Meltem Günay İstanbul – Prof. Dr. Moshe Arditi, “Üstün Muvaffakiyet Ödülü”nün sahibi olurken, Dr. Billur Akkaya ve Dr. Münir Akkaya, “Gelecek Vadeden Bilim İnsanı” ödüllerinin sahibi oldular. Çalışmalarını Amerika’da sürdüren ve dün düzenlenen merasimle mükafatlarını alan bilim insanları çalışmalarını Milliyet’e anlattı.
Çocuklarda toksik şok
Çalışmalarını 2011’den beri UCLA-CSMC Çocuk Hastalıkları Araştırma Kısmı Kürsü Lideri olarak sürdüren Prof. Dr. Moshe Arditi, Kovid geçiren çocuklarda güzelleştikten 4-5 hafta daha sonra görülen ve pek fazlaca uzman tarafınca “Kawasakiye benzer” tanımlaması yapılan hastalığın virüsün oluşturduğu süperantijen kararında ortaya çıkan toksik şok sendromu olduğunu ortaya koydu. Bu çalışmayı, Prof. Dr. İvet Bahar’la yaptıklarını lisana getiren Prof. Dr. Arditi, çalışmalarını şöyleki ayrıntılandırdı:
“Virüste varolan harika antijenlerin buna niye olduğunu ortaya koyduk. daha sonrasında yeni araştırmamızda yetişkinlerde kovidi ağır geçiren ve yavaşça geçirenleri incelediğimizde de durumun birebir olduğu ortaya çıktı. bir daha yaptığımız araştırmada bu hastalığı geçiren çocuklarda boğazdan alınan örneklernegatife dönseler bile virüslerin bağırsaklarda saklandığını ve buradan da kana bir daha geçebildiğini gördük. Bizim en büyük teorimiz bedenimiz tekraren virüse maruz kalırsa karşı antikor üretir. Harika antijene devamlı maruz kalma teorisi yalnızca çocuklarda görülen garip hastalıkla hudutlu kalmayıp ‘uzun kovid’ hastalığını da açıklayabilir. Bu güçlü bir hipotez bunu ıspatlamak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Öbür varyantlar çıksa da aşının koruyuculuğuna inanıyorum.”
Münir Akkaya-Billur Akkaya
Kendilerini ‘Bilimsel kabahat ortağı’ olarak tanımlıyorlar
Birbirlerini “Bilimsel suç” ortağı olarak nitelendiren ve çalışmalarını yurt haricinde sürdüren Dr. Billur Akkaya ve eşi Dr. Münir Akkaya da “Gelecek Vaaden Bilim İnsanı” ödüllerinin sahipleri oldular. Dr. Billur Akkaya, enfeksiyonlar, otoimmün hastalıklar ve kansere karşı bağışıklık sistemi karşılığında değerli rol oynayan T hücreleri hakkında çalışıyor. Dr. Akkaya, “Benim işim düzenleyici T hücrelerini, hangi organ hasarına ya da hastalığa yönelik olarak tesirlerini artırabilir ya da azaltabiliriz. Kanserde nasıl azaltır, otoimmün hastalıklarda nasıl yükseltebiliriz. Bunu başararak hastalara yan etkisiz ve şahsa özel tedavi sunabiliriz. Düzenleyici T hücrelerinin bedende çalışma prensiplerini bulmaya çalışıyoruz” dedi.
Dr. Münir Akkaya da B hücre biyolojisi ve bağışıklık metabolizmasıyla ilgili epey sayıda çalışmaya imza atıyor. Ohio State Üniversitesi’nde yardımcı doçent olarak çalışmalarını sürdüren Dr. Akkaya, “Bağışıklık hücrelerinin hücre bazında da metabolizmaları olduğunu ve bu metabolizmalarının onların aktivitelerini belirleyen çalışmalar oldu. Biz bunları B hücrelerine adapte ederek, bu hücrelerin hangi durumlarda hangi metabolik alanları aktive ettiğimizde neyin hayati olduğunu araştırdık. Değişikliklerin hücrelerin antikor karşılığını nasıl değiştirdiğini araştırmaya devam ediyoruz” diye konuştu.
Çocuklarda toksik şok
Çalışmalarını 2011’den beri UCLA-CSMC Çocuk Hastalıkları Araştırma Kısmı Kürsü Lideri olarak sürdüren Prof. Dr. Moshe Arditi, Kovid geçiren çocuklarda güzelleştikten 4-5 hafta daha sonra görülen ve pek fazlaca uzman tarafınca “Kawasakiye benzer” tanımlaması yapılan hastalığın virüsün oluşturduğu süperantijen kararında ortaya çıkan toksik şok sendromu olduğunu ortaya koydu. Bu çalışmayı, Prof. Dr. İvet Bahar’la yaptıklarını lisana getiren Prof. Dr. Arditi, çalışmalarını şöyleki ayrıntılandırdı:
“Virüste varolan harika antijenlerin buna niye olduğunu ortaya koyduk. daha sonrasında yeni araştırmamızda yetişkinlerde kovidi ağır geçiren ve yavaşça geçirenleri incelediğimizde de durumun birebir olduğu ortaya çıktı. bir daha yaptığımız araştırmada bu hastalığı geçiren çocuklarda boğazdan alınan örneklernegatife dönseler bile virüslerin bağırsaklarda saklandığını ve buradan da kana bir daha geçebildiğini gördük. Bizim en büyük teorimiz bedenimiz tekraren virüse maruz kalırsa karşı antikor üretir. Harika antijene devamlı maruz kalma teorisi yalnızca çocuklarda görülen garip hastalıkla hudutlu kalmayıp ‘uzun kovid’ hastalığını da açıklayabilir. Bu güçlü bir hipotez bunu ıspatlamak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Öbür varyantlar çıksa da aşının koruyuculuğuna inanıyorum.”
Münir Akkaya-Billur Akkaya
Kendilerini ‘Bilimsel kabahat ortağı’ olarak tanımlıyorlar
Birbirlerini “Bilimsel suç” ortağı olarak nitelendiren ve çalışmalarını yurt haricinde sürdüren Dr. Billur Akkaya ve eşi Dr. Münir Akkaya da “Gelecek Vaaden Bilim İnsanı” ödüllerinin sahipleri oldular. Dr. Billur Akkaya, enfeksiyonlar, otoimmün hastalıklar ve kansere karşı bağışıklık sistemi karşılığında değerli rol oynayan T hücreleri hakkında çalışıyor. Dr. Akkaya, “Benim işim düzenleyici T hücrelerini, hangi organ hasarına ya da hastalığa yönelik olarak tesirlerini artırabilir ya da azaltabiliriz. Kanserde nasıl azaltır, otoimmün hastalıklarda nasıl yükseltebiliriz. Bunu başararak hastalara yan etkisiz ve şahsa özel tedavi sunabiliriz. Düzenleyici T hücrelerinin bedende çalışma prensiplerini bulmaya çalışıyoruz” dedi.
Dr. Münir Akkaya da B hücre biyolojisi ve bağışıklık metabolizmasıyla ilgili epey sayıda çalışmaya imza atıyor. Ohio State Üniversitesi’nde yardımcı doçent olarak çalışmalarını sürdüren Dr. Akkaya, “Bağışıklık hücrelerinin hücre bazında da metabolizmaları olduğunu ve bu metabolizmalarının onların aktivitelerini belirleyen çalışmalar oldu. Biz bunları B hücrelerine adapte ederek, bu hücrelerin hangi durumlarda hangi metabolik alanları aktive ettiğimizde neyin hayati olduğunu araştırdık. Değişikliklerin hücrelerin antikor karşılığını nasıl değiştirdiğini araştırmaya devam ediyoruz” diye konuştu.