Kamuoyunda İstanbul Kontratı olarak bilinen ‘Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Çabaya Dair Avrupa Kurulu Sözleşmesi’, Türkiye Cumhuriyeti bakımından 20 Mart 2021’de Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle feshedilmişti. Bunun üzerine sonucun iptali ve yürütmenin durdurulması talebiyle biroldukca sivil toplum kuruluşu ve baro, Danıştay’a dava açmıştı. Danıştay 10’uncu Daire, 10 dava belgesinin temelden görüşülmesi için toplandı. Danıştay Konferans Salonu’ndaki davaya 10 davacı taraf avukatı, Gelecek Partisi Genel Lider Yardımcıları Prof. Dr. Serap Yazıcı, Habibe Çiftçioğlu, Türkiye Barolar Birliği Lideri Erinç Sağkan, Ankara Barosu Lideri Mehmet Eren Turan ve fazlaca sayıda sivil toplum kuruluşu temsilcisiyle farklı vilayetlerin baro yöneticileri katıldı. Ayrıyeten çoğunluğu avukat bine yakın izleyici de salonda hazır bulundu.
DANIŞTAY’DA TARİHİ DAVA
Duruşmanın başında Danıştay 10’uncu Daire Lideri Yılmaz Akçil, Danıştay tarihinde birinci sefer bu kadar iştirakle bir dava gördüklerini söylemiş oldu. Akçil, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme sonucunın iptaline ait heyetin önünde 10 başka dava evrakı bulunduğunu ve taraf avukatlarıyla yaptıkları görüşme sonucunda her davacı için 3 avukatın kelam almasını kararlaştırdıklarını söz etti. Davacı taraf avukatlarının belirlenmesinin akabinde savunmalara geçildi. Diyarbakır, Ankara, Gaziantep, Kocaeli, Erzurum, Tekirdağ baroları ile 29 Ekim Bayanları Derneği, Gelecek Partisi ve Sıhhat ve Toplumsal Hizmet İşçileri Sendikası avukatları mukaveleden çekilme sonucunın iptaline yönelik beyanda bulundu.
AVUKATLAR SAVUNMA YAPTI
29 Ekim Bayanları Derneği Lideri Şenal Sarıhan davayı ‘tarihi’ olarak nitelendirerek, İstanbul Sözleşmesi’nin TBMM devre dışı bırakılarak anayasaya karşıt olarak feshedildiğini savundu. Avukat Ebru Beşe ise, mukavelenin göçmen ve mülteci bayanları müdafaaya yönelik hususları de olduğunu ve sonucun iptalini talep ederek, “Bu bayanlar binlerce kilometre yürüyerek geliyorlar. Fakat biz bu mukaveleden bir gecede usulsüzce çıkıyoruz. Bu kontrat, vatandaşlık bağına bakmadan bütün bayanları koruyan bir sözleşmedir” dedi. Duruşmada kelam alan başka avukatlar ise, memleketler arası kontratların Meclis sonucu olmadan Cumhurbaşkanı kararnamesiyle feshedilemeyeceğini savunarak, İstanbul Mukavelesi kapsamında, ‘6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Bayana Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun’ çıkarıldığını, bu niçinle mukavelenin pratikte var olduğunu tabir etti. Ayrıyeten avukatlar, İstanbul Mukavelesi’ni yürürlükten kaldıran Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin iptalini talep etti. Avukatların savunmaları sık sık salonu dolduran kalabalığın alkışlarıyla kesildi.
‘KADINA ŞİDDET UYGULAYANIN KARŞISINDA HUKUK VARDIR’
Cumhurbaşkanlığı ismine Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü Muahedeler Daire Lideri Emre Topal kelam aldı. Topal, İstanbul Sözleşmesi’nden ayrılma sonucunın anayasa ve milletlerarası hukuka uygun olduğunu belirterek, kontratın iptal edilmesiyle bayana yönelik şiddetin arttığına ait tezlerin gerçekleri yansıtmadığını söylemiş oldu. Topal, “Kadınlarımıza karşı şiddet uygulayan kim olursa olsun karşısında Türkiye Cumhuriyeti’ni, hakim ve savcıları ile polislerini bulacaktır. Savunmamızın başında kıymetle belirtmek isteriz ki İstanbul Sözleşmesi’nin bitmiş oldurilmesi, bayana yönelik şiddet ile ülkemizin topyekün çabasında rastgele bir aksamaya yol açmamaktadır. Başta İnsan Hakları Avrupa Kontratı ve Bayanlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Kontratı dahil olmak üzere tarafı olduğumuz milletlerarası mutabakatların uygulanmasına devam edilmektedir” dedi. Topal, Cumhurbaşkanının kararnamelerle TBMM’nin onayı olmaksızın yürütme yetkisini kullanımının mümkün olduğunu söz ederek, davacı tarafın iptal isteminin reddedilmesini talep etti.
DANIŞTAY SAVCISI KARARIN İPTALİNİ İSTEDİ
Taraf beyanlarının akabinde kelam alan Danıştay savcısı da dava konusu düzenlemenin hukuka alışılmamış olduğunu savunarak, Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin iptalini istedi. Beyanların alınmasından daha sonra Lider Akçil, İdari Yargılama Adabı Kanununa bakılırsa heyetin sonucunı çabucak sonrasında yazılı açıklayacağını belirterek, duruşmayı bitirdi.
‘TBMM İRADESİNİN HİÇE SAYILMASIDIR’
Duruşmanın akabinde Ankara Barosu Lideri Mehmet Eren Turan açıklama yaptı. Bayana yönelik şiddet, aile içi şiddetin önlenmesi ve bunlarla uğraşa dair Avrupa Kurulu Sözleşmesi’nin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile feshinin iptali için açılan davanın duruşması için toplandıklarını söyleyen Turan, “İstanbul Mukavelesi’nde ön görülen gayenin gerçekleşmesinde kamu faydasının bulunduğu, yönetimin tüm aksiyon ve süreçlerinin öncelikli kuralının da kamu faydasının gerçekleştirilmesi olduğu dikkate alındığında, Cumhurbaşkanlığı tarafınca tesis edilen mukavelenin feshi sürecinin kamu faydasına karşıt olduğu izaha muhtaç değildir. Kaldı ki, Anayasamızın 90 ve 104’üncü unsurları bir arada değerlendirildiğinde, Milletlerarası Antlaşmaların Cumhurbaşkanlığı tarafınca onaylanmasının, TBMM tarafınca çıkarılacak kanunla uygun olmasına bağlı olduğu ortadadır. Onaylanması TBMM tarafınca çıkarılacak kanunla uygun olmasına bağlı olan kontratın Cumhurbaşkanlığı sonucuyla iptali, TBMM iradesinin hiçe sayılmasıdır” dedi.
DANIŞTAY’DA TARİHİ DAVA
Duruşmanın başında Danıştay 10’uncu Daire Lideri Yılmaz Akçil, Danıştay tarihinde birinci sefer bu kadar iştirakle bir dava gördüklerini söylemiş oldu. Akçil, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme sonucunın iptaline ait heyetin önünde 10 başka dava evrakı bulunduğunu ve taraf avukatlarıyla yaptıkları görüşme sonucunda her davacı için 3 avukatın kelam almasını kararlaştırdıklarını söz etti. Davacı taraf avukatlarının belirlenmesinin akabinde savunmalara geçildi. Diyarbakır, Ankara, Gaziantep, Kocaeli, Erzurum, Tekirdağ baroları ile 29 Ekim Bayanları Derneği, Gelecek Partisi ve Sıhhat ve Toplumsal Hizmet İşçileri Sendikası avukatları mukaveleden çekilme sonucunın iptaline yönelik beyanda bulundu.
AVUKATLAR SAVUNMA YAPTI
29 Ekim Bayanları Derneği Lideri Şenal Sarıhan davayı ‘tarihi’ olarak nitelendirerek, İstanbul Sözleşmesi’nin TBMM devre dışı bırakılarak anayasaya karşıt olarak feshedildiğini savundu. Avukat Ebru Beşe ise, mukavelenin göçmen ve mülteci bayanları müdafaaya yönelik hususları de olduğunu ve sonucun iptalini talep ederek, “Bu bayanlar binlerce kilometre yürüyerek geliyorlar. Fakat biz bu mukaveleden bir gecede usulsüzce çıkıyoruz. Bu kontrat, vatandaşlık bağına bakmadan bütün bayanları koruyan bir sözleşmedir” dedi. Duruşmada kelam alan başka avukatlar ise, memleketler arası kontratların Meclis sonucu olmadan Cumhurbaşkanı kararnamesiyle feshedilemeyeceğini savunarak, İstanbul Mukavelesi kapsamında, ‘6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Bayana Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun’ çıkarıldığını, bu niçinle mukavelenin pratikte var olduğunu tabir etti. Ayrıyeten avukatlar, İstanbul Mukavelesi’ni yürürlükten kaldıran Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin iptalini talep etti. Avukatların savunmaları sık sık salonu dolduran kalabalığın alkışlarıyla kesildi.
‘KADINA ŞİDDET UYGULAYANIN KARŞISINDA HUKUK VARDIR’
Cumhurbaşkanlığı ismine Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü Muahedeler Daire Lideri Emre Topal kelam aldı. Topal, İstanbul Sözleşmesi’nden ayrılma sonucunın anayasa ve milletlerarası hukuka uygun olduğunu belirterek, kontratın iptal edilmesiyle bayana yönelik şiddetin arttığına ait tezlerin gerçekleri yansıtmadığını söylemiş oldu. Topal, “Kadınlarımıza karşı şiddet uygulayan kim olursa olsun karşısında Türkiye Cumhuriyeti’ni, hakim ve savcıları ile polislerini bulacaktır. Savunmamızın başında kıymetle belirtmek isteriz ki İstanbul Sözleşmesi’nin bitmiş oldurilmesi, bayana yönelik şiddet ile ülkemizin topyekün çabasında rastgele bir aksamaya yol açmamaktadır. Başta İnsan Hakları Avrupa Kontratı ve Bayanlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Kontratı dahil olmak üzere tarafı olduğumuz milletlerarası mutabakatların uygulanmasına devam edilmektedir” dedi. Topal, Cumhurbaşkanının kararnamelerle TBMM’nin onayı olmaksızın yürütme yetkisini kullanımının mümkün olduğunu söz ederek, davacı tarafın iptal isteminin reddedilmesini talep etti.
DANIŞTAY SAVCISI KARARIN İPTALİNİ İSTEDİ
Taraf beyanlarının akabinde kelam alan Danıştay savcısı da dava konusu düzenlemenin hukuka alışılmamış olduğunu savunarak, Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin iptalini istedi. Beyanların alınmasından daha sonra Lider Akçil, İdari Yargılama Adabı Kanununa bakılırsa heyetin sonucunı çabucak sonrasında yazılı açıklayacağını belirterek, duruşmayı bitirdi.
‘TBMM İRADESİNİN HİÇE SAYILMASIDIR’
Duruşmanın akabinde Ankara Barosu Lideri Mehmet Eren Turan açıklama yaptı. Bayana yönelik şiddet, aile içi şiddetin önlenmesi ve bunlarla uğraşa dair Avrupa Kurulu Sözleşmesi’nin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile feshinin iptali için açılan davanın duruşması için toplandıklarını söyleyen Turan, “İstanbul Mukavelesi’nde ön görülen gayenin gerçekleşmesinde kamu faydasının bulunduğu, yönetimin tüm aksiyon ve süreçlerinin öncelikli kuralının da kamu faydasının gerçekleştirilmesi olduğu dikkate alındığında, Cumhurbaşkanlığı tarafınca tesis edilen mukavelenin feshi sürecinin kamu faydasına karşıt olduğu izaha muhtaç değildir. Kaldı ki, Anayasamızın 90 ve 104’üncü unsurları bir arada değerlendirildiğinde, Milletlerarası Antlaşmaların Cumhurbaşkanlığı tarafınca onaylanmasının, TBMM tarafınca çıkarılacak kanunla uygun olmasına bağlı olduğu ortadadır. Onaylanması TBMM tarafınca çıkarılacak kanunla uygun olmasına bağlı olan kontratın Cumhurbaşkanlığı sonucuyla iptali, TBMM iradesinin hiçe sayılmasıdır” dedi.