var; majör merkez bankaları ve hükumetlerin(hazine eliyle) teşvikleri artırması kelam konusu olsa bile, istihdam üstündeki tahribat bir daha artış gösterebilir ve bu da büyüme öngörülerini olumsuz tarafta etkileyebilir. Bu açıdan bakıldığında ekstra para dağıtmanın pek de bir esprisi kalmıyor. Pandemi mühletince bir öbür risk ögesi olarak takip edilen yüksek enflasyon konusunda ise; Pandeminin bir daha yayılmasının ortaya çıkaracağı talep daralmasına karşın(ki Pandeminin birinci başına nazaran epeyce fazla daralma olmayabilir talepte), arz tarafında istihdam kayıpları ile ortaya çıkacak azalmalar ve Çin üzere ülkelerin devam etmesi olası korumacılık önlemleri, yeni bir yüksek enflasyon dalgasını birlikteinde getirebilir ve FED’i -delta varyantı ile gayrette muvaffakiyete ulaşılır ulaşılmaz- sıkılaştırmaya teşvik edebilir.



Bu kapsamda temel senaryomu şöyle konumlandırmayı mantıklı görüyorum;



  1. FED yetkilileri, varyantın olumsuz tesirlerini ölçmek için erken bir sıkılaştırmadan imtina etmek isteyecektir. Lakin, bunu yaparken; -Pandemi denetimden çıkmadığı sürece- enflasyon sayılarını ve finansal istikrarı olumsuz etkilememesi açısından ek gevşeme adımları atmak yerine yalnızca izlemede kalabilirler.


  1. Aşılamanın hızlanması ve bu kapsamda Delta ve öbür varyantları da kapsayacak biçimde Pandeminin denetim altına alınması ve ekonomik toparlanma emarelerinin bir daha devamının sağlanması durumunda da; FED, tapering adımları ile normalleşmeye(sıkılaştırma) dönebilir.
Kısacası, mevcut durumda Delta varyantı kaynaklı Covid-19 Pandemisinde ortaya çıkan olay artışları; toplumsal ömrü Paneminin başındaki kadar olumsuz etkilemekten uzak. Birtakım ülkelerin uygulayabilecekleri bir kadro sınırlamalara rağmen, hayli büyük bir irüs yayılımı olmadığı sürece büyük karantina önlemi uygulama ihtimalleri giderek zayıflamış durumda. Bunun yerine; aşılamanın teşvik edilmesi yahut bir kadro aşılama zorunlulukları getirilmesi yolu ile pandeminin denetim altına alınmasına çalışılacağını düşünmekteyim. Bu kapsamda, talep tarafındaki kayıpların da; pandeminin birinci başındakine nazaran hudutlu kalması mümkün. Tüm, bunları düşündüğümüzde; FED yetkilileri bir süre beklemede kalma yolunu seçecek olsa da, birinci fırsatta “parasal sıkılaştırma(QT)” bir daha günme gelecektir. Bu durumda da, sıkılaştırma fiyatlamalarının bir daha ortaya çıkması;kaçınılmaz olacaktır.

Kelamın özü: Delta varyantı, FED’in sıkılaştırmasının piyasalar(borsalar, ABD Doları karşısındaki para üniteleri ve emtialar tarafında baskı ve daha yüksek faiz beklentileri ile ortaya çıkacak tahvillerden çıkış kapsamında tahvil faizlerinde süratli tırmanma) üzerinde oluşturabileceği satış baskısını bertaraf edecek olması niçiniyle, piyasalar açısından; büyük bir fırsat olmaktan fazlaca, nefes aldıracak kısa bir mola olabilir.

Kaynak: Işık Menkul-Yusuf Kavak

Hibya Haber Ajansı