- Katılım
- 30 May 2021
- Mesajlar
- 3,272
Rusya – Ukrayna… Rusya ile Ukrayna ekseninde aslında ABD ve NATO ile olan ihtilafa biraz tarih, ideoloji ve geçmiş tahliller üzerinden bakmakta yarar var. Sıcak savaş, soğuk savaş ve ekonomik savaş doktrinlerinin işleyeceği, Rusya’nın Donbass, Kırım ve Ukrayna’nın tamamı üzerinde, hatta Doğu Avrupa tesir alanındaki hareketlerinde birtakım çatışma noktaları var. Bu durum bölgesel değil, bununla birlikte dünya dominasyonunda ABD – NATO kutbu ile Rusya ve Çin kutbu içindeki güç istikrarını de ilgilendiriyor.
Rusya ve NATO tesir alanının genişlemesi ihtilafı… Rusya’nın ABD ve NATO ittifakından olan taleplerinde şu hususlar dikkat çekiyor:
“Amerika Birleşik Devletleri, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün doğuya gerçek daha fazla genişlemesini ve daha evvel Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin modülü olan devletleri ittifaka kabul etmeyi reddetmeyi taahhüt eder.”
“Amerika Birleşik Devletleri, daha evvel Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği üyesi olan ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü üyesi olmayan devletlerin topraklarında askeri üsler kurmayacak, altyapılarını rastgele bir askeri faaliyet için kullanmayacak yahut ikili askeri işbirliği geliştirmeyecektir. “
Bunlar direkt olarak Ukrayna ve Baltık ülkelerinin durumunu ilgilendiren talepler… Pekala Rusya’nın bu bölgelere olan yaklaşımının ne olduğuna bakacak olursak; 2. Dünya Savaşı ve Molotov-Ribbentrop Paktı’na bakmak gerekecektir. 1939’da Nazi Almanyası Polonya’yı işgal ederken, Kızıl Ordu da doğu Polonya’yı ele geçirmişti. Sovyetler Birliği, İkinci Dünya Savaşı sırasında 1944 Baltık Taarruzu sırasında Baltık devletlerinin topraklarının birçoklarını da işgal etmişti. Sovyetler savaşın sonunda, Polonya hududunda 1919 Paris Barış Konferansı’ndaki Curzon sınırının ötesine geçmiş, Baltık toprakları da Sovyetler Birliği’nin çöküşü sırasında 1990’da bağımsızlık ilan edene kadar SSCB’nin cumhuriyetleri olarak bir daha düzenlenmişti.
Rus İmparatorluğu devri stratejisi… Savaş ve antlaşma yoluyla coğrafik genişleme, 16. yüzyılın küçük Moskova devletinden 1914’te I. Dünya Savaşı’na kadar Rus dış siyasetinin merkezi stratejisiydi. Maksatlar toprak, sıcak su limanları ve Ortodoks Hristiyanlığının korunmasıydı. Üç yüzyıl boyunca, Müthiş İvan periyodundan başlayarak, Rusya her istikamete gerçek süratle genişledi ve arazi alanı bakımından açık orta en büyük güç haline geldi. Genişleme, kendi dinleri ve lisanları olan biroldukça azınlık etnik kümesini Rus idaresi altına aldı. Kuzeybatıda Rusya, Baltık Denizi’nin denetimi için İsveç’e karşı yüzyıllık bir gayrete girişti ve yalnızca denize erişim sağlamakla kalmadı, beraberinde Finlandiya ve Baltık devletleri Letonya, Litvanya ve Estonya’nın mülkiyetini de aldı. Batıda, Polonya ve Litvanya ile bir dizi savaş, akabinde Prusya ve Avusturya ile Rusya’ya Ukrayna’nın birçoklarını ve Polonya’nın büyük bir kısmını denetim eden mutabakatlar yapıldı. Napolyon, 1812’de Rusya’yı işgaliyle Ruslara direkt meydan okudu, lakin başarısız oldu. Rusya daha fazla toprak ele geçirdi ve 1814’ten 1840’lara kadar Avrupa işlerinde kuvvetli bir sese sahip büyük bir güç haline geldi.
Rusya’nın güneyde ana tarihi düşmanı, Rusya’nın Akdeniz’e erişimi ile o periyot içinde olan Osmanlı İmparatorluğu’ydu. Güneyde, Osmanlı İmparatorluğu ile çatışma yüzsenelerca sürdü. Büyük Petro ile başlayan devinim daha sonrasında Büyük Katerina, Rusya’nın güney ve batı hudutlarını ilerletti, Karadeniz’e yakın topraklar için Osmanlı İmparatorluğu’na karşı başarılı bir savaş yürüttü. 1796’da öldüğünde, Katerina’nın yayılmacı siyaseti Rusya’nın büyük bir Avrupa gücü haline gelmesine niye olmuştu. Rusya, Kırım üzere daha evvel Osmanlıların elinde bulunan toprakları ele geçirdi. Rus yayılma tarihli en büyük mağlubiyet, İngiliz ve Fransızların Osmanlı İmparatorluğu’nun bütünlüğünü koruduğu Kırım Savaşı’nda (belki de birinci kıymetli Rusya – Batı kapışması) geldi. Lakin, Ruslar kayıplarını büyük ölçüde 1870’e kadar geri aldılar.
Rusya, Akdeniz’e erişim sağlamak için Almanya, Avusturya ve Osmanlı İmparatorluğu’na karşı 1914’te I. Dünya Savaşı’na girdi. Siyasi ve ekonomik bocalama ise çarlık rejiminin sonunu getirdi ve 1917’de Rus İmparatorluğu’nu yok eden ve Baltık devletleri, Finlandiya, Polonya üzere bir dizi daha küçük ulus-devletin bağımsızlığına yol açan iki ihtilalle sonuçlandı.
Ruble ve Brent petrol fiyatı karşılaştırması… Kaynak: Bloomberg
Ekonomik savaş doktrini… Avrupa Rusya için kıymetli bir ihracat pazarı. Lakin bağımlı olan Avrupa, bilhassa güç alanında. Rusya’nın bu krizde uyuşmazlık yaşadığı Avrupa Birliği, Ukrayna ve ABD’ye olan ihracatları toplam ihracatlarının yaklaşık %48’ini kapsıyor. Rusya ihracatlarının birçoklarını ise petrol, güç ve madenler oluşturuyor. Buna karşılık Avrupa’nın petrolünün değerli bir kısmını karşılayan Rusya’nın dünya petrol üretiminde hissesi %13 olarak karşımıza çıkıyor. Bu sayılar, ilerleyen periyotlarda Rusya’nın muhtemel bir güç yaptırımına uygulayacağı misillemenin Kara Avrupası üzerinde büyük sıkıntılar doğuracağını gösteriyor.
Öbür yandan Rusya’nın arz kanallarının daralması fiyat denetimi açısından risklidir, büsbütün yanlış bir atak olacaktır. Global iktisatta her şey birbirine bağlı olduğundan, bu tıp hareketler büyük krizlere niye olabilmektedir. Rus şirketlerinin yurtdışına taşınamaması, yaptırımların mümkün bir kararı olacaktır. Batı’nın yaptırımları ağırlaştırma mümkünlüğünün yanı sıra Fed’in tüm gelişmekte olan ekonomileri etkileyebilecek riski dikkate alınmalıdır. Sun Tzu’nun Savaş Sanatı’ndaki şu cümleyi düşündüm: “Mükemmellik her savaşta savaşarak kazanmak değildir. En düzgün strateji savaşmadan kazanmaktır.”
Sonuç? Tarih, özel ilgi alanım olduğundan sıkıntının derinine girmek benim açımdan kolay oldu. Olağan biraz tarih dersi üzere oldu, lakin ekonomik savaş doktrininde ABD ve Rusya içindeki bu Avrupa dominasyonu istikrarı biraz da bu biçimde anlatılabilirdi. NATO ve AB’nin doğuya genişlemesinin Rusya’nın tesir alanını daraltması, Putin idaresinin bir daha Ukrayna ve tahminen de Polonya ve Baltık bölgesini de içine alacak bir proaktivite ortasında görünmesine yol açıyor. Emsal istikrarlar, Pasifik Okyanusu’nda da Çin ve ABD istikrarı için geçerli. Bizim jenerasyonumuz bu biçimde senaryolara strateji oyunlarından aşinadır. Harita üzerinde simülasyon yapılınca başta biroldukca doktrin kurgulanabiliyor. Batı’nın silahı Rus şirketlerinin ve yetkililerinin finansal sistem dışına itilerek yaptırım alanının genişlemesi, artı olarak sermaye hareketleridir. Rus stratejisinde ise silah, güç arzı tıkanıklığı ile soğuk kış tesiri ve Çin ile ortak hareket ederek çift cepheli sistem oluşturmaktır.
US/NATO vs. Russia: Küresel and Regional Domination
Russia – Ukraine… In the axis of Russia and Ukraine, it is useful to look at the conflict with the US and NATO through a little history, ideology and past analysis. There are some points of conflict where the doctrines of hot war, cold war and economic war will work, Russia’s movements over the entire Donbass, Crimea and Ukraine, and even in the Eastern European sphere of influence. This situation is not only regional, but also concerns the balance of power between the US-NATO pole and Russia and China in world domination.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı
Rusya ve NATO tesir alanının genişlemesi ihtilafı… Rusya’nın ABD ve NATO ittifakından olan taleplerinde şu hususlar dikkat çekiyor:
“Amerika Birleşik Devletleri, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün doğuya gerçek daha fazla genişlemesini ve daha evvel Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin modülü olan devletleri ittifaka kabul etmeyi reddetmeyi taahhüt eder.”
“Amerika Birleşik Devletleri, daha evvel Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği üyesi olan ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü üyesi olmayan devletlerin topraklarında askeri üsler kurmayacak, altyapılarını rastgele bir askeri faaliyet için kullanmayacak yahut ikili askeri işbirliği geliştirmeyecektir. “
Bunlar direkt olarak Ukrayna ve Baltık ülkelerinin durumunu ilgilendiren talepler… Pekala Rusya’nın bu bölgelere olan yaklaşımının ne olduğuna bakacak olursak; 2. Dünya Savaşı ve Molotov-Ribbentrop Paktı’na bakmak gerekecektir. 1939’da Nazi Almanyası Polonya’yı işgal ederken, Kızıl Ordu da doğu Polonya’yı ele geçirmişti. Sovyetler Birliği, İkinci Dünya Savaşı sırasında 1944 Baltık Taarruzu sırasında Baltık devletlerinin topraklarının birçoklarını da işgal etmişti. Sovyetler savaşın sonunda, Polonya hududunda 1919 Paris Barış Konferansı’ndaki Curzon sınırının ötesine geçmiş, Baltık toprakları da Sovyetler Birliği’nin çöküşü sırasında 1990’da bağımsızlık ilan edene kadar SSCB’nin cumhuriyetleri olarak bir daha düzenlenmişti.
Rus İmparatorluğu devri stratejisi… Savaş ve antlaşma yoluyla coğrafik genişleme, 16. yüzyılın küçük Moskova devletinden 1914’te I. Dünya Savaşı’na kadar Rus dış siyasetinin merkezi stratejisiydi. Maksatlar toprak, sıcak su limanları ve Ortodoks Hristiyanlığının korunmasıydı. Üç yüzyıl boyunca, Müthiş İvan periyodundan başlayarak, Rusya her istikamete gerçek süratle genişledi ve arazi alanı bakımından açık orta en büyük güç haline geldi. Genişleme, kendi dinleri ve lisanları olan biroldukça azınlık etnik kümesini Rus idaresi altına aldı. Kuzeybatıda Rusya, Baltık Denizi’nin denetimi için İsveç’e karşı yüzyıllık bir gayrete girişti ve yalnızca denize erişim sağlamakla kalmadı, beraberinde Finlandiya ve Baltık devletleri Letonya, Litvanya ve Estonya’nın mülkiyetini de aldı. Batıda, Polonya ve Litvanya ile bir dizi savaş, akabinde Prusya ve Avusturya ile Rusya’ya Ukrayna’nın birçoklarını ve Polonya’nın büyük bir kısmını denetim eden mutabakatlar yapıldı. Napolyon, 1812’de Rusya’yı işgaliyle Ruslara direkt meydan okudu, lakin başarısız oldu. Rusya daha fazla toprak ele geçirdi ve 1814’ten 1840’lara kadar Avrupa işlerinde kuvvetli bir sese sahip büyük bir güç haline geldi.
Rusya’nın güneyde ana tarihi düşmanı, Rusya’nın Akdeniz’e erişimi ile o periyot içinde olan Osmanlı İmparatorluğu’ydu. Güneyde, Osmanlı İmparatorluğu ile çatışma yüzsenelerca sürdü. Büyük Petro ile başlayan devinim daha sonrasında Büyük Katerina, Rusya’nın güney ve batı hudutlarını ilerletti, Karadeniz’e yakın topraklar için Osmanlı İmparatorluğu’na karşı başarılı bir savaş yürüttü. 1796’da öldüğünde, Katerina’nın yayılmacı siyaseti Rusya’nın büyük bir Avrupa gücü haline gelmesine niye olmuştu. Rusya, Kırım üzere daha evvel Osmanlıların elinde bulunan toprakları ele geçirdi. Rus yayılma tarihli en büyük mağlubiyet, İngiliz ve Fransızların Osmanlı İmparatorluğu’nun bütünlüğünü koruduğu Kırım Savaşı’nda (belki de birinci kıymetli Rusya – Batı kapışması) geldi. Lakin, Ruslar kayıplarını büyük ölçüde 1870’e kadar geri aldılar.
Rusya, Akdeniz’e erişim sağlamak için Almanya, Avusturya ve Osmanlı İmparatorluğu’na karşı 1914’te I. Dünya Savaşı’na girdi. Siyasi ve ekonomik bocalama ise çarlık rejiminin sonunu getirdi ve 1917’de Rus İmparatorluğu’nu yok eden ve Baltık devletleri, Finlandiya, Polonya üzere bir dizi daha küçük ulus-devletin bağımsızlığına yol açan iki ihtilalle sonuçlandı.
Ruble ve Brent petrol fiyatı karşılaştırması… Kaynak: Bloomberg
Ekonomik savaş doktrini… Avrupa Rusya için kıymetli bir ihracat pazarı. Lakin bağımlı olan Avrupa, bilhassa güç alanında. Rusya’nın bu krizde uyuşmazlık yaşadığı Avrupa Birliği, Ukrayna ve ABD’ye olan ihracatları toplam ihracatlarının yaklaşık %48’ini kapsıyor. Rusya ihracatlarının birçoklarını ise petrol, güç ve madenler oluşturuyor. Buna karşılık Avrupa’nın petrolünün değerli bir kısmını karşılayan Rusya’nın dünya petrol üretiminde hissesi %13 olarak karşımıza çıkıyor. Bu sayılar, ilerleyen periyotlarda Rusya’nın muhtemel bir güç yaptırımına uygulayacağı misillemenin Kara Avrupası üzerinde büyük sıkıntılar doğuracağını gösteriyor.
Öbür yandan Rusya’nın arz kanallarının daralması fiyat denetimi açısından risklidir, büsbütün yanlış bir atak olacaktır. Global iktisatta her şey birbirine bağlı olduğundan, bu tıp hareketler büyük krizlere niye olabilmektedir. Rus şirketlerinin yurtdışına taşınamaması, yaptırımların mümkün bir kararı olacaktır. Batı’nın yaptırımları ağırlaştırma mümkünlüğünün yanı sıra Fed’in tüm gelişmekte olan ekonomileri etkileyebilecek riski dikkate alınmalıdır. Sun Tzu’nun Savaş Sanatı’ndaki şu cümleyi düşündüm: “Mükemmellik her savaşta savaşarak kazanmak değildir. En düzgün strateji savaşmadan kazanmaktır.”
Sonuç? Tarih, özel ilgi alanım olduğundan sıkıntının derinine girmek benim açımdan kolay oldu. Olağan biraz tarih dersi üzere oldu, lakin ekonomik savaş doktrininde ABD ve Rusya içindeki bu Avrupa dominasyonu istikrarı biraz da bu biçimde anlatılabilirdi. NATO ve AB’nin doğuya genişlemesinin Rusya’nın tesir alanını daraltması, Putin idaresinin bir daha Ukrayna ve tahminen de Polonya ve Baltık bölgesini de içine alacak bir proaktivite ortasında görünmesine yol açıyor. Emsal istikrarlar, Pasifik Okyanusu’nda da Çin ve ABD istikrarı için geçerli. Bizim jenerasyonumuz bu biçimde senaryolara strateji oyunlarından aşinadır. Harita üzerinde simülasyon yapılınca başta biroldukca doktrin kurgulanabiliyor. Batı’nın silahı Rus şirketlerinin ve yetkililerinin finansal sistem dışına itilerek yaptırım alanının genişlemesi, artı olarak sermaye hareketleridir. Rus stratejisinde ise silah, güç arzı tıkanıklığı ile soğuk kış tesiri ve Çin ile ortak hareket ederek çift cepheli sistem oluşturmaktır.
US/NATO vs. Russia: Küresel and Regional Domination
Russia – Ukraine… In the axis of Russia and Ukraine, it is useful to look at the conflict with the US and NATO through a little history, ideology and past analysis. There are some points of conflict where the doctrines of hot war, cold war and economic war will work, Russia’s movements over the entire Donbass, Crimea and Ukraine, and even in the Eastern European sphere of influence. This situation is not only regional, but also concerns the balance of power between the US-NATO pole and Russia and China in world domination.
Kaynak Tera Yatırım-Enver Erkan
Hibya Haber Ajansı