Dünyada bir epeyce ülke kendine has yemek kültürleriyle ön plana çıkıyor. Türkiye’de de varlıklı mutfaklarıyla bilinen birfazlaca kentimiz bulunuyor lakin kahvaltı denildiğinde her insanın aklına birinci vakit içinderda Van geliyor. Ünü dünyaya yayılan Van kahvaltısını geçtiğimiz günlerde CNN International da “Bu Kent niye Kahvaltıların Dünya Başşehri?” başlığıyla gündeme taşıdı. Pekala, Van kahvaltısı niye bu kadar meşhur? Aslında bunun biroldukça sebebi bulunuyor. Fakat bilhassa yöre halkının hayvancılıkla uğraşmasından dolayı Van, süt ve süt eserleri konusunda geniş bir mutfak kültürüne sahip. zaman içinde hayvancılıktan elde edilen mamüllerin farklılaşması kentte kahvaltı külçeşidinin ve sofrasının oluşmasını sağlamış. bu biçimdece geçmişten günümüze Van’da yetişen mamüllerin bir lezzet şölenine dönüştüğü Van Kahvaltısı, bir alâmetifarika olarak dünya mutfağındaki yerini almış.
Kendine mahsus ve yöresel lezzetleriyle dikkat çeken Van kahvaltısında yüksek rakımlı yaylalardan elde edilen gerçek bal, yöresel bitkilerin bir ortaya gelmesiyle yapılan otlu peynir, un, tereyağı ve yumurtayla hazırlanan ve fazlaca besleyici olan “murtuğa,” bol tereyağında kavrulan ve süt ile buğdayla hazırlanan kavut, yoğurt kaymağı, süt kaymağı, yayık tereyağı, cacık, örme peynir, süzme yoğurt, menemen, beyaz peynir, kavurmalı-sucuklu yumurta, tahin-pekmez, tandır ekmeği, zeytin ve gencirun yer alıyor. Kahvaltıda yer alan eser çeşidi mevsime bakılırsa değişirken, bu sayı 30’a kadar çıkabiliyor.
Van’ın İpek yolu güzergâhında olması, kahvaltı geleneğinin oluşmasında değerli rol oynuyor. Van kahvaltısının ülkemizde ve dünyada fazlaca bilinmesinin arkasında Guinness Rekorlar Kitabı’na girmesi ve Coğrafik İşaret Tescil Evrakı alması da bulunuyor.
Bugün Van’da 60’a yakın Van kahvaltı sofrası yer alıyor. ‘Kahvaltıcılar Sokağı’ndaki işletmeler konuklarına günün her saati hizmet veriyor. Van kahvaltısı, semaver çayı eşliğinde, özel tekniklerle hazırlanan, taş fırınlarda pişirilen lavaş ekmeği ve Van çöreğiyle bir arada sunuluyor. Semaver çayının yanında yöredeki otlarla beslenen keçi ve koyun sütü de konuklara sunuluyor. Van kahvaltı salonlarında, pastane ve lokanta eserleri asla satılmıyor.
‘GÜNDE 600 TURİSTE KAHVALTI VERDİK’
Adnan ve Kadir Timur, Van’da bulunan Sütçü Fevzi’nin üçüncü jenerasyon işletmecileri. İşletme dedeleri Nusret Şahin tarafınca kurulmuş. daha sonrasında babaları işletmeye devam etmiş. Artık de kendilerinin yüz yıllar evvelce günümüze ulaşan yöresel lezzetleri konuklarına sunduklarını söyleyen Adnan Timur, “Van kahvaltısının şayet olmazsa olmaz eserleri içinde, tereyağ, bal, kaymak, kavut, murtuğa, otlu peynir, cacık ve açık pide bulunuyor. Bu mamüllerin hepsini kendimiz üretiyoruz. Yani büsbütün doğal eserlerden oluşuyor. Sıcak açık pidemiz ve yağlı çöreğimiz kahvaltıyı güzelleştiriyor” dedi. Timur, Van’da güneşin erken doğduğunu, erken kalkan köylü için kahvaltı servisini fazlaca erken saatlerde yapmaya başladıklarını aktardı. Turistlerin 1970 yılından bu yana Van kahvaltısına ağır ilgi gösterdiğini belirten Timur, günde 600 turiste kahvaltı verdikleri günlerin olduğunu lisana getirdi.
‘TAMAMEN DOĞAL ESERLERDEN OLUŞUYOR’
Van’da Bayram Oteli’nin altındaki işletmesinin zelzeleyle yıkılmasının akabinde Ömer Timur, yeni işletmesini İmsak Van Kahvaltı Salonu ismiyle göç ettiği Bursa’da açmış. Eserleri direkt Van’dan getirdiklerini söyleyen Timur, “Ben işletmenin ikinci nesil temsilcisiyim. 54 yaşındayım. 44 yıldır bu mesleği yapıyorum. Van kahvaltısındaki tüm yöresel eserler, yöre yaylalarında otlayan hayvanlardan elde edilen süt eserleri kullanılarak yapılıyor. Van kahvaltısı doğal eserlerden oluşuyor bu niçinle meşhur bir kahvaltı” halinde görüş verdi. Van’da kahvaltı yapmak isteyenlerin, sütçü dükkânlarına gittiklerini söyleyen Timur, bu geleneğin aslında günümüzde de Van’daki kahvaltıcılar sokağındaki işletmelerde hâlâ yaşatılmaya devem ettiğini lisana getirdi.
‘ÜRÜNLERİMİZİN EŞİ GİBİSİ YOK’
Van’ın lezzetli ve güçlü bir sofraya sahip olduğunu söyleyen Mencel Restoran Kurucu ve Şefi Adem Ergin de, şunları lisana getirdi:
“Bunda geçmişten bugüne mamüllerin yapılış süreci ve pişirme tekniklerinin farklı olması kıymetli bir rol oynuyor. İlimiz biroldukça medeniyete mesken sahipliği yaptığı için soframızda ziyadesiyle bu durumdan etkilendi. Ülkemizdeki birinci kahvaltı külçeşidini Van kahvaltısıyla oluşturduk. Soframızdaki otlu peynir, murtuğa, kavut, ve siyabolu kavurma üzere biroldukca eser gerek ülkemizin gerek dünyanın hiç bir yerinde bulunmuyor. Kahvaltı kültürümüz samimiyete ve misafirperverliğe dayanıyor.”
‘YEREL LEZZETLER DAMAKLARI ŞENLENDİRİYOR’
Van kahvaltısının mahallî eserlerle hazırlandığı için tanınan olduğunu söyleyen Gastronomi Müellifi Gülhan Kara ise, kahvaltının Van’dan diğer kentlere taşındığı vakit biraz boyut değiştirdiğini lisana getirdi. Van kahvaltısının şayet olmazsa olmazının bölgeye ilişkin mahallî eserler olduğunu aktaran Kara, “Van balı, otlu peyniri, kaymağı, pekmezi, tereyağı, sahanda yumurtası ve murtuğa üzere lezzetleri damakları şenlendiriyor. Bu lezzetler tandır ekmeğine bandırılarak yeniyor. Van kahvaltısının en değerli özelliği bunlardır” dedi. Van’da büsbütün doğal ve mahallî mamüllerin, fırında sıcak gözleme ve taze demlenmiş çayla servis edildiğini anlatan Kara, çayın semaverde sunulduğunu aktardı. Van kahvaltısının erken saatte ve bu kadar enerjik gereçlerle hazırlanmasının bölge halkının tarlalarda çalışması olduğunu belirten Kara, bu biçimdece günlük bedensel güç gereksiniminin karşılandığına dikkat çekti.
Kendine mahsus ve yöresel lezzetleriyle dikkat çeken Van kahvaltısında yüksek rakımlı yaylalardan elde edilen gerçek bal, yöresel bitkilerin bir ortaya gelmesiyle yapılan otlu peynir, un, tereyağı ve yumurtayla hazırlanan ve fazlaca besleyici olan “murtuğa,” bol tereyağında kavrulan ve süt ile buğdayla hazırlanan kavut, yoğurt kaymağı, süt kaymağı, yayık tereyağı, cacık, örme peynir, süzme yoğurt, menemen, beyaz peynir, kavurmalı-sucuklu yumurta, tahin-pekmez, tandır ekmeği, zeytin ve gencirun yer alıyor. Kahvaltıda yer alan eser çeşidi mevsime bakılırsa değişirken, bu sayı 30’a kadar çıkabiliyor.
Van’ın İpek yolu güzergâhında olması, kahvaltı geleneğinin oluşmasında değerli rol oynuyor. Van kahvaltısının ülkemizde ve dünyada fazlaca bilinmesinin arkasında Guinness Rekorlar Kitabı’na girmesi ve Coğrafik İşaret Tescil Evrakı alması da bulunuyor.
Bugün Van’da 60’a yakın Van kahvaltı sofrası yer alıyor. ‘Kahvaltıcılar Sokağı’ndaki işletmeler konuklarına günün her saati hizmet veriyor. Van kahvaltısı, semaver çayı eşliğinde, özel tekniklerle hazırlanan, taş fırınlarda pişirilen lavaş ekmeği ve Van çöreğiyle bir arada sunuluyor. Semaver çayının yanında yöredeki otlarla beslenen keçi ve koyun sütü de konuklara sunuluyor. Van kahvaltı salonlarında, pastane ve lokanta eserleri asla satılmıyor.
‘GÜNDE 600 TURİSTE KAHVALTI VERDİK’
Adnan ve Kadir Timur, Van’da bulunan Sütçü Fevzi’nin üçüncü jenerasyon işletmecileri. İşletme dedeleri Nusret Şahin tarafınca kurulmuş. daha sonrasında babaları işletmeye devam etmiş. Artık de kendilerinin yüz yıllar evvelce günümüze ulaşan yöresel lezzetleri konuklarına sunduklarını söyleyen Adnan Timur, “Van kahvaltısının şayet olmazsa olmaz eserleri içinde, tereyağ, bal, kaymak, kavut, murtuğa, otlu peynir, cacık ve açık pide bulunuyor. Bu mamüllerin hepsini kendimiz üretiyoruz. Yani büsbütün doğal eserlerden oluşuyor. Sıcak açık pidemiz ve yağlı çöreğimiz kahvaltıyı güzelleştiriyor” dedi. Timur, Van’da güneşin erken doğduğunu, erken kalkan köylü için kahvaltı servisini fazlaca erken saatlerde yapmaya başladıklarını aktardı. Turistlerin 1970 yılından bu yana Van kahvaltısına ağır ilgi gösterdiğini belirten Timur, günde 600 turiste kahvaltı verdikleri günlerin olduğunu lisana getirdi.
‘TAMAMEN DOĞAL ESERLERDEN OLUŞUYOR’
Van’da Bayram Oteli’nin altındaki işletmesinin zelzeleyle yıkılmasının akabinde Ömer Timur, yeni işletmesini İmsak Van Kahvaltı Salonu ismiyle göç ettiği Bursa’da açmış. Eserleri direkt Van’dan getirdiklerini söyleyen Timur, “Ben işletmenin ikinci nesil temsilcisiyim. 54 yaşındayım. 44 yıldır bu mesleği yapıyorum. Van kahvaltısındaki tüm yöresel eserler, yöre yaylalarında otlayan hayvanlardan elde edilen süt eserleri kullanılarak yapılıyor. Van kahvaltısı doğal eserlerden oluşuyor bu niçinle meşhur bir kahvaltı” halinde görüş verdi. Van’da kahvaltı yapmak isteyenlerin, sütçü dükkânlarına gittiklerini söyleyen Timur, bu geleneğin aslında günümüzde de Van’daki kahvaltıcılar sokağındaki işletmelerde hâlâ yaşatılmaya devem ettiğini lisana getirdi.
‘ÜRÜNLERİMİZİN EŞİ GİBİSİ YOK’
Van’ın lezzetli ve güçlü bir sofraya sahip olduğunu söyleyen Mencel Restoran Kurucu ve Şefi Adem Ergin de, şunları lisana getirdi:
“Bunda geçmişten bugüne mamüllerin yapılış süreci ve pişirme tekniklerinin farklı olması kıymetli bir rol oynuyor. İlimiz biroldukça medeniyete mesken sahipliği yaptığı için soframızda ziyadesiyle bu durumdan etkilendi. Ülkemizdeki birinci kahvaltı külçeşidini Van kahvaltısıyla oluşturduk. Soframızdaki otlu peynir, murtuğa, kavut, ve siyabolu kavurma üzere biroldukca eser gerek ülkemizin gerek dünyanın hiç bir yerinde bulunmuyor. Kahvaltı kültürümüz samimiyete ve misafirperverliğe dayanıyor.”
‘YEREL LEZZETLER DAMAKLARI ŞENLENDİRİYOR’
Van kahvaltısının mahallî eserlerle hazırlandığı için tanınan olduğunu söyleyen Gastronomi Müellifi Gülhan Kara ise, kahvaltının Van’dan diğer kentlere taşındığı vakit biraz boyut değiştirdiğini lisana getirdi. Van kahvaltısının şayet olmazsa olmazının bölgeye ilişkin mahallî eserler olduğunu aktaran Kara, “Van balı, otlu peyniri, kaymağı, pekmezi, tereyağı, sahanda yumurtası ve murtuğa üzere lezzetleri damakları şenlendiriyor. Bu lezzetler tandır ekmeğine bandırılarak yeniyor. Van kahvaltısının en değerli özelliği bunlardır” dedi. Van’da büsbütün doğal ve mahallî mamüllerin, fırında sıcak gözleme ve taze demlenmiş çayla servis edildiğini anlatan Kara, çayın semaverde sunulduğunu aktardı. Van kahvaltısının erken saatte ve bu kadar enerjik gereçlerle hazırlanmasının bölge halkının tarlalarda çalışması olduğunu belirten Kara, bu biçimdece günlük bedensel güç gereksiniminin karşılandığına dikkat çekti.