Gökhan Karakaş – Beyoğlu Kültür Yolu’nun bir modülü olarak kültür sanat merkezine dönüştürülmesi için yıkılan Karaköy’deki 200 yıllık genelevin altından tescilli 2 tarihi eser çıktı. Yıkımdan evvel Anıtlar Kurulu’nun tespit ettiği yapıtların, yaklaşık 120 yıllık tarihiyle bilinen sinagog ile Osmanlı hamamı olduğu öğrenildi. İstanbul Arkeoloji müzesi uzmanlarının nezaretinde süren çalışmalar hafriyatın kaldırılmasının akabinde hızlanacak.
Yeşilçam sinemalarına husus olan Zürafa Sokak’taki genelev, koronavirüs salgını sırasında kapatıldıktan daha sonra Beyoğlu Belediyesi tarafınca kültür ve sanat merkezi yapılmak üzere dönüşüme sokulmuştu.
Bin yıllık geçmişe sahip
Zürafa, Kadem ve Alageyik sokaklarının kültür sanat merkezine dönüştürülmesi için yıkımına başlanan binaların bulunduğu alan yaklaşık bin yıllık tarihi geçmişe sahip Galata semtinde yer aldığı için çalışmalar büyük dikkatle sürdürülüyordu.
Beyoğlu Belediyesi’nin yürüttüğü Beyoğlu Kültür Yolu projesinin modülü olarak yıkılan 42 genelevin yerine yapılacak kültür sanat merkezinin, Atatürk Kültür Merkezi, Galata Kulesi, Galata Mevlevihanesi, Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi, Narmanlı Han, Muammer Karaca Tiyatrosu, Garibaldi Salonu, Mısır Apartmanı, Atlas Sineması Müzesi, Grand Pera Emek Sahnesi üzere yapılarla kaynaştırılması planlanıyor. 11 Şubat’ta yıkımına başlanan genelev binalarının hafriyatı kaldırılırken tescilli tarihi eserler ortaya çıktı.
İş makineleri 60-70 yıllık binaların yıkımını gerçekleştirirken uzmanlar alt taraftaki bir binanın altından beliren kırmızı tuğlalı yapıyı fark etti. Yapının Osmanlı mimarisinin tipik örneği olduğu görülürken 200-300 yıllık tarihe sahip bir hamam olduğu varsayım ediliyor. Kırmızı tuğlalarla inşa edilen hamamın üzerine genelev binalarının yapıldığı anlaşıldı. Anıtlar Kurulu’nun yıkım öncesinde kayıt altına aldığı Büksek Kaldırım Büyük Eşkanazi Sinagogu’nun duvarları da hafriyatla birlikte görünür oldu. Orta Avrupa kökenli Musevilerin İstanbul’a gelmesi üzerine 1900 yılında yapılan sinagog da hafriyat çalışmaları sırasında itinayla korundu. Osmanlı mimarisinin tanımlandığı alanın 1164 yılından itibaren I. Manuel’in Cenevizlilerle kurduğu bağla bununla birlikte Ceneviz semti olduğu hatırlatılırken, çalışmalar kararı buluntuların tarihinin daha eskiye gidebileceği açıklandı.
Kültür yolu için değerli
İstanbul rehberi ve kent araştırmacısı Selçuk Eracun, bölgenin tarihi Ceneviz ve Venedik kent devletlerine kadar indiğini belirtirken, devir haritalarının incelenmesi ve uzmanların çalışmaları kararında binaların tarihlenebileceğini belirtti. Eracun, “İlk incelemelere bakılırsa inşaatın durdurulması gerçek. Tarihî olarak bir duvar kalıntısı var. Yıkılan binadan bağımsız bu binanın tarihlendirilmesi Beyoğlu Kültür Yolu’nun geçmişini daha eskiye götürebilir.” dedi.
Roy Oksen ise, “Beyoğlu Kültür Yolu projesi bölgenin tarihinin anlatılması ve ticari faaliyetlerin artması için hayli değerli bir çalışma. Hayata geçirilmesini bekliyoruz” diye konuştu.
Yıkım süreci tamamlandı
Beyoğlu Belediyesi Zürafa, Alageyik ve Kadem Sokak’ın kültürel dönüşümünün tamamlanması için çalışmaların sürdüğünü bildirdi. Yapılan açıklamada, “Zürafa Sokak’ta 35 binanın yıkım süreçleri tamamlandı ve hafriyatı kaldırılıyor. Kalan 5 yapı için hak sahipleriyle şura görüşüyor. Bir sinagog, sinagog müştemilatı ve bir tarihi hamam bulunuyor. Şura sonucunın akabinde tarihe kazandırılması için projelendirilecek” denildi.
Yeşilçam sinemalarına husus olan Zürafa Sokak’taki genelev, koronavirüs salgını sırasında kapatıldıktan daha sonra Beyoğlu Belediyesi tarafınca kültür ve sanat merkezi yapılmak üzere dönüşüme sokulmuştu.
Bin yıllık geçmişe sahip
Zürafa, Kadem ve Alageyik sokaklarının kültür sanat merkezine dönüştürülmesi için yıkımına başlanan binaların bulunduğu alan yaklaşık bin yıllık tarihi geçmişe sahip Galata semtinde yer aldığı için çalışmalar büyük dikkatle sürdürülüyordu.
Beyoğlu Belediyesi’nin yürüttüğü Beyoğlu Kültür Yolu projesinin modülü olarak yıkılan 42 genelevin yerine yapılacak kültür sanat merkezinin, Atatürk Kültür Merkezi, Galata Kulesi, Galata Mevlevihanesi, Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi, Narmanlı Han, Muammer Karaca Tiyatrosu, Garibaldi Salonu, Mısır Apartmanı, Atlas Sineması Müzesi, Grand Pera Emek Sahnesi üzere yapılarla kaynaştırılması planlanıyor. 11 Şubat’ta yıkımına başlanan genelev binalarının hafriyatı kaldırılırken tescilli tarihi eserler ortaya çıktı.
İş makineleri 60-70 yıllık binaların yıkımını gerçekleştirirken uzmanlar alt taraftaki bir binanın altından beliren kırmızı tuğlalı yapıyı fark etti. Yapının Osmanlı mimarisinin tipik örneği olduğu görülürken 200-300 yıllık tarihe sahip bir hamam olduğu varsayım ediliyor. Kırmızı tuğlalarla inşa edilen hamamın üzerine genelev binalarının yapıldığı anlaşıldı. Anıtlar Kurulu’nun yıkım öncesinde kayıt altına aldığı Büksek Kaldırım Büyük Eşkanazi Sinagogu’nun duvarları da hafriyatla birlikte görünür oldu. Orta Avrupa kökenli Musevilerin İstanbul’a gelmesi üzerine 1900 yılında yapılan sinagog da hafriyat çalışmaları sırasında itinayla korundu. Osmanlı mimarisinin tanımlandığı alanın 1164 yılından itibaren I. Manuel’in Cenevizlilerle kurduğu bağla bununla birlikte Ceneviz semti olduğu hatırlatılırken, çalışmalar kararı buluntuların tarihinin daha eskiye gidebileceği açıklandı.
Kültür yolu için değerli
İstanbul rehberi ve kent araştırmacısı Selçuk Eracun, bölgenin tarihi Ceneviz ve Venedik kent devletlerine kadar indiğini belirtirken, devir haritalarının incelenmesi ve uzmanların çalışmaları kararında binaların tarihlenebileceğini belirtti. Eracun, “İlk incelemelere bakılırsa inşaatın durdurulması gerçek. Tarihî olarak bir duvar kalıntısı var. Yıkılan binadan bağımsız bu binanın tarihlendirilmesi Beyoğlu Kültür Yolu’nun geçmişini daha eskiye götürebilir.” dedi.
Roy Oksen ise, “Beyoğlu Kültür Yolu projesi bölgenin tarihinin anlatılması ve ticari faaliyetlerin artması için hayli değerli bir çalışma. Hayata geçirilmesini bekliyoruz” diye konuştu.
Yıkım süreci tamamlandı
Beyoğlu Belediyesi Zürafa, Alageyik ve Kadem Sokak’ın kültürel dönüşümünün tamamlanması için çalışmaların sürdüğünü bildirdi. Yapılan açıklamada, “Zürafa Sokak’ta 35 binanın yıkım süreçleri tamamlandı ve hafriyatı kaldırılıyor. Kalan 5 yapı için hak sahipleriyle şura görüşüyor. Bir sinagog, sinagog müştemilatı ve bir tarihi hamam bulunuyor. Şura sonucunın akabinde tarihe kazandırılması için projelendirilecek” denildi.