- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 2,935
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Lideri Alpaslan Çakar, BDDK’nın son aldığı sonucun kredilerin selektif olarak yanlışsız mecralarda kullanmasını sağlanmasını amaçlandığını belirterek, “Bugün kur muhafazalı mevduat varken, vergi avantajı varken, yüzde 17 civarında faiz veriliyorken, kur farkı garanti ediliyorken, gidip döviz almanın bir rasyonalitesi yok” dedi.
Habertürk’e konuk olan Alpaslan Çakar, BDDK’nın ticari krediler için döviz kaidesi düzenlemesindeki kimi değişikleri deklare etti. Çakar, DBS, kurumsal kredi kartı, tedarik finansmanı kapsamındaki kredilerin düzenlemeden istisna olduğunu, birebir vakitte faktoring kurumlarının verdiği kredilerin matrah kıymetlendirilmesine tabi olduğunu bildirdi.
TBB Lideri Çakar, BDDK Lideri Akben’in geçen hafta deklare ettiğı yeminli müşavirler için de onay geldiğini, bağımsız kontrol sürecine yeminli mali müşavirlerin de dahil olduğunu duyurdu.
Çakar’ın açıklamaları şu biçimde: Düzenlemenin emeli kredilerin selektif olarak hakikat mecralarda kullanmasını sağlanması. Varlıkların ortasında dövizi varken uygun maliyetli TL cinsinden kredi kullanarak döviz alınmasını önlemek. Cari istikrar ötürüsıyla kur üstündeki baskıları azaltacak tedbirleri almak zorundayız. Kur üzerinde daima üst istikametli global baskı var. Bu emelle birtakım kararlar aldı.
Bu kararlarda şu biçimde bir şey öngörülüyor; bu firmalar bağımsız kontrole tabi olacak. İkincisi TL cinsinden yabancı para varlıkları altın ya da bankada yer alan mevduatları TL üzerinden 15 milyon TL’nin üzerinde olacak. Şirketin faal büyüklüğü ise 11 yıl içerisinde net satış hasılatından hangisi yüksekse onun yüzde 10’undan fazla yabancı para, varlık bulunduramayacak. Bu üç koşulun bir ortada olması mecburiliği var. Yabancı para kredi konusunda ıstırap yok. O kapsamda herkes alabiliyor. 32 sayılı karar kapsamında olmasa bile yabancı para konum açığı olan, yani döviz cinsinden yükümlülüğü olan ödemesi olan firma o durum kadar döviz alma talihi var. Kamu Nezaret Kurumu’nun yayınladığı bilgiye nazaran Türkiye’de 13 bin 900 potansiyel firma var. Bu kriteri sağlayan firma sayısı 350 civarında. Bu dinamik bir müddetç, pekala artabilir.
Kredi için döviz kuralı düzenlemesindeki 3 değişiklik
Burada bağımsız kontrol firma sayısı 360 civarında. Bu firmaların kredi kullanma evresinde bağımsız kontrol raporunu ibraz ediyor olması lazım. BDDK Liderimiz geçen hafta şunu söylemiş oldu; biz süreci kıymetlendiriyoruz. 360 civarında bağımsız kontrol firması var demiştim. Bu kuralı esnetiyorlar. Yeminli müşavirler de dahil olacak. Daha evvel kurumsal kredi kartları, tedarik finansman sistemi kapsamındaki krediler de onlar da matraha dahil ediliyordu. Bunlar da matrahtan çıkarılıyor. Özetlersek; Yeminli mali müşavir onayı geldi. DBS, kurumsal kredi kartı, tedarik finansmanı kapsamındaki krediler istisna oldu. Factoring kurumlarının verdiği krediler matrah kıymetlendirilmesine tabi oldu. Buradaki temel gaye, direkt kur üstündeki baskıyı azaltmak. Şahsın yabancı parası varken, TL kredi alıp tekrar dövize dönmesini engellemek.
Biz olağan bir periyot hayatıyoruz, bütün dünya için konuşuyorum. Kuru, enflasyonu, başka ekonomik parametrelerin çoğunlukla yer değiştirdiği bir periyotta otoritenin benzeri kararlar alıyor olması olağandır. Vaktin ruhu bunu zarurî kılıyor. 360 firma diyoruz lakin bunların önemli yabancı para varlıkları var. Bunu engelliyor olmak lazım. Süreç prestijiyle yabancı para döviz alan firma için hiç bir kısıt sözkonusu değil. Lakin bir firma yabancı para varlığı var olduğu biçimde kredi alıp onu dövize dönüyorsa, kur üzerinde önemli baskı yaratıyor. Kredilendirmenin dövize ve altına dönüyor olmasını sanıyorum hiç birimiz istemiyoruzdur. Türkiye’de yatırım iştahı epeyce canlı. Önemli manada yatırıma giden kredi var.
Geliri yabancı para olanın aslına bakarsan yabancı para cinsinden kredi kullanımı özgür. Yabancı paranın ticaretini yabancı para üzerinden yapan şirketin yabancı para tutmasında külfet yok. Burada öngörülen firmalar 1350 civarında. Bu firmalar aslına bakarsanız TL cinsinden kredi alan firmalar. Bunların yabancı para mevduatı tutup, gidip kredileri alıp yabancı paraya dönmeleri engelleniyor. Firmalardan temel beklenti genel faaliyet kârlılığının artıyor olması. Yabancı paraları var ise mal alımı, yatırıma kullanılmasını beklerim. Burada asla yabancı paranın engellenmesi, sermayenin denetimi, sermaye transferinin engellenmesi asla sözkonusu değildir.
KKM, maksadına ulaştı
Kur muhafazalı mevduat 20 Aralık tarihinde olmuştu. Kur muhafazalı mevduat konusu faiz geliri yüzde 17 civarında öngörüyor. İkincisi bu eser üzerinden vergi, stopaj alınmıyor. Şayet vade tarihli kur artışı olursa onu da kendisine taahhüt ediyor. Birinci başta gerçek şahıslar sözkonusu iken daha sonra hukuksal şahıslar de dahil edilmeye başlandı. bu biçimde kur 18 civarında oranındaydı. Kur muhafazalı mevduatla 10 TL’ye kadar düştü dolar düşmüştü. daha sonra 13 civarında park etti. Beklenti de oydu aslına bakarsan. Bu kur muhafazalı mevduat olmasaydı, bu biçimde kurun daha da üst gitmesi, cari açık ve enflasyon tesirini konuşmuştuk. Bugün prestijiyle 1 trilyon TL’yi geçti.
Bu kur muhafazalı mevduat yabancı paradan bir çözülme sağladı mı? O günlerde yabancı para TL istikrarı 65’e 35’di. Bugün bu oran 58’e 42’ye döndü. Yani yabancı para 58. Gerçek bireylerin mevduatı yılbaşından bu tarafa 14 milyar dolar azaldı. Hükmî şahısların, yani firmaların yabancı para mevduatı 8 milyar dolar azaldı. Topramda 22 milyar çözülme kelam konusu. Kur muhafazalı mevduat öngörülen maksadı muhakkak yerine getirmiş durumdadır. Bunun Merkez Bankası, Hazine’ye kur artışından kaynaklanan ödeme yükümlülüğü getirebilir. Lakin total iktisada, devletin hazinesine kur artışı ötürüsıyla enflasyon ve cari açık olarak getireceği maliyet neydi? Kur muhafazalı mevduat kur üstündeki baskıyı alması açısından hala önemli enstrüman olduğunu düşünüyorum. Lakin ilanihaye sürdürülebilir bir şey değildir. Ekonomik konjonktüre bağlı olarak farklılaşabilir. Bugün bir daha artıyor fakat birinci baştaki ivme doğal ki yok. Mevduatın ortalama vadesi önemli manada artmış oldu, bilanço açısından önemli katkıları var natürel ki.
Enflasyon yıl sonunda yüzde 50’ler düzeyine inebilir
Hem maliyet enflasyonu hem enflasyon birleştiğinde fiyat sistemi öngörülebilirin haricinde çıktı. Enflasyon enflasyonu doğuruyor. Ben enflasyonun yıl sonunda yüzde 50’ler düzeyine düşebileceğini öngörüyorum. Turizm gelirleri ötürüsıyla cari açığın gerektirdiği likiditenin bulunabileceğini düşünüyorum.
Faizi yüzde 70-80’e getirseniz iktisat tepetaklak olur
Biz makul finansmanla ülke iktisadını büyütmeye devam ediyoruz. Bugün faiz oranlarını yüzde 70-80’lere getirirseniz iktisadın büsbütün tepetaklak olması manasına gelir. Bizim ülkemizde bunun olması sözkonusu olamaz. Biz cari fazla verecek biçimde firmaların yatırım, üretimlerine takviye olacak, finansman maliyetinin yönetilebilir kılmak ismine makul faiz oranıyla kredilendirme yapıyor olmalıyız.
Habertürk’e konuk olan Alpaslan Çakar, BDDK’nın ticari krediler için döviz kaidesi düzenlemesindeki kimi değişikleri deklare etti. Çakar, DBS, kurumsal kredi kartı, tedarik finansmanı kapsamındaki kredilerin düzenlemeden istisna olduğunu, birebir vakitte faktoring kurumlarının verdiği kredilerin matrah kıymetlendirilmesine tabi olduğunu bildirdi.
TBB Lideri Çakar, BDDK Lideri Akben’in geçen hafta deklare ettiğı yeminli müşavirler için de onay geldiğini, bağımsız kontrol sürecine yeminli mali müşavirlerin de dahil olduğunu duyurdu.
Çakar’ın açıklamaları şu biçimde: Düzenlemenin emeli kredilerin selektif olarak hakikat mecralarda kullanmasını sağlanması. Varlıkların ortasında dövizi varken uygun maliyetli TL cinsinden kredi kullanarak döviz alınmasını önlemek. Cari istikrar ötürüsıyla kur üstündeki baskıları azaltacak tedbirleri almak zorundayız. Kur üzerinde daima üst istikametli global baskı var. Bu emelle birtakım kararlar aldı.
Bu kararlarda şu biçimde bir şey öngörülüyor; bu firmalar bağımsız kontrole tabi olacak. İkincisi TL cinsinden yabancı para varlıkları altın ya da bankada yer alan mevduatları TL üzerinden 15 milyon TL’nin üzerinde olacak. Şirketin faal büyüklüğü ise 11 yıl içerisinde net satış hasılatından hangisi yüksekse onun yüzde 10’undan fazla yabancı para, varlık bulunduramayacak. Bu üç koşulun bir ortada olması mecburiliği var. Yabancı para kredi konusunda ıstırap yok. O kapsamda herkes alabiliyor. 32 sayılı karar kapsamında olmasa bile yabancı para konum açığı olan, yani döviz cinsinden yükümlülüğü olan ödemesi olan firma o durum kadar döviz alma talihi var. Kamu Nezaret Kurumu’nun yayınladığı bilgiye nazaran Türkiye’de 13 bin 900 potansiyel firma var. Bu kriteri sağlayan firma sayısı 350 civarında. Bu dinamik bir müddetç, pekala artabilir.
Kredi için döviz kuralı düzenlemesindeki 3 değişiklik
Burada bağımsız kontrol firma sayısı 360 civarında. Bu firmaların kredi kullanma evresinde bağımsız kontrol raporunu ibraz ediyor olması lazım. BDDK Liderimiz geçen hafta şunu söylemiş oldu; biz süreci kıymetlendiriyoruz. 360 civarında bağımsız kontrol firması var demiştim. Bu kuralı esnetiyorlar. Yeminli müşavirler de dahil olacak. Daha evvel kurumsal kredi kartları, tedarik finansman sistemi kapsamındaki krediler de onlar da matraha dahil ediliyordu. Bunlar da matrahtan çıkarılıyor. Özetlersek; Yeminli mali müşavir onayı geldi. DBS, kurumsal kredi kartı, tedarik finansmanı kapsamındaki krediler istisna oldu. Factoring kurumlarının verdiği krediler matrah kıymetlendirilmesine tabi oldu. Buradaki temel gaye, direkt kur üstündeki baskıyı azaltmak. Şahsın yabancı parası varken, TL kredi alıp tekrar dövize dönmesini engellemek.
Biz olağan bir periyot hayatıyoruz, bütün dünya için konuşuyorum. Kuru, enflasyonu, başka ekonomik parametrelerin çoğunlukla yer değiştirdiği bir periyotta otoritenin benzeri kararlar alıyor olması olağandır. Vaktin ruhu bunu zarurî kılıyor. 360 firma diyoruz lakin bunların önemli yabancı para varlıkları var. Bunu engelliyor olmak lazım. Süreç prestijiyle yabancı para döviz alan firma için hiç bir kısıt sözkonusu değil. Lakin bir firma yabancı para varlığı var olduğu biçimde kredi alıp onu dövize dönüyorsa, kur üzerinde önemli baskı yaratıyor. Kredilendirmenin dövize ve altına dönüyor olmasını sanıyorum hiç birimiz istemiyoruzdur. Türkiye’de yatırım iştahı epeyce canlı. Önemli manada yatırıma giden kredi var.
Geliri yabancı para olanın aslına bakarsan yabancı para cinsinden kredi kullanımı özgür. Yabancı paranın ticaretini yabancı para üzerinden yapan şirketin yabancı para tutmasında külfet yok. Burada öngörülen firmalar 1350 civarında. Bu firmalar aslına bakarsanız TL cinsinden kredi alan firmalar. Bunların yabancı para mevduatı tutup, gidip kredileri alıp yabancı paraya dönmeleri engelleniyor. Firmalardan temel beklenti genel faaliyet kârlılığının artıyor olması. Yabancı paraları var ise mal alımı, yatırıma kullanılmasını beklerim. Burada asla yabancı paranın engellenmesi, sermayenin denetimi, sermaye transferinin engellenmesi asla sözkonusu değildir.
KKM, maksadına ulaştı
Kur muhafazalı mevduat 20 Aralık tarihinde olmuştu. Kur muhafazalı mevduat konusu faiz geliri yüzde 17 civarında öngörüyor. İkincisi bu eser üzerinden vergi, stopaj alınmıyor. Şayet vade tarihli kur artışı olursa onu da kendisine taahhüt ediyor. Birinci başta gerçek şahıslar sözkonusu iken daha sonra hukuksal şahıslar de dahil edilmeye başlandı. bu biçimde kur 18 civarında oranındaydı. Kur muhafazalı mevduatla 10 TL’ye kadar düştü dolar düşmüştü. daha sonra 13 civarında park etti. Beklenti de oydu aslına bakarsan. Bu kur muhafazalı mevduat olmasaydı, bu biçimde kurun daha da üst gitmesi, cari açık ve enflasyon tesirini konuşmuştuk. Bugün prestijiyle 1 trilyon TL’yi geçti.
Bu kur muhafazalı mevduat yabancı paradan bir çözülme sağladı mı? O günlerde yabancı para TL istikrarı 65’e 35’di. Bugün bu oran 58’e 42’ye döndü. Yani yabancı para 58. Gerçek bireylerin mevduatı yılbaşından bu tarafa 14 milyar dolar azaldı. Hükmî şahısların, yani firmaların yabancı para mevduatı 8 milyar dolar azaldı. Topramda 22 milyar çözülme kelam konusu. Kur muhafazalı mevduat öngörülen maksadı muhakkak yerine getirmiş durumdadır. Bunun Merkez Bankası, Hazine’ye kur artışından kaynaklanan ödeme yükümlülüğü getirebilir. Lakin total iktisada, devletin hazinesine kur artışı ötürüsıyla enflasyon ve cari açık olarak getireceği maliyet neydi? Kur muhafazalı mevduat kur üstündeki baskıyı alması açısından hala önemli enstrüman olduğunu düşünüyorum. Lakin ilanihaye sürdürülebilir bir şey değildir. Ekonomik konjonktüre bağlı olarak farklılaşabilir. Bugün bir daha artıyor fakat birinci baştaki ivme doğal ki yok. Mevduatın ortalama vadesi önemli manada artmış oldu, bilanço açısından önemli katkıları var natürel ki.
Enflasyon yıl sonunda yüzde 50’ler düzeyine inebilir
Hem maliyet enflasyonu hem enflasyon birleştiğinde fiyat sistemi öngörülebilirin haricinde çıktı. Enflasyon enflasyonu doğuruyor. Ben enflasyonun yıl sonunda yüzde 50’ler düzeyine düşebileceğini öngörüyorum. Turizm gelirleri ötürüsıyla cari açığın gerektirdiği likiditenin bulunabileceğini düşünüyorum.
Faizi yüzde 70-80’e getirseniz iktisat tepetaklak olur
Biz makul finansmanla ülke iktisadını büyütmeye devam ediyoruz. Bugün faiz oranlarını yüzde 70-80’lere getirirseniz iktisadın büsbütün tepetaklak olması manasına gelir. Bizim ülkemizde bunun olması sözkonusu olamaz. Biz cari fazla verecek biçimde firmaların yatırım, üretimlerine takviye olacak, finansman maliyetinin yönetilebilir kılmak ismine makul faiz oranıyla kredilendirme yapıyor olmalıyız.